Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη 

Η εκ νέου ενεργοποίηση της θαλάσσιας οδού της Ερυθράς Θάλασσας θα αποτελέσει σημείο καμπής για την αγορά δεξαμενόπλοιων, καθώς θα αναιρέσει το βασικό γεωπολιτικό παράγοντα που σήμερα τροφοδοτεί τη συγκυριακή άνοδο στα crude tankers και επιτείνει την πίεση στα product tankers. 

Η παγκόσμια ναυτιλιακή δραστηριότητα εδώ και δύο χρόνια παρακάμπτει το πέρασμα Bab el-Mandeb και τη διώρυγα του Σουέζ, ως συνέπεια της κρίσης που προκάλεσαν οι επιθέσεις των Χούθι. 

Η παράκαμψη μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας έχει αυξήσει σημαντικά τις αποστάσεις και τον χρόνο πλου, δημιουργώντας τεχνητή ζήτηση για tonnage και ενισχύοντας τους ναύλους, ιδιαίτερα στα πλοία που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο. Η εξέλιξη αυτή δεν αντικατοπτρίζει οργανική ανάπτυξη της αγοράς, αλλά προσωρινό αποτέλεσμα ανακατεύθυνσης των εμπορικών ροών.

Σύμφωνα με τη BIMCO, η πιθανή επιστροφή των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα "φαίνεται πιο κοντά από ποτέ". Αν αυτή η μεταβολή κινηθεί προς αποκατάσταση της κανονικής διέλευσης μέσω Σουέζ, η ζήτηση για crude tankers εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει κάτω από το μηδέν. 

Με απλά λόγια, η αγορά θα χάσει το έκτακτο πλεονέκτημα που προέκυψε από το αναγκαστικά επιμηκυμένο ταξίδι. Οι σημερινοί ναύλοι δεν αποτυπώνουν σταθερή αύξηση φορτίων, αλλά παράταση της διάρκειας απασχόλησης των πλοίων λόγω γεωπολιτικής αστάθειας. Αν η αστάθεια υποχωρήσει, η αγορά θα επανέλθει σε επίπεδα προ κρίσης, αφαιρώντας από τον κλάδο το προσωρινό όφελος που στηρίζει την αισιόδοξη πρόβλεψη.

Η εκτίμηση του επικεφαλής αναλυτή της BIMCO, Niels Rasmussen, για ενίσχυση των crude tankers και αδυναμία των product tankers ισχύει μόνο υπό την προϋπόθεση ότι οι τρέχουσες εμπορικές ροές δεν θα μεταβληθούν. 

Η διατύπωση αυτή πλέον παύει να θεωρείται ασφαλής. Ο τομέας των product tankers βρίσκεται ήδη υπό πίεση λόγω αυξημένου order book και χαμηλής ζήτησης. 

Αν αποκατασταθεί η διέλευση μέσω Ερυθράς, η μείωση των αποστάσεων θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το ισοζύγιο, περιορίζοντας την ανάγκη για διαθέσιμο στόλο και ενισχύοντας την αρνητική τάση.

Η BIMCO δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη αναθεώρηση των προβλέψεών της, ωστόσο η αναγνώριση ότι η επαναφορά στην Ερυθρά Θάλασσα είναι πιθανή ουσιαστικά ακυρώνει την προσδοκία για διατηρήσιμη αποδοτικότητα στα crude tankers. 

Η αγορά αυτή τη στιγμή στηρίζεται σε ένα μοντέλο μεταφοράς που διαμορφώθηκε εξαιτίας της κρίσης και όχι λόγω σταθερών εμπορικών ή ενεργειακών παραμέτρων. Εφόσον αποκατασταθεί η διέλευση, οι χρόνοι πλου θα μειωθούν, ο στόλος θα επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς εκμετάλλευσης και η ζήτηση θα περιοριστεί.

Οι εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα μετατρέπονται πλέον από παράγοντα διαταραχής σε πιθανό καταλύτη εξομάλυνσης της αγοράς. Το εύρος της διόρθωσης θα εξαρτηθεί από τον βαθμό εμπιστοσύνης των εταιρειών στη σταθερότητα της περιοχής, το κόστος ασφάλισης και την ταχύτητα με την οποία οι ναυτιλιακές θα επαναφέρουν τα δρομολόγια μέσω Σουέζ. 

Μέχρι τότε, η αγορά συνολικά παραμένει σε μεταβατικό στάδιο, με τις προοπτικές των crude carriers να χαρακτηρίζονται εύθραυστες και τις προοπτικές των product tankers να παραμένουν αρνητικές. Το πραγματικό μέγεθος της ανατροπής θα φανεί όταν η γεωπολιτική συγκυρία πάψει να καθορίζει τη ναυλαγορά και η δυναμική επανέλθει στους θεμελιώδεις παράγοντες ζήτησης και προσφοράς.