Οι διατλαντικές εμπορικές σχέσεις είναι τεταμένες καθώς η Ουάσινγκτον και οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε αντιπαράθεση σχετικά με το πώς θα εφαρμοσθεί η συμφωνία του Ιουλίου για τους δασμούς.

Αν κάποιος ήλπιζε ότι η εν λόγω συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα διευθετούσε μια και καλή το ζήτημα των δασμών και οι χώρες και οι εταιρείες θα μπορούσαν να προχωρούν με ασφάλεια στους σχεδιασμούς τους, οι ελπίδες του φαίνεται να διαψεύδονται.

Η εφαρμογή προχωρεί με αργό ρυθμό και τη Δευτέρα ο αμερικανός υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ και ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ συναντήθηκαν με υπουργούς Εμπορίου της ΕΕ για πρώτη φορά μετά τον Ιούλιο.

Με στόχο την αποφυγή ενός ολοκληρωτικού εμπορικού πολέμου, συμφωνήθηκαν αμερικανικοί δασμοί 15% στις περισσότερες εξαγωγές της ΕΕ, αλλά και οι δύο πλευρές συνεχίζουν να πιέζουν για περισσότερες παραχωρήσεις και επισημαίνουν ανεπίλυτα ζητήματα.

Ενώ η ΕΕ θέλει να χαμηλώσουν οι ΗΠΑ τους δασμούς 50% που επιβάλλουν στο χάλυβα και το αλουμίνιο, η Ουάσινγκτον ζητάει από τις Βρυξέλλες να πάρουν πίσω πράσινους και ψηφιακούς κανόνες, για τους οποίους λένε πως βλάπτουν εταιρείες των ΗΠΑ.

Ο Λάτνικ συνέδεσε ρητά τα δύο ζητήματα μετά τη συνάντηση, λέγοντας στην ΕΕ να επανεξετάσει την προσέγγισή της στις κανονιστικές ρυθμίσεις για τις εταιρείες τεχνολογίας, με αντάλλαγμα μια συμφωνία για τη μείωση των δασμών στις ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Η συμφωνία περιμένει επίσης την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πριν εφαρμοσθεί περαιτέρω.

Τι περιέχει η συμφωνία 

Η συμφωνία που συνήφθη στις 25 Ιουλίου ανάμεσα στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ θα αποκαταστήσει "την σταθερότητα και την προβλεψιμότητα", λέει η ΕΕ.

Τα σημαντικά σημεία που συμφωνήθηκαν είναι:

- Δασμοί 15% στις περισσότερες εξαγωγές της ΕΕ, περιλαμβανομένων των αυτοκινήτων, των ημιαγωγών, των φαρμακευτικών προϊόντων ή της ξυλείας·

- Μηδενικοί ή σχεδόν μηδενικοί δασμοί σε μερικές σημαντικές ομάδες προϊόντων, περιλαμβανομένων μη διαθέσιμων φυσικών πόρων, αεροσκαφών (και ανταλλακτικών)·

- Κοινή προσπάθεια για την προστασία των τομέων του χάλυβα και του αλουμινίου από αθέμιτο και στρεβλωτικό ανταγωνισμό·

- Απελευθέρωση του αμοιβαία επωφελούς εμπορίου, μείωση των μη δασμολογικών φραγμών και συνεργασία στην οικονομική ασφάλεια·

- Πρόθεση της ΕΕ να προμηθευθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες υγροποιημένο φυσικό αέριο, πετρέλαιο και προϊόντα πυρηνικής ενέργειας.

Έκτοτε ωστόσο, οι συνθήκες διαρκώς αλλάζουν, συχνά ταχύτερα απ' ό,τι μπορούν να παρακολουθήσουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και κυβερνήσεις.

Σημεία τριβής 

Ο Τραμπ έχει αυξήσει το εύρος των δασμών στο αλουμίνιο και τώρα περιλαμβάνουν πράγματα που τον Ιούλιο δεν υπόκειντο σε δασμούς. Τον Αύγουστο οι ΗΠΑ πρόσθεσαν 407 τύπους προϊόντων σ' ένα κατάλογο ειδών που θεωρούνται "παράγωγα προϊόντα" χάλυβα και αλουμινίου και γι' αυτό υπόκεινται σε υψηλότερους δασμούς.

Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με άλλους ενδεχόμενους δασμούς σε κρίσιμης σημασίας μεταλλεύματα ή ανεμοτουρμπίνες, που απειλούν να ακυρώσουν τη συμφωνία του Ιουλίου.

Η ΕΕ έκανε αρκετές παραχωρήσεις, περιλαμβανομένης της υπόσχεσης να αγοράσει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το τέλος της θητείας του Τραμπ τον Ιανουάριο του 2029 και να κάνει άλλες μεγάλες επενδύσεις.

Ο ευρωπαίος επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε πως η ΕΕ είναι αποφασισμένη να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της και υπογράμμισε την πρόοδο που έχει κάνει ο συνασπισμός στην εφαρμογή της συμφωνίας.

Ο ίδιος δήλωσε πως η ΕΕ έχει αγοράσει από τις ΗΠΑ ενέργεια αξίας 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το μερίδιο των ΗΠΑ στις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην ΕΕ αυξήθηκε από 45% σε 60%. Οι επενδύσεις της ΕΕ στις ΗΠΑ έχουν ξεπεράσει από τον Ιανουάριο τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο επίτροπος επισήμανε επίσης ότι οι διαδικασίες στην Ευρώπη είναι βραδύτερες απ' ό,τι στην Ουάσινγκτον. Για παράδειγμα, οι δύο κανονισμοί που απορρέουν από τη συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ για τους δασμούς εξακολουθούν να περιμένουν την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο είναι κατά κάποιο τρόπο διχασμένο στο ζήτημα αυτό.

Ο τσέχος υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Λούκας Βλτσέκ δήλωσε πως είπε στη συνάντηση ότι το πρόβλημα με τη ευρύτερη εμπορική σχέση στον κόσμο μπορεί να είναι όλοι οι εμπορικοί περιορισμοί που δεν είναι δασμοί, αλλά εξακολουθούν να επηρεάζουν τη ροή των αγαθών και των υπηρεσιών μέσω των συνόρων, όπως οι κανόνες που βασίζονται σε διαφορετικές κανονιστικές ρυθμίσεις ή σε διαφορετικές προδιαγραφές.

Ψηφιακή πίεση 

Ένα μήλον της έριδος είναι ο τεχνολογικός τομέας. Οι ΗΠΑ ζητούν από την ΕΕ να χαλαρώσει τους ψηφιακούς κανονισμούς της - μόνο τότε θα έιναι έτοιμες να μειώσουν τους δασμούς 50% που επιβάλλουν στο χάλυβα και το αλουμίνιο.

"Αν οι υπουργοί μπορέσουν να καταλήξουν σε μια ισορροπημένη προσέγγιση, πράγμα που νομίζω ότι μπορούν, τότε θα χειρισθούμε -μαζί μ' αυτούς- τα ζητήματα του χάλυβα και του αλουμινίου", δήλωσε ο Λάτνικ μετά τη συνάντηση.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα επικρίνει τους ψηφιακούς κανονισμούς της ΕΕ ενόψει διαδικασιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε βάρος αμερικανικών εταιρειών, μεταξύ των οποίων οι Google, Amazon, Apple και Microsoft. Ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) και ο Νόμος για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA) αμφισβητούνται ιδιαίτερα.

Ο Τραμπ απείλησε το Σεπτέμβριο με ανταποδοτικούς δασμούς ως απάντηση σε ένα πρόστιμο 2,95 δισεκατομμυρίων ευρώ που επιβλήθηκε στην Google.

Μέχρι στιγμής οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι δεν θα επιτρέψουν σε άλλες χώρες να υπαγορεύσουν την ψηφιακή νομοθεσία της - όμως οι δασμοί πλήττουν οικονομίες κρατών μελών της και υπάρχουν ενδείξεις εσωτερικών διαιρέσεων. Χάλυβας και αλουμίνιο 

Ευρωπαίοι εξαγωγείς χάλυβα, αλουμινίου και προϊόντων που περιέχουν τα μέταλλα αυτά εξακολουθούν να υπόκεινται σε δασμούς 50% στις ΗΠΑ. Η μείωσή τους σε 15% είναι ένας σημαντικός στόχος της ΕΕ, είχε δηλώσει πριν από τη συνάντηση της Δευτέρας ο πολωνός υφυπουργός Ανάπτυξης Μιχάλ Μπαρανόφσκι.

Παρόλο που η συμφωνία του Ιουλίου και η επίσημη κοινή δήλωση της ΕΕ και των ΗΠΑ τον Αύγουστο δεν αναφέρονται άμεσα στο χάλυβα και το αλουμίνιο, η διατήρηση των δασμών στο σημερινό υψηλό επίπεδο τους είναι "αντίθετο τουλάχιστον στο πνεύμα" της συμφωνίας.

ΠΗΓΗ ΑΠΕ ΜΠΕ