Του Κώστα Ράπτη

Μέσα σε 24 ώρες ο Ντόναλντ Τραμπ είχε την ικανοποίηση να καταγράψει δύο σημαντικές διπλωματικές επιτυχίες: αφενός την έγκριση με 13 θετικές ψήφους έναντι δύο αποχών (της Ρωσίας και της Κίνας), μετά από πολυήμερες διαβουλεύσεις, του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο δίνει επένδυση διεθνούς νομιμότητας στο σχέδιο του Αμερικανού προέδρου για τη Λωρίδα της Γάζας και αφετέρου την υποδοχή στην Ουάσιγκτον του ισχυρού άνδρα της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, η οποία συνοδεύθηκε από συμφωνίες για εξαγωγή οπλισμού και συνεργασία στον τομέα της ειρηνικής χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, καθώς και υποσχέσεις για σαουδαραβικές επενδύσεις στις ΗΠΑ ύψους ενός τρισ. δολαρίων.

Οι δύο αυτές εξελίξεις θα πρέπει να ιδωθούν σε συνδυασμό – άλλωστε χωρίς τη συνέργεια της Σαουδικής Αραβίας και μιας σειράς άλλων μουσουλμανικών χωρών (όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κτλ.) το "σχέδιο Τραμπ” για τη Γάζα δεν θα είχε διατυπωθεί καν.

Όμως, όπως αντιστοιχεί στην εποχή Τραμπ, η επικοινωνία υπερέχει της ουσίας (όπως όταν εξαγγέλθηκε η προσχώρηση στις Συμφωνίες του Αβραάμ του Καζακστάν το οποίο έχει αναγνωρίσει το Ισραήλ από το 1992). Με άλλα λόγια, από την εξαγγελία των φιλοδοξιών μέχρι την υλοποίησή τους η απόσταση είναι μεγάλη και γεμάτη αναπάντητα ερωτήματα.

Επαίρεται ο ένοικος του Λευκού Οίκου ότι οι εμπλεκόμενοι συμφώνησαν στο σχέδιό του. Όμως αυτό είναι ανακριβές, στον βαθμό που τόσο η Χαμάς και οι λοιπές παλαιστινιακές οργανώσεις το έχουν απορρίψει ρητά, όσο και το Ισραήλ, εφόσον αρνείται χωρίς περιστροφές την προοπτική δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.

Οι αναφορές σε κάποιον "πολιτικό ορίζοντα" επίλυσης του παλαιστινιακού ζητήματος ενισχύθηκαν στο κείμενο του ψηφίσματος, προκειμένου να διευκολυνθούν οι πρόθυμοι να το στηρίξουν. Όμως το σχέδιο Τραμπ δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο επαναφοράς νεοαποικιακών ρυθμίσεων ως προς τη διακυβέρνηση της Γάζας, την οποία αποσυνδέει από τη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, αλλά και από όλο το νομικό κεκτημένο προηγούμενων ψηφισμάτων του ΟΗΕ για το τι είναι και πώς μπορεί να επιλυθεί το παλαιστινιακό ζήτημα.

Οι λόγοι αυτοί υπήρξαν αρκετοί για τη Ρωσία και την Κίνα, ώστε να μην στηρίξουν το ψήφισμα – όχι όμως και για να το αποτρέψουν χρησιμοποιώντας το βέτο τους. Στο πνεύμα της realpolitik και της "πολυπολικότητας", η Μόσχα και η Κίνα δεν μπορούν να πλειοδοτούν επί ενός θέματος στο οποίο δεν κρίνονται άμεσα ζωτικά τους συμφέροντα, πόσω μάλλον όταν το σχέδιο Τραμπ είχε τις ευλογίες των αραβικών κρατών και της Παλαιστινιακής Αρχής.

Αρκούνται στην τήρηση αποστάσεων και στην υιοθέτηση στάσης αναμονής, μέχρις ότου το σχέδιο Τραμπ να ξεδιπλώσει όλες του τις αντιφάσεις. Τις τεράστιες χρηματοδοτικές απαιτήσεις της ανοικοδόμησης της Γάζας δεν μοιάζει να διαθέτει κανένας παίκτης, ούτε και το "στομάχι” να αναλάβει (αν εξαιρέσουμε την ανεπιθύμητη από το Ισραήλ Τουρκία) την αστυνόμευση της περιοχής, ενόσω η Χαμάς θα αρνείται να αφοπλιστεί.

Σε κάθε περίπτωση, ο Τραμπ καθιστά σαφές ότι επενδύει σε ένα είδος συνδιαχείρισης της "νέας Μέσης Ανατολής” με τις αραβομουσουλμανικές δυνάμεις, η οποία εν προκειμένω μεταφράζεται και σε οιονεί διεθνοποίηση της κατοχής της Λωρίδας της Γάζας.

Είναι το τίμημα το οποίο χρειάστηκε να πληρώσει ο Τραμπ εφόσον παρενέβη για να σώσει αφενός το ίδιο το Ισραήλ από την προοπτική της πλήρους διεθνούς απονομιμοποίησης, αφετέρου τη σχέση των ΗΠΑ με τους Άραβες συμμάχους τους μετά την ισραηλινή επιδρομή στο Κατάρ.

Η δε κυβέρνηση Νετανιάχου προφανώς υποκύπτει (απρόθυμα) στις αμερικανικές υπαγορεύσεις, μολονότι αντιμετωπίζει τη διεθνοποίηση αυτή ως μακροπρόθεσμη ήττα.