Του Herman Quarles van Ufford

Μπορεί να μην το ακούτε, αλλά η Ολλανδία μπορεί να βρίσκεται κοντά στο τέλος δύο ετών χαοτικής κυβέρνησης ακροδεξιάς κυριαρχίας, που κυβερνιόταν από τον Γκεερτ Βίλντερς και διοικείτο από έναν τεχνοκράτη πρωθυπουργό. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί επίσης να βρίσκεται κοντά στο τέλος μιας περιόδου φθίνουσας ολλανδικής επιρροής στο επίπεδο της ΕΕ.

Οι φιλοευρωπαϊκές κεντρώες δυνάμεις αναδύονται ως οι μεγαλύτεροι νικητές στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου της χώρας. Ένα τέτοιο κόμμα, το D66, φαίνεται πως θα καταφέρει να πάρει το προβάδισμα στη λαϊκή ψήφο, μπροστά από το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Βίλντερς. Αυτό σημαίνει ότι ο νεαρός και χαρισματικός ηγέτης του πρώτου, Ρομπ Γέτεν, βρίσκεται στην καλύτερη θέση να προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Υπό την ηγεσία του, η Ολλανδία θα επέστρεφε στην ευρωπαϊκή σκηνή με μια ενέργεια που δεν έχει δει από την ηγεσία του Μαρκ Ρούτε.

Οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) έχουν επίσης σημειώσει σημαντικές προόδους. Αυτά τα δύο  κόμματα, μαζί με τους φιλελεύθερους (VVD), αναζητούν εταίρους για να σχηματίσουν μια σταθερή κυβέρνηση που εξαιρεί το PVV. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, το D66 και το CDA υποστήριξαν μια συμφωνία συνασπισμού να οριστικοποιηθεί "το συντομότερο δυνατό". Με ολλανδικά μέτρα, αυτό σημαίνει πριν τα Χριστούγεννα—και ακόμα και αυτό θα ήταν ένα θαύμα. Και οι δύο επιλογές τους για εταίρους συνασπισμού, η Πράσινη-Αριστερά-Εργατικοί ή η σκληρά δεξιά JA21, θα σήμαιναν μεγάλες διαπραγματεύσεις και οδυνηρές ανταλλαγές. Έτσι, θα περάσει ακόμα λίγος καιρός πριν αυτή η νεανική ενέργεια βρει το δρόμο της προς τις Βρυξέλλες.

Όπως και να αποδειχθεί ο συνασπισμός, η νέα Ολλανδία θα διατηρήσει την υποστήριξή της για την Ουκρανία και για τις υψηλότερες δαπάνες του NATO. Πράγματι, το μόνο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που έλαβε σοβαρή προσοχή κατά τις τηλεοπτικές συζητήσεις ήταν ο νέος στόχος του NATO για όλα τα μέλη να ξοδεύουν 3,5-5% του ΑΕΠ για άμυνα. Παραδόξως, τα επιπλέον 15 δισ. ευρώ που απαιτούνται για να φτάσουν τα 30 δισ. ευρώ δεν αποδείχθηκαν αμφιλεγόμενα. Όλα τα κόμματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής υιοθετούν το νέο καθεστώς, ενώ τα περιθωριακά κόμματα που δεν το κάνουν απέτυχαν να το καταστήσουν αποφασιστικό ζήτημα κατά την εκστρατεία. Το ίδιο ισχύει και για την υποστήριξη της Ουκρανίας, αν και η JA21 αντιτίθεται στην ιδιότητα μέλους της ΕΕ και του NATO για τη χώρα.

Λιγότερο προβλέψιμη είναι η ολλανδική υποστήριξη για το κοινό δανεισμό της ΕΕ μέσω των Eurobonds. Το CDA και το D66 υποστηρίζουν αυτό το εργαλείο για τη χρηματοδότηση των τεράστιων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ· το VVD και η JA21 όχι. Η ολλανδικής βάσεως εταιρεία παραγωγής τσιπ, Nexperia, πρόσφατα σταμάτησε την παραγωγή τσιπ για την Κίνα ύστερα από πίεση των ΗΠΑ. Αυτή η γεωοικονομική καταιγίδα δεν βρήκε το δρόμο της στις εκλογικές συζητήσεις, αλλά το επεισόδιο εξακολουθεί να αποτελεί υπενθύμιση της ανάγκης του συνασπισμού να κρατήσει τον σχετικά ισχυρό ολλανδικό τεχνολογικό τομέα εντός της ΕΕ.

Το κλίμα και το Ισραήλ-Παλαιστίνη είναι επίσης ακανθώδη. Ως πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, ο Ρομπ Γέτεν πιθανότατα θα υποστηρίξει τους ευρωπαϊκούς στόχους πράσινης μετάβασης. Αλλά και σε αυτόν τον τομέα, η JA21 θα προσπαθήσει να περικόψει τις φιλοδοξίες του. Και όσον αφορά το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, το ζήτημα ξεθώριασε κάπως στην Ολλανδία μετά την εκεχειρία που διαπραγματεύτηκε ο Τραμπ. Αλλά με την εύθραυστη συμφωνία να φαίνεται όλο και πιο ασταθής, το θέμα θα μπορούσε να γίνει εξαιρετικά προβληματικό στις διαπραγματεύσεις για το συνασπισμό: πάλι, η JA21 και το VVD βρίσκονται σε αντίθεση με το D66, το CDA και την Πράσινη-Αριστερά-Εργατικοί—ειδικά στην άσκηση μεγαλύτερης πίεσης στο Ισραήλ.

Η αναβίωση του κέντρου μετά από ένα αποτυχημένο πείραμα ακροδεξιάς θα παρακολουθείται στενά σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η θετική, Obama-ικής απόχρωσης ρητορεία του Ρομπ Γέτεν, σε συνδυασμό με μια δημόσια λαχτάρα για σταθερότητα φαίνεται να ήταν καθοριστική. Επιπλέον, ο τόνος του για το άσυλο και τη μετανάστευση σκληρύνθηκε κατά την εκστρατεία, και εξέπληξε μερικούς φιλελεύθερους ψηφοφόρους όταν έπαιξε έναν ρητά εθνικιστικό χαρτί επαναδιεκδικώντας την ολλανδική σημαία—που είχε καταληφθεί από την ακροδεξιά. Και η ακροδεξιά σίγουρα δεν έχει γονατίσει.

Όπως ακριβώς και στη Γαλλία, η αντίθεση στην κεντρώα κυβέρνηση θα έρθει τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά. Πολλά θα εξαρτηθούν από την ικανότητα του κέντρου να κρατήσει τις υποσχέσεις του. Αλλά μια πιο σταθερή κυβέρνηση στην οποία οι εταίροι του συνασπισμού καταφέρνουν να διαμορφώσουν κοινές πολιτικές, με επικεφαλής έναν πρωθυπουργό που είναι ριζωμένος στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα, θα φέρει τους Ολλανδούς πίσω στην καρδιά της Ευρώπης και της διεθνούς σκηνής σε αυτή την Τραμπ εποχή.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου