ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 09:37

Οι Ισπανοί έστειλαν χθες μία ισχυρή προειδοποίηση στο πολιτικό κατεστημένο μισανοίγοντας τις πύλες της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης στους "αγανακτισμένους", έπειτα από τη διεξαγωγή των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών στις οποίες το αντιφιλελεύθερο κόμμα Podemos επιβεβαίωσε τη θέση του ως τρίτη δύναμη.

Στη Βαρκελώνη, το ψηφοδέλτιο της ακτιβίστριας κατά των εξώσεων Άντα Κολάου κατέκτησε την πρώτη θέση αφήνοντας πίσω εκείνο του απερχόμενου δημάρχου Χαβιέρ Τρίας, ενός συντηρητικού εθνικιστή: εξασφάλισε έντεκα έδρες έναντι δέκα του Τρίας, πέντε των Ciudadanos (κεντροδεξιά) και τεσσάρων του καταλανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Στη Μαδρίτη, το ψηφοδέλτιο "Μαδρίτη Τώρα" της Μανουέλα Καρμέρα, που περιλαμβάνει κυρίως το Podemos, κατέλαβε τη δεύτερη θέση έπειτα από εκείνο του Λαϊκού Κόμματος (20 δημοτικοί σύμβουλοι έναντι 21), αλλά μπορεί να κυβερνήσει με την υποστήριξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (εννέα έδρες), με τους Ciudadanos να καταλαμβάνουν την τέταρτη θέση (επτά έδρες).

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, οι υποστηρικτές αυτής της 71χρονης πρώην δικαστικού γιόρτασαν αυτό που θεωρούν ως νίκη, στην πρωτεύουσα της Ισπανίας την οποία κατείχε η δεξιά για 23 χρόνια, λίκνο του κινήματος των "αγανακτισμένων" κατά της διαφθοράς και της λιτότητας.

Όχι μακριά από το Μουσείο Πράδο, φώναζαν από χαρά ακούγοντας την πρώην δικαστικό να κάνει λόγο για μία "εξαιρετική" στιγμή έπειτα από μία προεκλογική εκστρατεία που χρηματοδοτήθηκε μόνο από χρήματα των ακτιβιστών.

"Είναι θαυμάσιο, επιτέλους αυτή η πόλη θα πάψει να είναι θλιμμένη", δήλωσε ο Νάτσο Λόπες, ένας 38χρονος ηθοποιός, που κατήγγειλε τη "ρεβανσιστική" πολιτική της δεξιάς απέναντι στον πολιτισμό.

Την ίδια στιγμή στη Βαρκελώνη άλλοι γιόρταζαν τη νίκη του ψηφοδελτίου της 41χρονης Άντα Κολάου, ηγερίας των "αγανακτισμένων", η οποία υποστηρίχθηκε από το Podemos όπως η Μανουέλα Καρμένα και η οποία, όπως κι εκείνη, είχε διστάσει να κατέβει στην πολιτική.

"Η ελπίδα νίκησε, η επιθυμία για αλλαγή κέρδισε την εκστρατεία του φόβου, της παραίτησης", δήλωσε με δάκρυα χαράς στα μάτια.

"Ήμουν πάντα στο στρατόπεδο των χαμένων, δεν έχω συνηθίσει να κερδίζω, είναι περίεργο", δήλωσε ένας από τους οπαδούς της, ο Φερνάντο Ράμος, 63 ετών, και πρόσθεσε πως το κίνημα των "αγανακτισμένων" ήταν ένα "κίνημα αλλαγής που δεν θα σταματήσει εδώ".

Επανήλθαν όμως γρήγορα στην τάξη λόγω της πραγματικότητας των διαβουλεύσεων που θα ακολουθήσουν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων: καθώς ο δήμαρχος δεν εκλέγεται με άμεση καθολική ψηφοφορία, η Άντα Κολάου θα πρέπει να εκλεγεί από το δημοτικό συμβούλιο και μπορεί ακόμη και να ανατραπεί από μία συμμαχία αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Στη Μαδρίτη, το PP που παραμένει στην πρώτη θέση αλλά έχει χάσει δέκα δημοτικούς συμβούλους, έχει ακόμη κάποιες ελπίδες.

"Οφείλουμε να κυβερνήσουμε εκτός αν υπάρξει μια συμφωνία μεταξύ κομμάτων", εξήγησε η αντίπαλος της Μανουέλα Καμρένα, Εσπεράνσα Αγκίρε.

"Α ο μόνος τρόπος να φύγει το PP είναι να υπάρξει μία συμφωνία", η Μανουέλα Καρμένα οφείλει να την κάνει "αλλά θα σεβαστεί πάντα το πρόγραμμά της, τής έχω εμπιστοσύνη", δήλωσε η 50χρονη Άνα Πράδα, η οποία είπε πως ψήφισε " για πρώτη φορά με χαρά ".

Στο σύνολο της χώρας, η δεξιά δεν κατέρρευσε όμως έχασε έδαφος. Χάνει μία περιοχή που περνά στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (Εστρεμαδούρα, δυτική Ισπανία) και διατηρεί 12 από τις 13 στις οποίες διεξήχθησαν εκλογές χθες, αλλά χωρίς να κατακτά την απόλυτη πλειοψηφία. Οι ψήφοι του PSOE κα των Podemos μαζί ξεπερνούν τις δικές της.

"Τα προσεχή δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια θα είναι εκείνα του διαλόγου και των συμφωνιών", δήλωσε ο Κάρλος Φλοριάνο", ένας από τους ηγέτες του PP, που φαίνεται να πήρε το μήνυμα.

Ο Πέδρο Σάντσες, γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, εκτίμησε από την πλευρά του πως οι Ισπανοί έδειξαν πως θέλουν μια πιο αριστερή πολιτική δηλώνοντας ότι εναπόκειται στο κίνημά του να βοηθήσει ώστε να υπάρξουν "προοδευτικές κυβερνήσεις" και μία "βέβαιη αλλαγή".

Οι Podemos, που ιδρύθηκαν τον Ιανουάριο του 2014 από μία ομάδα καθηγητών Πολιτικών Επιστημών, κέρδισαν την τρίτη θέση σε δώδεκα περιοχές. "Τα κόμματα εξουσίας είχαν τα χειρότερα αποτελέσματα στην ιστορία τους", δήλωσε ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο ηγέτης τους, υποσχόμενος μία "αμετάκλητη αλλαγή".

Ο άλλος νεοσύστατος πολιτικός σχηματισμός, οι Ciudadanos, κόμμα της κεντροδεξιάς που γεννήθηκε στην Καταλονία, εξέλεξε αντιπροσώπους σε περίπου 1.000 δημοτικά συμβούλια και θα μπορούσε να φθάσει στην τρίτη θέση σε εθνικό επίπεδο με έναν σύγχρονο λόγο, υπέρ των επιχειρηματιών, αδυσώπητο κατά της διαφθοράς.

Τα αποτελέσματα αυτά δεν πρόκειται να διευκολύνουν το έργο της κυβερνώσας δεξιάς, η οποία ετοιμάζεται για έναν νέο μαραθώνιο ενόψει των βουλευτικών εκλογών που προβλέπεται να διεξαχθούν στα τέλη του έτους.

El Pais: Ο δικομματισμός παύει να καθορίζει την πολιτική ζωή της Ισπανίας

Οι περιφερειακές εκλογές που διεξήχθησαν χθες στην Ισπανία επιβεβαιώνουν την έναρξη μιας νέας πολιτικής εποχής στην Ισπανία, που χαρακτηρίζεται από την απώλεια ηγεμονίας του Λαϊκού Κόμματος. Το τελευταίο χάνει τη μεγαλύτερη θεσμική εξουσία που απέκτησε ποτέ ένα κόμμα στη δημοκρατία. Είναι αλήθεια ότι κέρδισε τις περισσότερες ψήφους, με μικρή διαφορά από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Η παραμονή του όμως στην κεφαλή των πόλεων που ήλεγχε και των περισσοτέρων αυτόνομων κοινοτήτων δεν εξαρτάται πλέον από αυτό, αλλά από την ικανότητα των δυνάμεων της Αριστεράς να συγκροτήσουν συμμαχίες.

Οι σοσιαλιστές, από την πλευρά τους, μπορούν να είναι ικανοποιημένοι από τα ποσοστά τους, έστω και αν είναι υποχρεωμένοι να συνεχίσουν τον δρόμο της ανανέωσης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, παραμένουν μια σοβαρή εναλλακτική λύση έναντι της κεντροδεξιάς στις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Από την άποψη αυτή, επισημαίνει σε κύριο άρθρο της η El Pais, ο δικομματισμός παύει να καθορίζει την πολιτική ζωή της Ισπανίας, καθώς τα κόμματα Podemos και Ciudadanos κερδίζουν μεγαλύτερη δύναμη από αυτή που είχαν μέχρι σήμερα η Ενωμένη Αριστερά και το κόμμα «Ενωση, Πρόοδος και Δημοκρατία», τα δύο κόμματα τα οποία διαδέχονται. Μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει τις επόμενες εβδομάδες η σχέση που θα διαμορφωθεί ανάμεσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Podemos. Τα δύο αυτά κόμματα δεν θα ήθελαν να εμφανιστούν ως υπερβολικά ενωμένα ούτε όμως μπορούν να αφήσουν τις διαφορές τους να κυριαρχήσουν, όπως συνέβη στην Ανδαλουσία.

Οι νέες επιλογές που έχει μπροστά της η Αριστερά ανοίγουν μια νέα προοπτική για τις δύο πιο εμβληματικές πόλεις, τη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη, όπου μοιάζει να τερματίζεται η κυριαρχία του Λαϊκού Κόμματος και των καταλανών εθνικιστών αντιστοίχως. Αποφασιστικό ρόλο παίζει εδώ η προσωπικότητα των δύο γυναικών που ήταν επικεφαλής των αριστερών συνδυασμών, της Μανουέλα Καρμένα και της Αντα Κολάου. Αλλά και στη Βαλένθια, οι επιδόσεις των κομμάτων Compromis, Ciudadanos και Podemos τούς επιτρέπουν να εκδιώξουν το Λαϊκό Κόμμα από την εξουσία ύστερα από μια κυριαρχία δεκαετιών.

Σε γενικές γραμμές, αρχίζει στην Ισπανία μια περίοδος όπου θα υπάρχουν περισσότερες λύσεις και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη περισσότεροι παράγοντες. Πρόκειται στην πραγματικότητα για τη συνέχεια ενός πολιτικού σεισμού που ξεκίνησε με τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Όπως επισημαίνει στην El Pais η Σάντρα Λεόν, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γιορκ και συνεργάτις του Fundacion Alternativas, το πολιτικό σύστημα της χώρας κλονίζεται εδώ και μια τετραετία από μια κρίση αντιπροσώπευσης που εκδηλώνεται τόσο στους δρόμους όσο και μέσα από ποικίλες πρωτοβουλίες κοινωνικών κινητοποιήσεων. Όλα τα κόμματα, και ιδιαίτερα τα νέα, θα πρέπει να προσαρμοστούν τους επόμενους μήνες στον νέο πολιτικό χάρτη της χώρας. Αν οι προσδοκίες των πολιτών περιοριστούν σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, υπάρχει κίνδυνος οι ελπίδες του σήμερα να εξουδετερωθούν από την απογοήτευση του αύριο.

Ένα σύστημα που στηρίζεται σε συμμαχίες προϋποθέτει την κατανόηση από την πλευρά των πολιτών ότι τα κόμματα που ψήφισαν θα προβούν σε παραχωρήσεις στο όνομα της συναίνεσης. Εδώ υπάρχει ένα παράδοξο. Οι αλλαγές που σημειώνονται στο σύστημα των κομμάτων οφείλονται στην αίσθηση ενός μέρους του εκλογικού σώματος ότι τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα πρόδωσαν την ιδεολογία τους και κυβέρνησαν αγνοώντας τις επιθυμίες των πολιτών. Η διεύρυνση της πολιτικής προσφοράς, όμως, που έρχεται ως αποτέλεσμα αυτής της δυσαρέσκειας, αυξάνει την πιθανότητα τα κόμματα να υποχρεωθούν να παραιτηθούν από ορισμένες δεσμεύσεις τους ώστε να μπορέσουν να λάβουν μέρος στη διακυβέρνηση.

Mε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ