του Alberto Rizzi 

Οι Ουκρανοί αντιμετωπίζουν την προοπτική ενός ψυχρού και σκοτεινού χειμώνα. Οι συνεχείς ρωσικές επιθέσεις εναντίον της ενεργειακής τους υποδομής έχουν απενεργοποιήσει περίπου το 55% της εγχώριας αεριοπαραγωγής της χώρας, αναγκάζοντας το Κίεβο να προμηθεύεται από τα στρατηγικά του αποθέματα και να αναζητά νέες εισαγωγές μέσω χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ελλάδα και η Πολωνία. Αυτές πραγματοποιούνται με τη μορφή παροχών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τρίτες χώρες, οι οποίες εισέρχονται στην ΕΕ και στη συνέχεια επαναεξάγονται μέσω αγωγών προς την Ουκρανία.

Ενώ αυτή η στρατηγική διαφοροποίησης επιτρέπει στην Ουκρανία να συνεχίσει να αντιστέκεται στη ρωσική επιθετικότητα, δημιουργεί δύο σειρές προβλημάτων που οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιμετωπίσουν, ώστε το Κίεβο να διατηρήσει επαρκείς ενεργειακές προμήθειες.

Πρώτον, η διαφοροποίηση των προμηθειών βοηθά στην παροχή στρατηγικού βάθους στην Ουκρανία, αλλά ορισμένοι πάροχοι δεν είναι απόλυτα αξιόπιστοι. Η Αίγυπτος, η οποία τροφοδοτεί φυσικό αέριο στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης – το σημείο άφιξης του αερίου που προορίζεται για την Ουκρανία – βιώνει εγχώριες ελλείψεις, αυξανόμενη ζήτηση και φθίνουσα παραγωγή. Στην πραγματικότητα, έχει μετατραπεί σε εισαγωγέα αερίου καθαρού αποθέματος.

Δεύτερον, η εγχώρια αεριοπαραγωγή της Ουκρανίας είναι ουσιώδης για την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική της ανθεκτικότητα. Αλλά ακόμη και με την οικονομική βοήθεια της ΕΕ, η εξασφάλιση ξένων προμηθειών συνεπάγεται ένα υψηλό κόστος· η υπερβολική εξάρτηση από τις εισαγωγές αποτελεί τρωτό σημείο, ειδικά σε καιρό πολέμου. Επομένως, αποτελεί στρατηγική επιταγή για το Κίεβο η προστασία των κοιτασμάτων φυσικού αερίου του από τις ρωσικές επιθέσεις.

Η ικανότητα της Ουκρανίας να πολεμά αποτελεσματικά τη Ρωσία εξαρτάται από την ευημερία των πολιτών της. Αυτό, με τη σειρά του, εξαρτάται από το ότι η Ουκρανία χρησιμοποιεί το ευρωπαϊκό δίκτυο αγωγών και τερματικών για τις εισαγωγές αερίου της.

Συμφωνίες όπως αυτή που συνήφθη στις 16 Νοεμβρίου στην Αθήνα είναι αυτό που χρειάζεται η Ουκρανία: οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει τώρα να αξιοποιήσουν το πολιτικό και διπλωματικό τους κεφάλαιο με χώρες παραγωγούς αερίου, όπως το Κατάρ ή ο Καναδάς, για να βοηθήσουν το Κίεβο να υπογράψει νέες συμφωνίες που θα διαφοροποιήσουν τις πηγές εισαγωγών του. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να δώσουν προσοχή στην ικανότητα των εξαγωγέων να παραδίδουν επαρκείς όγκους και στην εξασφάλιση τουλάχιστον μεσοπρόθεσμων συμβάσεων – που να εκτείνονται πέρα από τον επερχόμενο χειμώνα.

Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αυξήσουν τη συμβολή τους στην αεράμυνα της Ουκρανίας για να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα κοιτάσματα αερίου της χώρας από τη Ρωσία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε πρόσφατα την επιθυμία του να παραγγείλει 25 συστήματα Patriot από τις Ηνωμένες Πολιτείες – αλλά οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να δωρίσουν τις δικές τους μονάδες πυραύλων Patriot μέχρι να φτάσουν οι παραδόσεις. Η Ουκρανία χρειάζεται να εξασφαλίσει ένα συγκεκριμένο επίπεδο εγχώριας εξαγωγής για να διατηρήσει την ικανότητά της να πολεμά τη Ρωσία.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν στοχεύει στην υπονόμευση της θέλησης των Ουκρανών για μάχη, αναγκάζοντας τη χώρα να περικόψει το ρεύμα και τη θέρμανση κατά τους δύσκολους χειμερινούς μήνες.

Στις 17 Νοεμβρίου, ο Ζελένσκι και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσαν μια συμφωνία για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ουκρανίας και την προμήθεια της χώρας με φυσικό αέριο που εισάγεται μέσω της Αλεξανδρούπολης και μεταφέρεται στο Κίεβο μέσω αγωγών της ΕΕ. Η συμφωνία ενισχύει επίσης τις φιλοδοξίες της Ελλάδας να γίνει ένα περιφερειακό κέντρο υγροποιημένου φυσικού αερίου, επιτρέποντας στις γειτονικές χώρες να εξαλείψουν το ρωσικό αέριο στα ενεργειακά τους συστήματα.

Μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Ζελένσκι συναντήθηκε επίσης με τον Γάλλο ομόλογό του, Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, για να συζητήσουν τη συνεργασία στον τομέα της αεράμυνας και να συμφωνήσουν για την αγορά 100 Γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Rafale. Ωστόσο, εάν η παράδοσή τους αποδειχθεί μακροπρόθεσμη, η Γαλλία έχει δεσμευτεί επίσης για την βραχυπρόθεσμη παροχή μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) και αναχαιτιστών για τη βοήθεια της αεράμυνας της Ουκρανίας.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου