Το αναθεωρημένο σχέδιο 19 σημείων υπέρ της Ουκρανίας - Τι αλλάζει, τι μένει αδιαπραγμάτευτο
Τρίτη, 25-Νοε-2025 07:55
Διπλωματικός "πυρετός" επικρατεί για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία, με τον Ντόναλντ Τραμπ να δείχνει ότι την επιθυμεί "διακαώς", ενώ το Κίεβο, από την πλευρά του, επιθυμεί την ειρήνη ακόμη περισσότερο, αλλά όχι με οποιοδήποτε κόστος.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο όταν οι ΗΠΑ ξεκίνησαν να ασκούν πιέσεις για επίτευξη συμφωνίας, θέτοντας τελεσίγραφο έως την Ημέρα των Ευχαριστιών, με όρους που έμοιαζαν με όρους παράδοσης, η Ουκρανία αντέδρασε.
Υπενθυμίζεται ότι ανώτατο στέλεχος στάλθηκε για συνομιλίες στη Γενεύη και όλη την Κυριακή είδαμε αντιπροσώπους από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία να πηγαινοέρχονται. Στην αποστολή προστέθηκαν σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με το BBC.
Δεν είναι περίεργο: η αρχική πρόταση που τέθηκε στο τραπέζι ήταν τόσο μεροληπτική προς τις απαιτήσεις της Ρωσίας, που οι συνομιλίες ξεκίνησαν με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, να αναγκάζεται να αρνηθεί ό,τι είχε συνταχθεί από το Κρεμλίνο.
Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ξεκαθαρίσει ότι η Ουκρανία έπρεπε να υπογράψει γρήγορα ή να αντιμετωπίσει αδιευκρίνιστες συνέπειες. Έτσι, το Κίεβο έπρεπε να συμμετάσχει.
Οπότε, ο Μάρκο Ρούμπιο εμφανίστηκε να κάνει δηλώσεις λέγοντας ότι σημειώθηκε "τεράστια πρόοδος" στις συνομιλίες και ότι παρέμεναν εκκρεμείς μόνο "μερικές λεπτομέρειες". Όταν πιέστηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, δεν το έκανε, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση "ευαίσθητη".
Ωστόσο, μια κοινή δήλωση της Ουκρανίας και των ΗΠΑ αναφέρει ότι τώρα υπάρχει μια εντελώς νέα συμφωνία, την οποία αποκαλεί "ενημερωμένο και αναθεωρημένο πλαίσιο".
Νέο σχέδιο 19 σημείων - Τι αλλάζει
Δεν το έχουμε δει ακόμα. Ωστόσο, η εφημερίδα Financial Times παραθέτει τα λόγια ενός εκπροσώπου, του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας Sergiy Kyslytsya, ο οποίος μιλά για ένα νέο σχέδιο 19 σημείων στο οποίο "έχουν απομείνει ελάχιστα" από το αρχικό σχέδιο.
Το νέο αυτό έγγραφο ενσωματώνει πιθανώς τουλάχιστον ορισμένες από τις τροπολογίες που πρότειναν οι Ευρωπαίοι και δημοσίευσε το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, οι οποίες υποδηλώνουν κάτι πολύ πιο αποδεκτό για το Κίεβο.
Σε αυτή την έκδοση, καταργείται το αυτόματο βέτο για τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, καθώς και το ανώτατο όριο για τον αριθμό των στρατευμάτων των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.
Δεν θα αποσπαστούν μόνιμα δυτικά στρατεύματα στην Ουκρανία, αλλά αυτό δεν αποτελεί πλήρη απαγόρευση.
Όσον αφορά το ευαίσθητο ζήτημα του εδάφους -για την υπεράσπιση του οποίου οι Ουκρανοί στρατιώτες πολεμούν και πεθαίνουν εδώ και 11 χρόνια- δεν θα υπάρξει δωρεάν παράδοση του υπόλοιπου της περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία, και η Ουκρανία θα επιδιώξει να ανακτήσει τις κατεχόμενες περιοχές αποκλειστικά με διπλωματικά μέσα. Αυτό είναι κάτι που ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε αποδεχθεί προηγουμένως.
Η πλήρης αμνηστία για εγκλήματα πολέμου έχει επίσης διαγραφεί.
Αλλά το πιο κρίσιμο είναι ότι υπάρχει αναφορά σε εγγυήσεις ασφάλειας.
Αρκετοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, έχουν αναφερθεί στο ενδεχόμενο η Ουκρανία να λάβει προστασία τύπου Άρθρου 5, πράγμα που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα είναι υποχρεωμένες να την υπερασπιστούν σε περίπτωση που η Ρωσία την εισβάλει ξανά.
Αυτό είναι το βασικό ζήτημα για το οποίο η Ουκρανία δηλώνει ότι δεν μπορεί να διαπραγματευτεί.
Δεν γνωρίζουμε πόσες από αυτές τις ευρωπαϊκές ιδέες έχουν ενσωματωθεί στη νέα πρόταση, αλλά ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, χαρακτηρίζει τη συμφωνία "σημαντικά τροποποιημένη"- αλλά με θετική έννοια.
Πώς φτάσαμε λοιπόν από μια φιλορωσική συμφωνία σε αυτό το αποτέλεσμα σε μόλις μία μέρα; Είναι δύσκολο να είμαστε σίγουροι, με "αετούς" των ΗΠΑ όπως ο απεσταλμένος του Προέδρου Τραμπ, Στηβ Γουίτκοφ, να βρίσκονται στην αίθουσα.
Το αρχικό σχέδιο που ήταν ευνοϊκό για το Κρεμλίνο είχε τις ρίζες του στην επίσκεψη του ίδιου του Γουίτκοφ στον Βλαντιμίρ Πούτιν την άνοιξη, όταν επέστρεψε αναφέροντας σχεδόν κατά λέξη τις αμφιλεγόμενες δηλώσεις της Ρωσίας.
Αντίθετα, αυτό το σχέδιο μοιάζει με κάτι που η Ουκρανία θα μπορούσε να υπογράψει -τελικά.
Αυτός πρέπει να είναι ο λόγος για τον οποίο ο Τραμπ πέρασε από το να επιπλήττει ξανά τους αξιωματούχους στο Κίεβο, επειδή υποτίθεται ότι δεν του έδειξαν "καμία ευγνωμοσύνη", στο να διακηρύξει ότι "κάτι καλό" μπορεί να έρχεται.
Αλλά πόσο καλό; Δεν υπάρχει ακόμα κανένα σημάδι ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να σταματήσει τον πόλεμο, εκτός αν αναγκαστεί.
"Ο Πούτιν είναι πολύ πιο σίγουρος για τον εαυτό του από στρατιωτική άποψη, αυτή τη στιγμή", δήλωσε η Τατιάνα Στανόβαγια του Carnegie Russia Eurasia Center.
Επισημαίνει το σκάνδαλο διαφθοράς και την πολιτική κρίση στο Κίεβο, τα προβλήματα επιστράτευσης νέου ανθρώπινου δυναμικού και τα στρατιωτικά κέρδη των ρωσικών δυνάμεων στο έδαφος – όλα αυτά επηρεάζουν τη σκέψη του Πούτιν.
Στην καλύτερη περίπτωση, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η απαίτηση του Τραμπ για μια συμφωνία έχει δώσει νέα ώθηση στις προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης, την οποία οι Ουκρανοί, που βρίσκονται υπό πυρ, επιθυμούν απεγνωσμένα.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να αποφύγουμε την αίσθηση ότι αυτές οι ημέρες της ξέφρενης διπλωματίας μας έχουν φέρει πίσω στο σημείο από όπου ξεκινήσαμε.
"Η θέση της Ρωσίας είναι: 'Έχουμε θέσει τις απαιτήσεις μας, τις δέχεστε ή όχι;'", είπε η Στάνοβαγια. "'Αν τις δεχτείτε, θα σταματήσουμε τον πόλεμο – αν όχι, θα περιμένουμε μέχρι να είστε έτοιμοι'".
Διαβάστε ακόμη:
* Guardian: Η Ουκρανία έκανε σημαντικές αλλαγές στο σχέδιο των ΗΠΑ - Περιλαμβάνει πλέον 19 σημεία
* Στάρμερ: Χρειάζεται περισσότερη δουλειά για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία
* Γερμανία: Σημεία της ευρωπαϊκής αντιπρότασης για την Ουκρανία