των Tara Varma και Abigael Vasselier

Μετά από τρία χρόνια δυσκολιών και σχεδόν εγκατάλειψης, θα χρειαστεί περισσότερα από μια απλή συνάντηση για να τεθεί το μέλλον της σχέσης ΕΕ-Ινδίας.

Στις 30 Μαρτίου, ο Ινδός πρωθυπουργός Narendra Modi ήρθε στις Βρυξέλλες και συναντήθηκε με τον Donald Tusk και τον Jean-Claude Juncker για πρώτη φορά σε μια σύνοδο ΕΕ-Ινδίας. ΤΟ αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης ήταν σειρά κοινών διακηρύξεων για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, την κλιματική αλλαγή, την συνεργασία στο νερό καθώς και μια κοινή ατζέντα για την μετανάστευση και μια ατζέντα ΕΕ-Ινδίας για το 2020.

Αυτά μοιάζουν σαν ένα πρώτο βήμα, αλλά ο καθένας που γνωρίζει τι διακυβεύεται θα παραδεχτεί πως είναι ακόμη μακριά από αυτό που απαιτείται. Παρά την στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ των δύο πλευρών, τα συμφέροντα και ο ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών-μελών για την Ινδία, έχουν υποσκάψει τον σκοπό αυτής της διμερούς σχέσης. Αλλά αυτό είναι εντυπωσιακό όταν αναλογιστεί κανείς τις ομοιότητες μεταξύ Ευρώπης και Ινδίας. Και οι δύο αποτελούνται από 28 κράτη, με διαφορετική γλώσσα, κοινωνικά και πολιτιστικά συστήματα, οικονομική πολυμορφία και πολύπλοκες σχέσεις με τους γείτονές τους.

Κατ’ αρχάς, η Διμερής Εμπορική και Επενδυτική Συμφωνία (ΒΤΙΑ), η οποία δεν αναφέρθηκε καν στη συνάντηση της 30ης Μαρτίου, παραμένει ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Ενώ παραμένει ξεχωριστή από τις ενισχυμένες οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, η σχέση ΕΕ-Ινδία θα παραμείνει ένα αδύναμο πολιτικό project.

Η οικονομία της Ευρώπης αντιμετωπίζει προβλήματα από την κρίση του 2008 και χρειάζεται να κοιτάξει προς την ανατολή ως γη των ευκαιριών, ακόμη περισσότερο όταν οι ΗΠΑ κινούνται επιθετικά με τις εμπορικές συμφωνίες με ασιατικές χώρες και περιφερειακές οντότητες. Το δάνειο των 450 εκατ. δολαρίων που χορηγήθηκε στην Ινδία από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κατασκευή μιας γραμμής μετρό στο Lucknow, προκύπτει από αυτή την επιθυμία.

Αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ενώ η Κίνα βιώνει οικονομική επιβράδυνση και πολιτική καταστολή, παραμένει περισσότερο ελκυστική από την Ινδία, ενώ η οικονομική ανάπτυξη και η αναξιοποίητη εσωτερική αγορά είναι υποσχόμενα και των οποίων το δημοκρατικών σύστημα -με όλα τα ελαττώματά του- είναι πολύ πιο κοντά στο δικό μας. Το άνοιγμα μιας νέας αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στο Νέο Δελχί, για όλη τη Νότια Ασία, θα δώσει μια νέα ώθηση στην σχέση. Για την ΒΤΙΑ ΕΕ-Ινδίας, οι διαπραγματευτές πρέπει να βρουν έναν τρόπο να αφαιρέσουν τα μακροχρόνια εμπόδια στην πορεία για τα πνευματικά δικαιώματα ιδιοκτησίας, την απουσία διαφάνειας των δημοσίων συμβάσεων και την γραφειοκρατία που τη συνοδεύει, όπως και οι εν εξελίξει συζητήσεις για την μείωση των δασμολογικών εμποδίων. Αυτή η συνθήκη είναι στο επίκεντρο της επιβίωσης και της εξέλιξης της στρατηγικής εταιρικής σχέσης.

Ερχόμενοι στις Βρυξέλλες ακριβώς μια εβδομάδα μετά από τις τρομοκρατικές επιθέσεις, αποτελεί έκπληξη το ότι δεν συζητήθηκε ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Αυτή δεν είναι ώρα για κοινές διακηρύξεις πια. Κατά το παρελθόν, η Ευρώπη έχει δεχθεί τρεις φορές επίθεση στην καρδιά της, ενώ η Ινδία είναι μια χώρα συνηθισμένη να αντιμετωπίζει τρομοκρατικές απειλές σχεδόν σε καθημερινή βάση. Για αυτό τον λόγο είναι ανεξήγητο ότι ο Gilles de Kerchove, ο Ευρωπαίος συντονιστής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, δεν συμμετείχε στη συνάντηση. Ακόμη κι αν η ISIS δεν είναι η βασική τρομοκρατική απειλή της Ινδίας, φαίνεται να παρουσιάζει ενδιαφέρον για το Νέο Δελχί, καθώς όλο και περισσότεροι Ινδοί εγκαταλείπουν την χώρα για την Συρία. Στην προσπάθειά της να επιλύσει τη συριακή κρίση, η Ευρώπη δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι ο Σύριος ΥΠΕΞ, Walid Muallem, ταξίδεψε στην Ινδία με μια υψηλή αντιπροσωπεία τον Ιανουάριο του 2016, για να συναντήσει τον πρωθυπουργό Modi, τον ομόλογό του Sushma Swaraj και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας, Ajit Doval.

Σε ένα προηγούμενο άρθρο μετά από τις επιθέσεις του Νοεμβρίου στο Παρίσι, υποστηρίξαμε ότι για να αντιμετωπιστεί μια πανευρωπαϊκή απειλή, χρειαζόμαστε να καταστήσουμε πανευρωπαϊκή την απάντηση. Σήμερα, προχωράμε ακόμη περισσότερο κάνοντας λόγο για μια ενισχυμένη συνεργασία ΕΕ-Ινδίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τη συνεργασία που προχωράει πέρα από το σχέδιο δράσης για το 2020 το οποίο περιορίζεται από μόνο του να "εργαστεί για τα αποτελέσματα”.

Η κοινή ατζέντα για την μετανάστευση που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες είναι ένα θετικό βήμα προς το να μπει η Ινδία στον χάρτη ως μια από τις λίγες χώρες με τις οποίες η ΕΕ έχει υπογράψει μια τέτοια ατζέντα. Διευκολύνοντας το καθεστώς βίζας μεταξύ ΕΕ και Ινδίας, πιθανότατα θα ενισχύσει την ανάπτυξη της ινδικής διασποράς στην ηπειρωτική Ευρώπη, και θα αναπτύξει μια μεταναστευτική πολιτική βασισμένη στην ελκυστικότητα του να πηγαίνει πέρα-δώθε. Το brand "made in India”, ερχόμενο στην Ευρώπη θα ενθαρρύνει πιθανότατα τις οικονομικές σχέσεις -ιδιαίτερα στο ψηφιακό τοπίο- και θα δημιουργήσει έναν απαραίτητο δυναμισμό. Σε μια εποχή που η Ευρώπη προσπαθεί να ξεκινήσει την ψηφιακή της επανάσταση, η ενίσχυση της συνεργασίας με τις ινδικές επιχειρήσεις για τις οποίες η συνδεσιμότητα είναι υψηλή προτεραιότητα, θα δημιουργούσε μια win-win κατάσταση για τις ινδό-ευρωπαϊκές σχέσεις.

Σήμερα, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μεγάλες υπαρξιακές κρίσεις και φαίνεται όλο και πιο ξεκάθαρα, ότι οι λύσεις δεν θα έρθουν μόνο εκ των έσω. Πρέπει να κοιτάξουμε πιο μακριά για συγκεκριμένες λύσεις που έχουν αποδειχθεί ότι έχουν αποτέλεσμα σε πιο δύσκολα και προκλητικά περιβάλλοντα. Η Ινδία έχει βιώσει μια διαδικασία ολοκλήρωσης τα τελευταία 60 χρόνια και έχει δημιουργήσει σειρά εργαλείων για να διαχειριστεί τα δύο μεγάλα ζητήματα με τα οποία "παλεύει” η Ευρώπη: την τρομοκρατία και τις εσωτερικές μεταναστεύσεις. Κι αν το μέλλον της ΕΕ βρίσκεται με την Ινδία;

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.ecfr.eu/article/commentary_what_if_the_eus_future_lay_with_india7015