ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 21:00

Του Παναγιώτη Στάθη

Φωτιές στην κυβέρνηση και στην ψήφιση των μέτρων βάζει η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, έκρινε αντισυνταγματικές (μη συμβατές με το Σύνταγμα) τις διατάξεις του υπουργείου Οικονομικών με τις οποίες επέρχονται νέες μειώσεις στις συντάξεις της τάξεως, αυξάνεται από το 1.1.2013 το όριο συνταξιοδότησης κατά δύο έτη και καταργεί για τους συνταξιούχους τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως και το επίδομα άδειας.

Είναι η πρώτη φορά που το Ελεγκτικό Συνέδριο, η γνώμη του οποίου έχει γνωμοδοτικό και όχι δεσμευτικό χαρακτήρα (πλην όποιος προσφύγει μπορεί να δικαιωθεί) που κρίνουν μνημονιακό νόμο μη συμβατό με τις συνταγματικές επιταγές.

Οι διατάξεις αυτές κατά τους δικαστές προσκρούουν στην συνταγματική υποχρέωση σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου, στις αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας και στην προστασία της εργασίας. Ανάλογη εισήγηση για το θέμα έκανε ο σύμβουλός Αντώνης Κατσαρόλης.

Ιδιαίτερη βαρύτητα ωστόσο έχει το σκεπτικό με το οποίο η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου τάσσεται κατά των νέων μειώσεων στις συντάξεις τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι επιβάλλονται κατά τρόπο άνισο «χωρίς ορθή κλιμάκωση» ενώ, όπως σημειώνει, συνέχεια πληρώνει η ίδια ομάδα του πληθυσμού, χωρίς να έχουν εξαντληθεί όλα τα υπόλοιπα μέσα:

«Περαιτέρω, οι ρυθμίσεις της παραγράφου 3, με τις οποίες μειώνονται, ήδη για Πέμπτη φορά από το έτος 2010, οι συντάξεις του Δημοσίου, χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς συνεκτίμηση των λοιπών οικονομικών επιβαρύνσεων, που έχουν στο μεταξύ επιβληθεί, μπορεί να πλήξει το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης μεγάλης κατηγορίας των υποκείμενων στη μείωση συνταξιούχων. Πέραν αυτού, μολονότι δεν μπορεί κατ’ αρχήν να αμφισβητηθεί ότι με τις ως άνω ρυθμίσεις διώκεται η ικανοποίηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, συνισταμένου στην περιστολή των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, ούτε αιτιολογείται, ούτε τεκμηριώνεται, με την παράθεση συγκεκριμένων στοιχείων, η προσφορότητα και αναγκαιότητα των θεσπιζομένων περιορισμών για την επίτευξη του σκοπού αυτού, υπό την έννοια της εξάντλησης κάθε άλλου διαθέσιμου μέτρου, ούτως ώστε να αποτραπεί η επιβάρυνση, για πολλοστή φορά, της ίδιας κατηγορίας πολιτών, πολύ περισσότερο, μάλιστα που οι μειώσεις υπολογίζονται με ενιαίο ποσοστό επί του συνόλου του ποσού κάθε σύνταξης, χωρίς εσωτερική κλιμάκωσή τους, με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσανάλογες επιβαρύνσεις. Κατά συνέπεια, δημιουργούνται ζητήματα συμβατότητας των επίμαχων ρυθμίσεων με τις προαναφερόμενες συνταγματικές διατάξεις», αναφέρει χαρακτηριστικά στο σκεπτικό.

Το νομοσχέδιο που κρίθηκε αντισυνταγματικό προβλέπει, μεταξύ των άλλων, ότι οι συντάξεις ή το άθροισμα των συντάξεων: 1) από 1.000 έως και 1.500 ευρώ, μειώνονται κατά 5% και σε κάθε περίπτωση το ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ, 2) από 1.500,01 έως και 2.000 ευρώ, μειώνεται κατά 10% και το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01 ευρώ, 3) από 2.000,01 ευρώ και άνω μειώνεται κατά 15% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να μικρότερο των 1.800,01 ευρώ. 

Για τον προσδιορισμό του ποσού της σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ποσό της σύνταξης ή των συντάξεων όπως αυτές θα έχουν διαμορφωθεί την 31.12.2012 μετά όμως την τυχόν παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης, της επιπλέον εισφοράς της παραγράφου 14 του άρθρου 2 του Ν. 4002/2011 και των τυχών μειώσεων που επιβλήθηκαν με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 1 του Ν. 4024/2011 και του άρθρου 1 του Ν. 4051/2012. Παράλληλα, από 1.1.2013 το όριο συνταξιοδότησης για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από την 1.1.2013 και μετά αυξάνεται κατά δύο χρόνια, δηλαδή ανέρχεται στο 67ο έτος της ηλικίας τους, ενώ το όριο ηλικίας του 60ού έτους ως προϋπόθεση για την καταβολή του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων αυξάνεται από 1.1.2013 στο 65ο έτος. 

Αντισυνταγματική χαρακτηρίζει το Ελεγκτικό Συνέδριο και την αύξηση των ορίων ηλικίας από 1.1.2013 όσων συνταξιούχων δικαιούνται το ΕΚΑΣ από το 60ό έτος που είναι σήμερα στο 65 έτος. 

Αντίθετη άποψη, είχε πάντως η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις περικοπές στις συντάξεις των άγαμων δια διαζευγμένων και θυγατέρων θανόντων συνταξιούχων που σύμφωνα με το νομοσχέδιο η ανώτατη μηνιαία σύνταξη τους θα ανέρχεται πλέον στα 720 ευρώ και εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα 8.640 ευρώ. Οι περικοπές αυτές κρίθηκαν ως συνταγματικές αν και υπήρξαν δικαστές που αμφισβήτησαν τη συνταγματικότητα του με το σκεπτικό ότι παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Νόμιμες επίσης κρίθηκαν οι διατάξεις για τα συνταξιοδοτικά θέματα των βουλευτών που αφορούν μεταξύ των άλλων την κατάργηση της σύνταξης τους για «όσους αποκτήσουν για πρώτη φορά από εδώ και στο εξής την ιδιότητα του βουλευτή ή του αιρετού οργάνου των ΟΤΑ πρώτου βαθμού». Η γνωμοδότηση αν και δεν δεσμεύει την κυβέρνηση ενδέχεται να ισχυρό νομικό όπλο στα χέρια όσων αποφασίσουν να ακολουθήσουν το δρόμο της Δικαιοσύνης.

Τι απαντά το ΥΠΟΙΚ

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών σχολιάζοντας την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου σημειώσαν πως σύμφωνα με το άρθρο 73 παρ. 2 του Συντάγματος, το Ελεγκτικό Συνέδριο γνωμοδοτεί για νομοσχέδια που αναφέρονται στην απονομή σύνταξης και στις προϋποθέσεις της. Οι ίδες πηγές συμπλήρωσαν πως οι γενικές παρατηρήσεις του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, επαναλαμβάνουν τις διαπιστώσεις για την ανάγκη, στην περίοδο της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, να κατανέμονται αναλογικά τα δημόσια βάρη με βάση τις θεμελιώδεις συνταγματικές επιταγές, ενώ επεσήμαναν πως στο πρακτικό του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν υπάρχει αναφορά για αντίθεση των διατάξεων με τις συνταγματικές επιταγές.

Παράλλλα υπογράμμισαν πως στη γενική παρουσίαση του Γενικού Επιτρόπου Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, προφανώς από παρανόηση, περιλαμβάνεται η διαπίστωση ότι εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των νέων συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων οι υπάλληλοι της Βουλής. Η διάταξη προβλέπει ακριβώς το αντίθετο. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το νέο κανονισμό της Βουλής, όσοι υπάλληλοι της βουλής θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 01/01/2011, ακολουθούν τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, όπως για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους και λειτουργούς.

Τέλος, οι ίδιοι κύκλοι διευκρίνισαν ότι η εξαίρεση του άρθρου 6 παρ12 ν3865/2010, αφορούσε το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών οι οποίοι είχαν θεμελιώσει δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 και όχι μόνο τους υπαλλήλους της Βουλής.