Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη 

Την προοπτική της χρήσης μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR) ως νέας κύριας πηγής ισχύος στη διεθνή ναυτιλία αναδεικνύει η μελέτη της Roland Berger για την Allseas, η οποία εξετάζει για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα τον ρόλο της τεχνολογίας αυτής στον παγκόσμιο στόλο. 

Σύμφωνα με τα ευρήματα, η ναυτιλιακή βιομηχανία μπορεί να απορροφήσει έως και 700 μονάδες SMR τις επόμενες δεκαετίες, ανοίγοντας τον δρόμο για μια ενεργειακή μετάβαση που μεταβάλλει όχι μόνο τον τρόπο πρόωσης αλλά και το επιχειρησιακό και οικονομικό μοντέλο λειτουργίας των πλοίων. 

Ο αντιδραστήρας της Allseas, ισχύος 25 MWe/70 MWt, σχεδιάζεται για ενσωμάτωση σε μεγάλες κατηγορίες εμπορικών πλοίων, από bulk carriers και containerships μέχρι υπεράκτιες πλατφόρμες και ειδικά σκάφη, προσφέροντας σταθερή, αδιάλειπτη παραγωγή ενέργειας χωρίς εξάρτηση από τις διακυμάνσεις των καυσίμων ή την περιορισμένη διαθεσιμότητα εναλλακτικών καυσίμων χαμηλού άνθρακα. 

Η συνεχής παροχή ισχύος επιτρέπει πλήρη ενεργειακή αυτονομία, ανεξάρτητη από δίκτυα ανεφοδιασμού και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, ενώ το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας εμφανίζεται ανταγωνιστικό ή χαμηλότερο από τις υφιστάμενες λύσεις πρόωσης. 

Με δεδομένη την πίεση του ΙΜΟ για μείωση των εκπομπών, η μελέτη υπογραμμίζει ότι η ευρεία υιοθέτηση των SMR μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμια μείωση έως 55 μεγατόνων CO₂ ετησίως μέχρι το 2050, περίπου 5% της σημερινής συνολικής ναυτιλιακής ρύπανσης. 

Πρόκειται, σύμφωνα με την ανάλυση, για τον μεγαλύτερο πιθανό περιβαλλοντικό αντίκτυπο που μπορεί να επιτευχθεί από μια μεμονωμένη τεχνολογία σε ορίζοντα τριών δεκαετιών. Η αξιοπιστία της πυρηνικής ισχύος στο περιβάλλον της ναυτιλίας φαίνεται να αποτελεί κομβικό στοιχείο. 

Ο SMR μπορεί να καλύψει ταυτόχρονα τις ανάγκες πρόωσης, τις λειτουργίες εν πλω και την ηλεκτροδότηση των συστημάτων στα λιμάνια, μειώνοντας την εξάρτηση από auxiliary engines, τον χρόνο παραμονής και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε ζώνες με αυστηρούς κανονισμούς. 

Η ενεργειακή σταθερότητα μειώνει επίσης την έκθεση των εταιρειών στις διακυμάνσεις των καυσίμων, ενισχύοντας την προβλεψιμότητα των θαλάσσιων μεταφορών και περιορίζοντας τον κίνδυνο στις εφοδιαστικές αλυσίδες. 

Η Roland Berger επισημαίνει ότι η υιοθέτηση της τεχνολογίας μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών που θα κινηθούν πρώτες, καθώς οι ίδιες θα αποκτήσουν αυτόνομη ενεργειακή λειτουργία, χαμηλότερο λειτουργικό κόστος και μειωμένη εξάρτηση από γεωπολιτικούς και ενεργειακούς κύκλους. 

Το δυνητικό μέγεθος της αγοράς, 700 μονάδες περίπου για τον ναυτιλιακό τομέα, δημιουργεί προϋποθέσεις για την ανάπτυξη ενός νέου εξαγωγικού κλάδου που θα περιλαμβάνει εξοπλισμό, υπηρεσίες συντήρησης και ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. 

Η μελέτη καταλήγει ότι η είσοδος των SMR στη ναυτιλία δεν αποτελεί απλώς τεχνολογική επιλογή αλλά πιθανή αναδιάταξη του τρόπου με τον οποίο οργανώνεται η ενεργειακή βάση του παγκόσμιου εμπορικού στόλου, με επιπτώσεις που εκτείνονται από τη μείωση των εκπομπών μέχρι την επιχειρησιακή αυτονομία και τη διαφοροποίηση των ναυτιλιακών επενδύσεων τα επόμενα τριάντα χρόνια.