Ανώτεροι αξιωματούχοι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ουκρανία και την Ευρώπη θα συναντηθούν σήμερα στη Γενεύη, προκειμένου να συζητήσουν τα επόμενα βήματα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, την ώρα που οι σύμμαχοι του Κιέβου επιχειρούν να διαμορφώσουν μια ενιαία απάντηση στο σχέδιο 28 σημείων της κυβέρνησης Τραμπ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δώσει προθεσμία έως την Πέμπτη στο Κίεβο για να αποδεχθεί την πρόταση, η οποία έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς προβλέπει σημαντικές παραχωρήσεις προς τη Ρωσία. Το σχέδιο καλεί την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη, να μειώσει το μέγεθος του στρατού της και να δεσμευτεί ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, με αντάλλαγμα τον τερματισμό του πολέμου — αιτήματα που αποτελούν πάγιες αξιώσεις του Κρεμλίνου.

Ομάδα Ευρωπαίων ηγετών που συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου G20 στη Νότια Αφρική χαιρέτισαν την ενίσχυση των διπλωματικών προσπαθειών, αλλά τόνισαν ότι το σχέδιο αποτελεί "μόνο ένα αρχικό προσχέδιο" που "χρειάζεται περαιτέρω δουλειά".

"Τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν διά της βίας. Μας ανησυχούν επίσης οι περιορισμοί στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίοι θα άφηναν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντικές επιθέσεις", υπογράμμισαν οι ηγέτες σε κοινή δήλωσή τους.

Στις συνομιλίες της Κυριακής αναμένεται να συμμετάσχουν ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο. Στόχος της συνάντησης είναι να οριστικοποιηθεί η διατύπωση του σχεδίου πριν από τη συνάντηση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Παράλληλα, σύμφωνα με διπλωματική πηγή, σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία αναμένεται να συνεδριάσουν με τους Ουκρανούς και Αμερικανούς ομολόγους τους.

Οι ενστάσεις των Ευρωπαίων

Ο ενστάσεις των Ευρωπαίων ηγετών αναφορικά με το σχέδιο Τραμπ εστιάζουν σε τέσσερα βασικά σημεία:

- Εδαφικές παραχωρήσεις. Η Ευρώπη θεωρεί ότι η αναγνώριση της Κριμαίας, του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ ως ρωσικών εδαφών από τη Δύση μπορεί να ανοίξει τον "Ασκό του Αιόλου". Προβληματίζεται επίσης με το γεγονός ότι το αμερικανικό σχέδιο δεν διευκρινίζει αν τα εδάφη που έχουν καταλάβει οι Ρώσοι σε Ζαπορίζια και Χερσώνα θα παραμείνουν υπό ρωσική κατοχή αλλά και με το γεγονός ότι η Ρωσία παίρνει εδάφη του Ντονέτσκ που δεν έχει καταλάβει στο μέτωπο.

- Η μείωση του ουκρανικού στρατού που συνεπάγεται  μηδενική στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο. Οι ευρωπαίοι δεν έχουν εμπιστοσύνη στη Ρωσία και στον Πούτιν, παρά τις εγγυήσεις που προσφέρουν οι ΗΠΑ. Η απόσυρση δυνάμεων από το ουκρανικό έδαφος θα αποδυναμώσει την "ασπίδα" της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία, καθώς τα πιο κοντινά ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα, θα βρίσκονται στην Πολωνία. 

- Η απουσία της Ευρώπης. Στο σχέδιο Τραμπ δεν υπάρχει καμιά αναφορά στην Ευρώπη. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το "παράθυρο" που άφησε ο Τραμπ για συζήτηση ενδέχεται να αφορά το ρόλο της Ευρώπης που στην πραγματικότητα αναλαμβάνει πλέον όλο το βάρος του ουκρανικού. 

-  Η Ρωσία τα παίρνει όλα. Το σχέδιο Τραμπ δεν πειρλαμβάνει καμία από τις αξιώσεις της Ουκρανίας απέναντι στη Ρωσία. Η Ουκρανία αντιμετωπίζεται ως ηττημένη του πολέμου παρότι δεν το ξεκίνησε αυτή. Το αμερικανικό σχέδιο όχι μόνο δεν περιλαμβάνει καμιά αναφορά σε επανορθώσεις και αποζημιώσεις αλλά επιπλέον ανοίγει τον δρόμο στη Μόσχα για επαναφορά στη διεθνή κοινότητα. Επίσης, αποκλείεται ρητώς η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και της μένει μόνο η προοπτική ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Οι πρώτες πληροφορίες για την ευρωπαϊκή εναλλακτική πρόταση

Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε στο CNN ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία "δεν μπορεί να συνεπάγεται αναγνώριση κατοχής". Η γραμμή επαφής πρέπει να αποτελεί σημείο εκκίνησης.

"Δεν πρέπει να υπάρξει περιορισμός στο δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέγει συμμαχίες, ούτε ανώτατο όριο στο μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της, ούτε έμμεση αποδοχή των ρωσικών απαιτήσεων για την ευρωπαϊκή ασφάλεια", πρόσθεσε.

Στις συζητήσεις που θα λάβουν χώρα ο απεσταλμένος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται να παρουσιάσει μια εναλλακτική πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σύμφωνα με το Bloomberg θα λαμβάνει ως βάση του αμερικανικό σχέδιο αλλά δεν θα περιλαμβάνει τον όρο της μείωσης των ουκρανικών στρατευμάτων. Η πληροφορία αυτή ενισχύεται από τις δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Μακρόν, ο οποίος έθεσε στο τραπέζι τον προβληματισμό των εγγυήσεων και της πιθανής επιστροφής του ρωσικού στρατού στο μέτωπο. 

Σε εξέλιξη βρίσκεται και ο σχεδιασμός για ξεχωριστή συνάντηση μεταξύ αμερικανικής και ρωσικής αντιπροσωπείας με αντικείμενο το σχέδιο 28 σημείων — συνάντηση που, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, "θα γίνει σύντομα", αλλά όχι στη Γενεύη. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι θεωρεί την αμερικανική πρόταση "πιθανή βάση για μια τελική ειρηνευτική συμφωνία".

Το Σάββατο, ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε τις προγραμματισμένες συνομιλίες, ανακοινώνοντας ότι υπέγραψε διάταγμα για τη σύνθεση της ουκρανικής αντιπροσωπείας. "Οι εκπρόσωποί μας γνωρίζουν πώς να υπερασπιστούν τα εθνικά συμφέροντα της Ουκρανίας και τι απαιτείται για να αποτραπεί μια τρίτη εισβολή της Ρωσίας", τόνισε.

Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θα εργαστεί αδιάκοπα για να βρεθεί μια διέξοδος, υπογραμμίζοντας ότι δεν θα προδώσει τη χώρα του.

Αύριο η σύνοδος των 27 για την Ουκρανία

Οι συνομιλίες στην Ελβετία πραγματοποιούνται λίγο πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση των ηγέτες της ΕΕ τη Δευτέρα, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα.