Του Nick Witney

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προφανώς σκέφτηκε πολλά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η Ευρώπη αντιμετώπισε μια θάλασσα από προβλήματα, αλλά και το διαχρονικό,  επιδεινούμενο πρόβλημα της έλλειψης ενότητας στην ΕΕ, αλλά και πιέσεις τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Έτσι, βγήκε στον αγώνα. Η ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης στις 10 Σεπτεμβρίου δεν έδωσε λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Αλλά ανταποκρίνεται με τόλμη και φιλοδοξία. Προσφέρει μια σειρά από νέες πρωτοβουλίες που καλύπτουν το φάσμα των ευρωπαϊκών ανησυχιών και δυσαρεσκειών. Ενισχύει την υποστήριξη στην Ουκρανία και την ευρωπαϊκή άμυνα, και υπόσχεται μεγάλες επενδύσεις στην επιστήμη και την τεχνολογία, την καθαρή ενέργεια και την τεχνητή νοημοσύνη. Στοχεύει στη φτώχεια, με ιδιαίτερη έμφαση στο ενεργειακό κόστος και το κόστος στέγασης. Και εμπλουτίζει την ομιλία της με εντυπωσιακές λεπτομέρειες: υποστήριξη για τη χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας για την Ουκρανία μέσω δανείων αποζημίωσης, μια υπόσχεση να αναλάβει την παγκόσμια ηγεσία στον τομέα των εμβολίων από την Αμερική· και οικονομικές και εμπορικές κυρώσεις για το Ισραήλ λόγω του πολέμου του στη Γάζα. Δεν βρήκε θετική ανταπόκριση σε όλα (με το τελευταίο να είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο). Αλλά έκανε μια τολμηρή δήλωση προθέσεων και μια ολόψυχη προσπάθεια να καθορίσει την ατζέντα του φθινοπώρου.

Εν τω μεταξύ, στο Λονδίνο, στην περίπτωση του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ η επιστροφή στη δουλειά από το καλοκαίρι θύμιζε εφιάλτη. Οι αναλυτές πέρασαν τις καλοκαιρινές εβδομάδες ζητώντας να μάθουν για τι πράγματα υπόσχεται η κυβέρνηση των Εργατικών. Ζητούν ένα αποτελεσματικό πολιτικό αφήγημα για να αντιπαρατεθούν με το ακροδεξιό κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ, που τραβούσε όλη την δημοσιότητα στο ζήτημα της μετανάστευσης. Το μόνο που προσέφερε ο Στάρμερ είναι η υπόσχεση μιας "Δεύτερης Φάσης" για την βαθιά αντιδημοφιλή κυβέρνησή του, με μια "αμείλικτη εστίαση στην εκπλήρωση", και κάποιες αλλαγές προσωπικού στο γραφείο του—που μετατράπηκαν σε ανασχηματισμό υπουργικού συμβουλίου μετά την ξαφνική αναγκαστική παραίτηση του αναπληρωτή του πρωθυπουργού και αναπληρωτή αρχηγού του κόμματος (ακολουθούμενη στενά από την ανάγκη να απολύσει τον πρέσβη του στην Ουάσιγκτον). Αυτά τα προβλήματα προσωπικού δεν μπορούν να αποδοθούν ως κακή τύχη· ένα πλοίο που βρίσκεται σε... διστακτική πορεία και δεν προχωρά είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε απρόβλεπτα γεγονότα.

Όχι ότι ο Στάρμερ ήταν αδρανής κατά το καλοκαίρι. Ήταν απασχολημένος στη διεθνή σκηνή. Αυτό που προφανώς δεν έκανε, ωστόσο, είναι να σκεφτεί ή να καταλήξει σε μια ατζέντα πέρα από το "περισσότερα από τα ίδια, αλλά καλύτερα". Τώρα αντιμετωπίζει ένα φθινόπωρο που υπόσχεται λίγα πράγματα εκτός από εσωκομματικές μάχες για την επιλογή του νέου αναπληρωτή αρχηγού του κόμματος, και φαινομενικά ατελείωτες εικασίες για φορολογικές αυξήσεις στον προϋπολογισμό που θα υποβληθεί στα τέλη Νοεμβρίου. Η διαχειριστική ικανότητα του Στάρμερ θα ήταν καλά προσαρμοσμένη στην κορυφαία θέση σε μια περίοδο σταθερότητας· αλλά αυτοί οι καιροί απαιτούν ηγεσία.

Εν μέρει, αυτό είναι θέμα γλώσσας. Η φον ντερ Λάιεν δεν δίστασε να μιλήσει για αξίες, και να πει τα πράγματα όπως τα βλέπει: "Η δημοκρατία μας δέχεται επίθεση". Η εξάλειψη της φτώχειας είναι θέμα "βασικής κοινωνικής δικαιοσύνης". Η Αμερική πρέπει να καταλάβει ότι "για τον περιβαλλοντικό ή ψηφιακό κανονισμό… η Ευρώπη θα αποφασίζει πάντα μόνη της". Οι Ευρωπαίοι πρέπει τώρα να ενεργήσουν ενάντια στο "τσουνάμι της Μεγάλης Τεχνολογίας που πλημμυρίζει τα οικογενειακά τους σπίτια", με "αλγορίθμους που εκμεταλλεύονται την ευπάθεια των παιδιών με τον σαφή σκοπό να δημιουργήσουν εθισμό".

Δεν είναι ότι ο Στάρμερ θα διαφωνούσε απαραίτητα με τα περισσότερα από αυτά που είπε η φον ντερ Λάιεν. Αλλά η τάση του να είναι προσεκτικός του οδηγεί σε ανιαρή ρητορεία, και σε αυτό που ο πρώην αρχηγός των Εργατικών Νιλ Κίννοκ ονόμασε "έλλειψη τόλμης". Έτσι, το πεδίο άφησε ελεύθερο για τον Νάιτζελ Φάρατζ, τον άνθρωπο του οποίου οι προειδοποιήσεις για "κοινωνική κατάρρευση" σε μια "Βρετανία χωρίς νόμο" τροφοδότησαν τις καλοκαιρινές εντάσεις για τους "παράνομους μετανάστες", και που μόλις ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον του Ντόναλντ Τραμπ για να συγκρίνει τη Βρετανία με τη Βόρεια Κορέα.

Οι υποστηρικτές του Στάρμερ μπορεί να ισχυριστούν ότι η φον ντερ Λάιεν το έχει εύκολο: η ΕΕ είναι ένα πολύ μεγαλύτερο θηρίο από τη μετα-Brexit Βρετανία, που δεν μπορεί να αγνοήσει τις οικονομικές και τεχνολογικές της εξαρτήσεις από την Αμερική. Και, πράγματι, η επιμελής ευγένεια του Στάρμερ προς τον Αμερικανό πρόεδρο ήταν σοφή, αν και επίπονη (όπως θα είναι αναμφίβολα και η επερχόμενη κρατική επίσκεψη του Τραμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο). Αλλά θα έπρεπε να μπορεί να βασιστεί στη συντριπτική κοινοβουλευτική του πλειοψηφία για να περάσει τη νομοθεσία του, σε αντίθεση με την φον ντερ Λάιεν, που πρέπει να διαπραγματευτεί με 27 διχασμένα κράτη μέλη (συμπεριλαμβανομένων δύο ρωσικών Δούρειων Ίππων) για να πετύχει τα περισσότερα από αυτά που θέλει. Για κάθε ηγέτη, το απαραίτητο πρώτο βήμα πρέπει σίγουρα να είναι μια σαφής και συναισθηματικά πειστική αφήγηση του πού πηγαίνει.

Υπάρχει ακόμα χρόνος για τον Στάρμερ να πάρει την πρωτοβουλία αυτό το φθινόπωρο. Το συνέδριο του Εργατικού Κόμματος ξεκινά στις 18 Σεπτεμβρίου. Πρέπει να ξεχάσει όποια ομιλία αρχηγού αναπτύσσεται αυτήν τη στιγμή, με τα προβλέψιμα γραφειοκρατικά θέματα της "εκπλήρωσης", της "οικονομικής σταθερότητας" και (για άλλη μια φορά) της "εκκίνησης της ανάπτυξης", και να πάρει παράδειγμα από την φον ντερ Λάιεν. Πρέπει να δείξει μια πραγματική κατανόηση των ανησυχιών και των απογοητεύσεων της χώρας και στη συνέχεια να προσφέρει φιλόδοξα σχέδια για την αντιμετώπισή τους, συνοδευόμενα από μια σαφή αίσθηση της χώρας που θέλει να είναι η Βρετανία. Το βρετανικό πλοίο βρίσκεται σε βαθιά νερά, και ο καπετάνιος πρέπει να κάνει σαφή τον προορισμό του και το πλήρωμα να αισθανθεί την παρουσία του.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου