Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Τρίτη το βράδυ ότι είναι "έτοιμος" να διεξαγάγει εκλογές - ένα αίτημα που έχει διατυπώσει πολλές φορές η Μόσχα, τώρα και η Ουάσιγκτον - εάν οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου μπορούν να διασφαλίσουν την ασφάλεια της διαδικασίας.

Ο Ζελένσκι έδωσε μάλιστα ένα πιθανό χρονοδιάγραμμα 60-90 ημερών για τις ενδεχόμενες κάλπες.

Μπορεί να προχωρήσει όμως σε εκλογές ενώ η χώρα του βρίσκεται σε πόλεμο; Ακολουθούν μερικά από τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν, σύμφωνα με το Reuters.

Τα ζητήματα ασφαλείας

Η Ουκρανία διεξήγαγε εκλογές για τελευταία φορά το 2019, λόγω επιβολής στρατιωτικού νόμου τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της. Οι εκλογές απαγορεύονται εάν η χώρα βρίσκεται υπό καθεστώς στρατιωτικού νόμου.

Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι ο Ζελένσκι στερείται νομιμότητας, επειδή η θητεία του έληξε τον Μάιο του 2024 και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να υπογράψει ειρηνευτικές συμφωνίες εκ μέρους της Ουκρανίας. Ο Τραμπ επέκρινε και εκείνος τη μη διεξαγωγή εκλογών στη χώρα, σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο Politico.

Οι μάχες μαίνονται σε ένα μέτωπο που εκτείνεται σε 1.200 χλμ. στην ανατολική, νότια και βόρεια Ουκρανία. Εκατοντάδες ρωσικά drones και πύραυλοι βομβαρδίζουν τακτικά ουκρανικές πόλεις και κωμοπόλεις μακριά από τη γραμμή του μετώπου. Η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος διακόπτεται λόγω των ρωσικών επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές.

Η πλειοψηφία των Ουκρανών αντιτίθεται στην ιδέα της διεξαγωγής εκλογών κατά τη διάρκεια του πολέμου, δήλωσε στο Reuters ο Αντόν Χρουσέτσκι, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου, επικαλούμενος τα αποτελέσματα πρόσφατης δημοσκόπησης.

Ο πολιτικός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο είπε ότι μια "αεροπορική εκεχειρία" (παύση των αεροπορικών επιδρομών) είναι το ελάχιστο - απαραίτητο- πρώτο βήμα για να αρχίσει να εξετάζεται το ενδεχόμενο διεξαγωγής εκλογών. Ανέφερε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να δημιουργήσει από το μηδέν το νομοθετικό πλαίσιο για τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου νόμου που θα καθορίζει το χρονοδιάγραμμα, τους κανόνες και τις διαδικασίες. Ο Φεσένκο εκτίμησε ότι θα χρειαστούν περίπου έξι μήνες για να γίνει αυτό.

Το Κίεβο θα πρέπει επίσης να προλάβει τυχόν προσπάθειες χειραγώγησης από τη Ρωσία, σύμφωνα με αναλυτές.

Πού βρίσκονται οι Ουκρανοί ψηφοφόροι;

Εκατομμύρια Ουκρανοί θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, σύμφωνα με αναλυτές και αξιωματούχους.

Ειδικότερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι περισσότεροι από 4,3 εκατομμύρια Ουκρανοί είχαν καθεστώς προσωρινής προστασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα τέλη του 2025. Για να μπορέσουν να ψηφίσουν, το Κίεβο πρέπει να οργανώσει εκατοντάδες εκλογικά τμήματα σε όλη την Ευρώπη, δηλώνουν αναλυτές.

Εξάλλου, περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια Ουκρανοί είναι εγγεγραμμένοι ως εσωτερικά εκτοπισμένοι. Η εγγραφή (στις εκλογικές λίστες) όλων των εκτοπισμένων θα ήταν μια δύσκολη επιχείρηση που θα απαιτούσε χρόνο και χρήματα.

Παράλληλα, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι υπηρετούν στον ουκρανικό στρατό. Η οργάνωση ελεύθερων και δίκαιων εκλογών στην πρώτη γραμμή θα ήταν δύσκολη και ενδέχεται να απαιτούσε νομοθετικές αλλαγές.

Οι ουκρανικές αρχές εκτιμούν ότι, από το 2024, 4,5 εκατομμύρια ενήλικες Ουκρανοί παρέμεναν σε εδάφη που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή. Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 19% του ουκρανικού εδάφους.

Το Κρατικό Μητρώο Ψηφοφόρων πρέπει να επικαιροποιήσει τα αρχεία του σχετικά με τους ψηφοφόρους και τα εκλογικά τμήματα.

Τι πιθανότητες έχει ο Ζελένσκι να κερδίσει;

Ο Ζελένσκι θα είχε μεγάλες πιθανότητες να επανεκλεγεί, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου και άλλες σφυγμομετρήσεις. Η δημοτικότητα του Ζελένσκι στην Ουκρανία βρισκόταν περίπου στο 90% στις αρχές του πολέμου, αλλά από τότε έχει υποχωρήσει στο 50%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Πολιτικοί αναλυτές και δημοσκόποι ανέφεραν ότι η δημοτικότητα του Ζελένσκι υπέστη πλήγμα από ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στον τομέα της ενέργειας, αλλά ότι ο Ζελένσκι παρέμεινε ο επικρατέστερος υποψήφιος μεταξύ όλων των παραδοσιακών πολιτικών πιθανών αντιπάλων του.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Βαλέρι Ζαλούζνι, πρέσβης της Ουκρανίας στη Βρετανία και πρώην αρχηγός του στρατού, είναι ο μόνος υποψήφιος που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τον Ζελένσκι. Ο Ζαλουζνί δεν έχει δηλώσει μέχρι στιγμής πολιτικές φιλοδοξίες, λέγοντας ότι όσο διαρκεί ο πόλεμος, η προσοχή πρέπει να επικεντρώνεται στην υπεράσπιση της χώρας του.