Του Nick Witney

Στις 4 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση Τραμπ δημοσίευσε τη νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας (ΕΣΑ) της. Αποτέλεσε μια ανακοίνωση του θανάτου της Δύσης – του γεωπολιτικού πλαισίου που διασφάλιζε την ευρωπαϊκή ασφάλεια και ευημερία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και η αντίδραση της Ευρώπης; Αρκετές ημέρες σχεδόν απόλυτης σιωπής.

Φυσικά, με την τελευταία προσπάθεια του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για "ειρήνη" στην Ουκρανία σε ένα κρίσιμο στάδιο, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να πείθουν τον εαυτό τους ότι πρέπει να δαγκώνουν τη γλώσσα τους ενώ προσπαθούν, για άλλη μια φορά, να απομακρύνουν τον Τραμπ από μια γρήγορη προδοσία της χώρας. Ωστόσο, η ίδια αυτή ειρηνευτική διαδικασία έχει καταδείξει με πάρα πολύ σαφή τρόπο πώς ακριβώς η ΕΣΑ θα λειτουργήσει στην πράξη. Κανείς δεν μπορεί πλέον να αμφιβάλλει ότι το ενδιαφέρον του Τραμπ για τη σύγκρουση περιορίζεται στο να βγει από αυτήν με ένα Νόμπελ ειρήνης και επικερδείς επιχειρηματικές συμφωνίες με το καθεστώς Πούτιν. Οτιδήποτε άλλο είναι απλώς ένα ενοχλητικό εμπόδιο. Παρομοίως, κανείς που διαβάζει την ΕΣΑ δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αβίαστη περιφρόνηση του Τραμπ για την Ευρώπη – την Ευρώπη, δηλαδή, όπως ενσαρκώνεται από τις φιλελεύθερες, δημοκρατικές αξίες που ορίζονται στα ιδρυτικά συνθήκες της ΕΕ – και την αποφασιστικότητά του να επιβάλει πολιτική αλλαγή στην ήπειρο.

Αυτή η σιωπή ήταν η σιωπή του σοκ, καθώς οι Ευρωπαίοι προσπαθούσαν να απορροφήσουν το μέγεθος της στιγμής. Εάν θέλουν να υποστηρίξουν την Ουκρανία, θα πρέπει να βασιστούν στις δικές τους προσπάθειες και να αντιμετωπίσουν τις θυσίες που αυτό θα συνεπάγεται. Το ίδιο ισχύει και εάν θέλουν να υπερασπιστούν την ίδια τους την κυριαρχία και ανεξαρτησία.

Αυτές οι δύο προκλήσεις είναι φυσικά στενά συνδεδεμένες. Η προθυμία της Ουκρανίας να συνεχίσει την αντίστασή της εν όψει των φρικτών κοστών και της τεράστιας αμερικανικής πίεσης θα εξαρτηθεί σημαντικά από την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να παρέχει την απαραίτητη στήριξη: πιο άμεσα, πολύ μεγάλα ποσά χρημάτων.

Αλλά ο δεσμός λειτουργεί και αντίστροφα – εάν οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να συγκεντρώσουν την ενότητα και την αποφασιστικότητα να πληρώσουν το τίμημα της στήριξης στην Ουκρανία, για ποιο λόγο οποιοσδήποτε στη Μόσχα, ή στην Ουάσιγκτον, ή μάλιστα σε ολόκληρη την Ευρώπη, να πιστέψει τη δηλωτική τους αποφασιστικότητα να σταθούν ενωμένοι για την άμυνα των συλλογικών τους συμφερόντων;

Όμως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα μπορούσαν να υποστηρίξουν, τι καλύτερη απόδειξη από τις (σχεδόν) ομόφωνες δεσμεύσεις τους για τεράστιες αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες, και την υιοθέτησή τους των 150 δισεκατομμυρίων ευρώ δανείων επανεξοπλισμού που διατίθενται στο πλαίσιο του προγράμματος SAFE; Και περισσότερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο πόσο μεγάλο μέρος του ρωσικού ναυτικού βρίσκεται τώρα στον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας, ενώ το διακηρυγμένο αεροπορικό της στέλεχος έχει περιοριστεί στο να κρύβεται στον ρωσικό εναέριο χώρο. Δυστυχώς, αυτοί οι παράγοντες προφανώς δεν έχουν ακόμη επηρεάσει τους πληθυσμούς τους – η πλειοψηφία των οποίων, αν και εξακολουθεί να είναι αντικαθεστωτική και υπέρ της Ουκρανίας, λέει στους δημοσκοπικούς οίκους ότι δεν πιστεύει ότι η χώρα τους βρίσκεται σε θέση να αντιμετωπίσει στρατιωτικά τη Ρωσία.

Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της δεκαετούς συγκαλυπτικής σιωπής των ηγετών τους στον ιδιοτελή μύθο ότι χωρίς την Αμερική, όλα χάνονται. Κάποιοι μπορεί ακόμη και να είναι σκεπτικοί σχετικά με το εάν η αμυντική έκρηξη δαπανών θα ξοδευτεί πιο αποτελεσματικά από ό,τι οι εθνικοί αμυντικοί προϋπολογισμοί στο παρελθόν – ή εάν θα πραγματοποιηθεί καθόλου. Οι ρωσικές υβριδικές επιθέσεις προκαλούν μια αίσθηση ευπάθειας. Και οι ρωγμές στο πρόσωπο της ευρωπαϊκής ενότητας γίνονται όλο και πιο δύσκολο να αγνοηθούν. Το πολιτικό κύμα τρέχει τώρα δυνατά σε όλη την Ευρώπη προς τον εθνικό λαϊκισμό, τροφοδοτούμενο από τη ρωσική προπαγάνδα και υπονόμευση – ακόμη και πριν η Αμερική του Τραμπ εμπλακεί. Στο επίπεδο κυβερνήσεων, η απογοητευμένη πλειοψηφία φαίνεται ανίκανη να αντιμετωπίσει τους ρωσικούς δούρειους ίππους στη Βουδαπέστη και τη Μπρατισλάβα, ενώ τα χάσματα μεταξύ των αποφασισμένων κρατών και των υστερουντων είναι όλο και πιο εμφανή.

Όλα αυτά ανοίγουν τον ζοφερό κίνδυνο ότι, εάν η Ουκρανία πέσει, η Ρωσία και ο αμερικανικός σύμμαχός της μπορεί να μπορέσουν να αποκτήσουν επιρροή πάνω στην Ευρώπη χωρίς να γίνει ούτε μια βολή, διαιρώντας και απομονώνοντας σταδιακά περισσότερα κράτη, και ανάγοντας την ΕΕ σε παράλυση.

Στα ζητήματα του πολέμου, όπως έλεγε ο Ναπολέων, η ηθική είναι προς την υλική όπως το 3 προς το 1. Τελικά, το μέλλον της Ευρώπης τώρα εξαρτάται από την αυτοπεποίθηση και την αποφασιστικότητά της, από τα πρωθυπουργικά γραφεία μέχρι τον δρόμο. Η Ευρώπη έχει τα μέσα να υπερασπιστεί τον εαυτό της: αυτό που οι ηγέτες της πρέπει τώρα να κάνουν είναι να αποδείξουν στον εαυτό τους ότι μπορούν ακόμη να λάβουν αποφασιστική συλλογική δράση – και να μεταδώσουν αυτή την αυτοπεποίθηση στους πληθυσμούς τους, παράλληλα με μια πιο οξεία κατανόηση των επικίνδυνων που διακυβεύονται και του πώς η ευρύτερη κοινωνία θα πρέπει να συμπληρώνει το ρόλο των ενόπλων δυνάμεων.

Έτσι, η πλέον καθυστερημένη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την υποστήριξη της Ουκρανίας δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας από μόνη της, αλλά και για την τεράστια συμβολική της σημασία. Και, αναλογιζόμενοι το 2025, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αναρωτηθούν εάν η διαγνωσή του Τραμπ για τερματική αδυναμία είναι πραγματικά εκπληκτική – και εάν θέλουν αυτό να είναι το νεκρολόγιο της ιστορίας όταν η πίεση αυξηθεί τον επόμενο χρόνο.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου