Όταν τελείωσε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και οι ναζιστικές θηριωδίες, οι νικήτριες δυνάμεις, Σοβιετική Ένωση, ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία τάχθηκαν κατά του επανεξοπλισμού της Γερμανίας με το πρόταγμα: να μην ξεκινήσει ποτέ ξανά πόλεμος από γερμανικό έδαφος.

10 χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η "νέα" Γερμανία αποφάσισε να κάνει μια μεγάλη τομή και να φτιάξει ξανά στρατό: δημοκρατικό και χωρίς συνδέσεις με τη Wehrmacht. Η Bundeswehr γεννήθηκε στις 12 Νοεμβρίου του 1955. Στόχος ήταν η πρόσδεση της Γερμανίας στη νατοϊκή συμμαχία, κάτι που έγινε στις 6 Μαΐου του 1955.

H Σοβιετική Ένωση, ο φόβος και ο επανεξοπλισμός

Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ξεκίνησαν και οι πρώτες έριδες μεταξύ των δυνάμεων που νίκησαν τον Πόλεμο. Μια δραματική συνέπεια ήταν η διαίρεση της Γερμανίας και η ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου. Μετά τον πόλεμο της Κορέας τη δεκαετία του 1950, οι μεγάλες δυτικές δυνάμεις άρχισαν να φοβούνται για μια επίθεση της Σοβιετικής Ένωσης στην Ευρώπη. Γνωστή είναι άλλωστε η ρήση του πρώτου μεταπολεμικού καγκελαρίου Κόνραντ Αντενάουερ: "σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης, θα είμαστε το πρώτο θύμα".

Ενόψει αυτής της απειλής, ο Αντενάουερ ζήτησε από τους δυτικούς συμμάχους να ενισχύσουν τη γερμανική αποτρεπτική ικανότητα. Αυτοί, με τη σειρά τους, απαίτησαν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία να συμβάλει η ίδια στην άμυνά της. Έτσι άνοιξε η συζήτηση για τον επανεξοπλισμό, την οποία ο Αντενάουερ προώθησε με αποφασιστικότητα. Εντούτοις το σχέδιο για επανεξοπλισμό εξόργισε πολλούς Γερμανούς.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, τότε στην αντιπολίτευση, άσκησαν δριμεία κριτική. Τους προκαλούσε φρίκη η ιδέα να ξαναδούν Γερμανούς στρατιώτες να παρελαύνουν. Και στον πληθυσμό υπήρξε αντίσταση. Με το σύνθημα "Χωρίς εμένα!" οργισμένοι πολίτες διαδήλωναν κατά του επανεξοπλισμού, ανάμεσά τους πρώην στρατιώτες και ανάπηροι πολέμου.

"Δημοκρατικός" στρατός

Μεταπολεμικά, προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία ενός "κράτους εν κράτει", η λειτουργία των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων συνοδεύτηκε από συνταγματικές εγγυήσεις και κοινοβουλευτικό έλεγχο.

Αν και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια πολλά στελέχη του στρατού προέρχονταν από τη Wehrmacht -δεν είχαν καθαιρεθεί-, ωστόσο η λειτουργία της Bundeswehr παρέμεινε δημοκρατική, επισημαίνει στην DW ο Σένκε Νάιτσελ, καθηγητής στρατιωτικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Πότσνταμ.

Την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου η Bundeswehr συνδέθηκε στενότερα με τις νατοϊκές δομές. Στόχος, η προστασία της Δυτικής Γερμανίας από μια επίθεση εξ Ανατολών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έφτασε να έχει 495.000 στρατιώτες- ρεκόρ μέχρι σήμερα.

Οι προκλήσεις σήμερα

Μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου και μετά τη Γερμανική Επανένωση η Bundeswehr άρχισε να φθίνει. Σταδιακά το προσωπικό της μειώθηκε σε 200.000. Δόθηκε έμφαση κυρίως στη συμμετοχή των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων σε νατοϊκές ειρηνευτικές αποστολές, κάτι που επικυρώθηκε το 1994 και με απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Το 2011 καταργήθηκε η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στη Γερμανία επί καγκελαρίας της Άνγκελα Μέρκελ.

Το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η κυβέρνηση άρχισε να συζητά ξανά για τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας. Ήταν απόλυτη προτεραιότητα της προηγούμενης τρικομματικής κυβέρνησης υπό τον Όλαφ Σολτς και συνεχίζει να είναι προτεραιότητα του συνασπισμού Χριστιανικής Ένωσης-Σοσιαλδημοκρατών υπό τον Φρίντριχ Μερτς. Στόχος του Μερτς είναι να καταστήσει την Bundeswehr "τον ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη". Για να το πετύχει, χρειάζεται επειγόντως προσωπικό, δεδομένου ότι οι ελλείψεις είναι ακόμη τεράστιες, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η μεγάλη αναθεώρηση του μοντέλου στράτευσης στη χώρα με στοιχεία υποχρεωτικότητας, μετά από πρόταση του υπ. Άμυνας των δύο τελευταίων γερμανικών κυβερνήσεων, Μπόρις Πιστόριους.

Πηγή: Deutsche Welle