Του Mats Engström

Στις 2 Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν νέο στόχο για το 2040: μία καθαρή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ωστόσο, μόνο το 7% των παγκόσμιων εκπομπών προέρχεται από την ΕΕ. Για να περιοριστούν πραγματικά οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής—όπως το τρέχον κύμα καύσωνα που σαρώνει την ήπειρο—η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με άλλες περιοχές του κόσμου.

Ωστόσο, η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ πλούσιων και φτωχότερων χωρών περιπλέκει τις διεθνείς κλιματικές διαπραγματεύσεις—συμπεριλαμβανομένης της επόμενης διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, COP30, τον Νοέμβριο. Ταυτόχρονα, πολλές αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες δεν διαθέτουν επαρκή τεχνολογία για να προχωρήσουν αρκετά γρήγορα. Η Ευρώπη, από την άλλη πλευρά, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών και άλλων βασικών τεχνολογιών από την Κίνα για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών. Χωρίς να διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της, αυτό θέτει την πράσινη ατζέντα της ΕΕ σε μια ευάλωτη γεωοικονομική θέση.

Για να διευκολύνει την παγκόσμια κλιματική δράση και να προστατεύσει τα δικά της συμφέροντα, η ΕΕ χρειάζεται να ενισχύσει τις συνεργασίες της με άλλες περιοχές του κόσμου. Μπορεί να το κάνει αυτό κάνοντας τέσσερις βασικές προτάσεις σε συνεργαζόμενες χώρες.

Πρώτον, το επόμενο πολυετές πλαίσιο χρηματοδοτήσεων της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει ειδικά κονδύλια για την υποστήριξη της καινοτομίας και της μεταφοράς πράσινων τεχνολογιών σε συνεργαζόμενες χώρες. Αυτό θα βοηθήσει στη χρηματοδότηση κοινών ερευνητικών πρωτοβουλιών, ενισχύοντας την τοπική πράσινη καινοτομία και διαφοροποιώντας τους τεχνολογικούς εταίρους της ΕΕ.

Δεύτερον, η ΕΕ μπορεί να κάνει περισσότερα για την προώθηση συμβάσεων αγοράς (offtake agreements), όπου Ευρωπαίοι αγοραστές εγγυώνται συμβάσεις για νέες μονάδες παραγωγής σε συνεργαζόμενες χώρες. Κατά την αναθεώρηση των κανόνων δημοσίων συμβάσεων, θα πρέπει να αποφύγει μια υπερβολικά αυστηρή πολιτική "Αγορά Ευρωπαϊκή". Αυτό μπορεί να αποξενώσει εταίρους, κάνοντας τις προσφορές άλλων, όπως της Κίνας, πιο ελκυστικές. Αντ' αυτού, η επιλογή μιας προσέγγισης "Αγορά Ευρωπαϊκή και αξιόπιστων εταίρων" θα μείωνε την εξάρτηση της ΕΕ από την Κίνα και τις ΗΠΑ, ενώ θα έδινε προνομιακή πρόσβαση σε χώρες-εταίρους, για παράδειγμα στην Αφρική. Αυτό θα εξασφάλιζε στην ΕΕ μεγαλύτερη πρόσβαση στις απαραίτητες τεχνολογίες, με μειωμένη ευπάθεια.

Παράλληλα με τη διαφοροποίηση των εταίρων της, η ΕΕ θα πρέπει να βοηθήσει στην ασφάλεια των πράσινων επενδύσεων των εταιρειών σε αναπτυσσόμενες χώρες, αντιμετωπίζοντας τους κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση τοπικού νομίσματος και τεχνολογίας από ορισμένες χώρες. Μπορεί να το κάνει αυτό, για παράδειγμα, επεκτείνοντας τα υπάρχοντα προγράμματα εγγυήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει επίσης να συνεισφέρουν περισσότερο σε πολυμερείς πρωτοβουλίες, όπως το πρόγραμμα Αποανθρακοποίησης Βιομηχανίας του Climate Investment Fund, το οποίο συγχρηματοδοτεί και παρέχει εγγυήσεις για επενδύσεις χαμηλών εκπομπών.

Τέλος, ο στόχος της ΕΕ για το 2040 περιλαμβάνει μια πρόταση για την αποδοχή "υψηλής ποιότητας διεθνών πιστώσεων". Ως εκ τούτου, η ΕΕ θα πρέπει να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για την υποστήριξη άλλων χωρών στην ανάπτυξη πρόσθετων έργων χαμηλών εκπομπών που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από αυτές τις πιστώσεις. Μέρος των εσόδων από τον μηχανισμό προσαρμογής συνόρων για τον άνθρακα—τη δασμολόγηση των εισαγωγών της ΕΕ με βάση τις εκπομπές άνθρακα—θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αυτόν τον σκοπό. Και μια τέτοια δέσμευση για επανεπένδυση μπορεί να βοηθήσει στην προσέλκυση περισσότερων χωρών του Νότου στον μηχανισμό.

Η πρόταση για το 2040 βασίζεται σε μια προηγούμενη δεσμευτική συμφωνία για στόχο μείωσης κατά 55% έως το 2030, ο οποίος πλέον φαίνεται εφικτός, και αποτελεί ένα βήμα προς τον δεσμευτικό στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ξεκινήσουν αυτόν τον μήνα πιθανώς πολύπλοκες διαπραγματεύσεις. Παράλληλα, η ΕΕ προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις της με πολλές αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες, μεταξύ άλλων μέσω των Συμφωνιών Καθαρού Εμπορίου και Επενδύσεων.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου