Οι αβεβαιότητες σχετικά με τις εμπορικές συμφωνίες και οι μακροπρόθεσμες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές επιπτώσεις των δασμών συνεχίζουν να διαμορφώνουν το τοπίο της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ, σύμφωνα με την Επισκόπηση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του Νοεμβρίου 2025 που δημοσιεύθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Η αβεβαιότητα για την εμπορική πολιτική έχει μειωθεί "σημαντικά από τα υψηλά του Απριλίου, αλλά παραμένει, με πιθανότητα για νέες εξάρσεις", δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος.

Από τον Απρίλιο, οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές έχουν φτάσει σε νέα ιστορικά υψηλά και τα πιστωτικά περιθώρια είναι επί του παρόντος περιορισμένα σε σχέση με τα ιστορικά πρότυπα. Ωστόσο, οι χρηματοπιστωτικές αγορές - και κυρίως οι αγορές μετοχών - παραμένουν ευάλωτες σε απότομες προσαρμογές λόγω των επίμονα υψηλών αποτιμήσεων και της αυξανόμενης συγκέντρωσης στην αγορά. Το κλίμα θα μπορούσε να μεταβληθεί απότομα λόγω της επιδείνωσης των προοπτικών ανάπτυξης, για παράδειγμα, ή των απογοητευτικών ειδήσεων σχετικά με την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Αναντιστοιχίες στη ρευστότητα στα επενδυτικά κεφάλαια ανοιχτού τύπου, κάποιοι θύλακες υψηλής μόχλευσης μεταξύ των hedge funds και η αδιαφάνεια στις ιδιωτικές αγορές θα μπορούσαν να ενισχύσουν την πίεση στην αγορά, σημειώνει η ΕΚΤ. 

Επιπλέον, οι ανησυχίες σχετικά με τα πιεσμένα δημόσια οικονομικά σε ορισμένες προηγμένες οικονομίες ενδέχεται να δημιουργήσουν πιέσεις στις παγκόσμιες αγορές ομολόγων. Αυτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ μέσω μετατοπίσεων στις διεθνείς κεφαλαιακές ροές και διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα των αγαθών της ζώνης του ευρώ και προκαλώντας διακυμάνσεις στο κόστος χρηματοδότησης της ζώνης του ευρώ.

Τα κράτη της ζώνης του ευρώ επωφελούνται από τους χαμηλότερους κινδύνους στην οικονομική ανάπτυξη και τη δυναμική για μια στροφή προς την ασφάλεια που αναπτύχθηκε μετά τις αναταράξεις των δασμών τον περασμένο Απρίλιο.

Ωστόσο, δύο στοιχεία ενδέχεται να ασκήσουν πιέσεις στους ισολογισμούς των κρατών μεσοπρόθεσμα και να δημιουργήσουν κινδύνους εν μέσω υψηλότερων αναγκών χρηματοδότησης και κόστους χρηματοδότησης: πρώτον, η δημοσιονομική επέκταση που συνδέεται εν μέρει με τις απαραίτητες αμυντικές δαπάνες και δεύτερον, οι επίμονες διαρθρωτικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης, της χαμηλής παραγωγικότητας, της γήρανσης του πληθυσμού και της κλιματικής αλλαγής.

Ταυτόχρονα, τα αδύναμα δημοσιονομικά θεμελιώδη μεγέθη σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ και οι εξωτερικές επιπτώσεις των δημοσιονομικών κινδύνων θα μπορούσαν να δοκιμάσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Οι ισολογισμοί των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών της ζώνης του ευρώ έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, καθώς ο αντίκτυπος των δασμών εξελίσσεται, ο εταιρικός τομέας παραμένει ευάλωτος. Εάν υπάρξουν απολύσεις, η ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους των νοικοκυριών θα δοκιμαστεί, προειδοποιεί η ΕΚΤ. 

Ομοίως, οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ έχουν δείξει ανθεκτικότητα σε πρόσφατους κραδασμούς εν μέσω ισχυρής κερδοφορίας και άφθονων κεφαλαιακών αποθεμάτων και ρευστότητας. Η έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο σε εταιρείες των οποίων οι δραστηριότητες είναι πιο ευαίσθητες στους δασμούς θα μπορούσε παρόλα αυτά να υπονομεύσει την απόδοση των τραπεζικών δανείων. Επιπλέον, οι αυξανόμενες διασυνδέσεις με μη τραπεζικά ιδρύματα θα μπορούσαν να εκθέσουν τα τρωτά σημεία της χρηματοδότησης των τραπεζών σε συνθήκες πίεσης.

Στο τρέχον εξαιρετικά αβέβαιο μακροοικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, η διατήρηση και η ενίσχυση αυτής της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι καθοριστικής σημασίας, τονίζει η κεντρική τράπεζα και προσθέτει: Σε αυτό το πλαίσιο, οι μακροπροληπτικές αρχές θα πρέπει να διατηρήσουν τις υφιστάμενες απαιτήσεις κεφαλαιακών αποθεμάτων και άλλα μέτρα για τη διατήρηση υγιών προτύπων δανεισμού.