Καθώς οι διπλωματικές προσπάθειες γύρω από το Ουκρανικό εντείνονται αυτήν την εβδομάδα, αυξάνονται και οι ανησυχίες στην Ευρώπη και στο ΝΑΤΟ για τη στάση των ΗΠΑ. 

Ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, βρίσκεται στη Μόσχα, για τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Πρόκειται για το έκτο ταξίδι του στη Μόσχα φέτος.

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, θα απουσιάζει από την εξαμηνιαία συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ και θα στείλει έναν αναπληρωτή στη θέση του. Η τελευταία φορά που ο κορυφαίος διπλωμάτης των ΗΠΑ δεν εμφανίστηκε στη σύνοδο ήταν το 1999, όταν η προσοχή της Ουάσινγκτον είχε επικεντρωθεί στην ειρήνη στη Μέση Ανατολή, όπως δήλωσε μια πρώην εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ.

Η απουσία του θα είναι έντονα αισθητή, όπως παρατηρεί η Wall Street Journal, καθώς λαμβάνει χώρα εν μέσω των ειρηνευτικών συνομιλιών για την Ουκρανία, οι οποίες έχουν δημιουργήσει έντονες αμφιβολίες σε πολλούς Ευρωπαίους ηγέτες για το εάν οι προτεραιότητες της Ουάσινγκτον εξακολουθούν να ευθυγραμμίζονται με εκείνες της Ευρώπης. Άλλωστε, οι πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας σε ό,τι αφορά το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ, έχουν δημιουργήσει την εντύπωση ότι η κυβέρνηση του Τραμπ ενδιαφέρεται περισσότερο για τη βελτίωση των σχέσεων και της οικονομικής συνεργασίας με τη Ρωσία παρά για την υπεράσπιση του ΝΑΤΟ.

Οι ανησυχίες Ευρωπαίων και ΝΑΤΟ

Δύο σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου (των 28 σημείων), ειδικότερα, έπεσαν σαν "βόμβες" στην Ευρώπη:

- Πρώτον, το σχέδιο αντιμετωπίζει τη Ρωσία ως σαφή νικήτρια και την Ουκρανία ως ηττημένη, αναγκάζοντας το Κίεβο να εγκαταλείψει στρατηγικά εδάφη που δεν έχει χάσει ακόμη και να συρρικνώσει τον στρατό της.

- Δεύτερον, περιγράφει τις ΗΠΑ ως μεσολαβητή μεταξύ της Ρωσίας και του NATO, υποδηλώνοντας ότι η Αμερική δεν θεωρεί πλέον τον εαυτό της μέλος της Συμμαχίας, στην οποία κυριαρχούσε εδώ και καιρό και η οποία έχει εγγυηθεί μεγάλο μέρος της ασφάλειας της Ευρώπης από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο σκεπτικισμός στην Ευρώπη έχει ενταθεί τον απόηχο των όσων έχουν έλθει στη δημοσιότητα σχετικά με τον τρόπο σύνταξης του αμερικανικού σχεδίου - συμπεριλαμβανομένης μιας διαρροής τηλεφωνικής συνομιλίας, στην οποία ο Γουίτκοφ φαινόταν να καθοδηγεί τον Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου, για το τι πρέπει να πει ο Πούτιν στον Τραμπ, σύμφωνα με ένα αντίγραφο που δημοσιεύθηκε από το Bloomberg.

"Αυτό είναι το ονειρεμένο σενάριο για τη Ρωσία. Από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, ο στόχος της ήταν να δημιουργήσει μια σφήνα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης", δήλωσε ο απόστρατος αντιστράτηγος στις ΗΠΑ, Μπεν Χότζες. "Νομίζω ότι ο λόγος που ο Τραμπ αγνοεί την Ευρώπη είναι επειδή θεωρεί την Ευρώπη ασήμαντη", σημείωσε.

Αν δεν ήταν οι Ευρωπαίοι, όπως ανέφερε Γάλλος αξιωματούχος, ο Πούτιν και ο Τραμπ θα είχαν καταλήξει σε συμφωνία προ πολλού. Η Ευρώπη, συμπλήρωσε ο ίδιος, βρίσκεται μόνη, επειδή οι Αμερικανοί αποσυνδέονται από την περιοχή, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να βασίζεται περισσότερο στον εαυτό της.

Δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες

Οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν την ειρηνευτική διαδικασία από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες, επεσήμανε από την πλευρά της η Έμιλι Φέρις, ειδικός σε ρωσικά ζητήματα στο Royal United Services Institute, ένα think tank του Λονδίνου που ειδικεύεται σε αμυντικές και στρατιωτικές υποθέσεις.

"Η Ευρώπη βλέπει τη Ρωσία να επανεξοπλίζεται και ανησυχεί για τον επόμενο πόλεμο", είπε. "Οι Αμερικανοί σκέφτονται πολύ πιο βραχυπρόθεσμα, μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, προκειμένου να ξανά στα πόδια της η Ουκρανία και να επιτευψθεί κάποιο είδος ψυχρής ειρήνης για ένα ή δύο χρόνια ακόμα". Η διαφοροποίηση αυτή, όπως είπε, μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι βρίσκονται κοντά στο πεδίο της μάχης και ανησυχούν για το ενδεχόμενο να είναι οι επόμενοι, ενώ οι Αμερικανοί ανησυχούν περισσότερο για την Κίνα και ο Τραμπ θέλει απεγνωσμένα να συνάψει μια ακόμη ειρηνευτική συμφωνία. 

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες συμφωνούν ότι η φιλοδοξία του Πούτιν είναι να ανοικοδομήσει την αυτοκρατορική εμβέλεια της Ρωσίας, ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη και τα κράτη της Βαλτικής που αποτελούσαν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Εμπόδιο σε αυτό στέκεται το ΝΑΤΟ και η ρήτρα αμοιβαίας άμυνας, η οποία ορίζει ότι μια επίθεση σε ένα μέλος είναι επίθεση σε όλα τα μέλη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.

Ο Πούτιν γνωρίζει ότι δεν μπορεί να νικήσει το ΝΑΤΟ σε μια μετωπική μάχη. Η μόνη του ελπίδα είναι να το νικήσει πολιτικά υπονομεύοντας τη συνοχή του, κάτι που προσπαθεί να κάνει συνεχώς, όπως τόνισε ο Εντ Άρνολντ, πρώην αξιωματικός πεζικού του βρετανικού στρατού που ειδικεύεται στην ανάλυση ευρωπαϊκής ασφάλειας στο think tank RUSI. Το τελευταίο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλο βαθμό στη διαίρεση του ΝΑΤΟ, προτείνοντας αυτό που θα ισοδυναμούσε με αμνηστία για τη Ρωσία, επιτρέποντάς της να επανενταχθεί στην ομάδα των πλούσιων χωρών της G8 και να επιδιώξει κοινά σχέδια οικονομικής ανάπτυξης με τις ΗΠΑ σε περιοχές όπως η Αρκτική.

"Αυτό θα δημιουργούσε τεράστιες διαιρέσεις εντός της διατλαντικής συνεργασίας", δήλωσε ο Άρνολντ. "Πολιτικά, η Ρωσία βρίσκεται στα πρόθυρα της νίκης", σχολίασε.

"Αν κερδίσει η Ρωσία" 

Ο Κάρλο Μασάλα, καθηγητής διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Bundeswehr του Μονάχου, δήλωσε ότι οι κινήσεις για την επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία θα δυσκόλευαν τους Ευρωπαίους πολιτικούς να πείσουν τους ψηφοφόρους να υποστηρίξουν υψηλότερες αμυντικές δαπάνες.

Ο Γερμανός ακαδημαϊκός έχει γράψει το βιβλίο "Αν κερδίσει η Ρωσία" (για το πώς η Ρωσία θα μπορούσε να δοκιμάσει το ΝΑΤΟ για να προκαλέσει τελικά τη διάλυσή του), το οποίο κυκλοφορεί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Το βιβλίο περιγράφει ένα σενάριο, στο οποίο η Ρωσία, έχοντας αναγκάσει την Ουκρανία σε συνθηκολόγηση, επανεξοπλίζεται και, στις αρχές του 2028, στέλνει δυνάμεις για να καταλάβουν την πόλη Νάρβα και το νησί Χιουμαά στην Εσθονία, υποστηρίζοντας ότι η πλειοψηφία του ρωσόφωνου πληθυσμού της χρειάζεται προστασία.

Στο βιβλίο, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν ξέρουν πώς να ενεργήσουν. Τελικά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφασίζει ότι δεν θέλει να ρισκάρει έναν παγκόσμιο πόλεμο για μια μικρή πόλη, για την οποία κανείς δεν έχει ακούσει. Η θέση του υποστηρίζεται από μια ακροδεξιά κυβέρνηση στη Γαλλία που έχει εκλεγεί μέχρι τότε, και φιλορωσικές κυβερνήσεις στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία.

Στο σενάριο του Μασάλα, η αποτυχία του ΝΑΤΟ να δράσει σε μια τόσο μικρή εισβολή έχει μεγάλες συνέπειες. 

Ένα διασπασμένο ΝΑΤΟ θα έδινε στη συνέχεια στη Ρωσία τη δυνατότητα να προσπαθήσει να ανακαταλάβει τις χώρες της Βαλτικής που ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση. 

Πηγή: Wall Street Journal