Reuters: Η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο συγκέντρωσης δολαρίων για να μειώσει την εξάρτησή της από τη Fed

Πέμπτη, 13-Νοε-2025 20:34

Εξηγήσεις για τους αφορολόγητους κοινούς λογαριασμούς ζητά η Ε.Ε. από την Ελλάδα

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, αρμόδιοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, συζητούν το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός εναλλακτικού μηχανισμού στήριξης ρευστότητας, μέσω της συγκέντρωσης δολαρίων από μη αμερικανικές κεντρικές τράπεζες, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τα προγράμματα χρηματοδότησης της Fed, σε μια προσπάθεια να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις ΗΠΑ υπό την κυβέρνηση Τραμπ, σύμφωνα με πέντε αξιωματούχους που είναι εξοικειωμένοι με το θέμα, όπως μεταδίδει το Reuters.

Οι συνομιλίες, που αναφέρονται εδώ για πρώτη φορά, αποτελούν αντίδραση στις πολιτικές του Τραμπ, οι οποίες έχουν ανατρέψει μακροχρόνιες σχέσεις, θέτουν υπό αμφισβήτηση την ανεξαρτησία της Fed και υπογραμμίζουν τον κυρίαρχο ρόλο που διαδραματίζουν οι ΗΠΑ στη διεθνή χρηματοοικονομική σκηνή.

Οι διευκολύνσεις της Fed δανείζουν δολάρια σε άλλες κεντρικές τράπεζες και λειτουργούν ως σωσίβιο σε περιόδους πίεσης των αγορών, διασφαλίζοντας τη διατήρηση της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής σταθερότητας.

Συνεντεύξεις με περισσότερους από δώδεκα αξιωματούχους των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών και εποπτικών αρχών δείχνουν ότι ανησυχούν ότι οι διευκολύνσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως όπλο από την κυβέρνηση Τραμπ.

Δύο από τους ερωτηθέντες δήλωσαν ότι οι ανησυχίες κορυφώθηκαν γύρω στον Απρίλιο, όταν οι δασμοί του Τραμπ για τις εισαγωγές, γνωστοί ως "Ημέρα της Απελευθέρωσης", προκάλεσαν σοκ στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και αποκάλυψαν την αδυναμία των σχεδίων χρηματοδότησης των τραπεζών.

Από τότε, οι ανησυχίες έχουν υποχωρήσει, εν μέρει λόγω των διαβεβαιώσεων της Fed, σύμφωνα με τα άτομα αυτά. Ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ δήλωσε σε συνέδριο που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Ιούλιο ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν έχει σχέδια να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο προσφέρει ρευστότητα σε δολάρια σε άλλες επίσημες οντότητες.

Ο Kush Desai, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, δήλωσε ότι ο Τραμπ "επανέλαβε επανειλημμένα τη δέσμευσή του να διατηρήσει τη δύναμη και την ισχύ" του δολαρίου.

Οι εκπρόσωποι της ΕΚΤ και της Fed αρνήθηκαν να σχολιάσουν.

Η συγκέντρωση των δολαρίων έχει περιορισμούς

Ορισμένες από τις πηγές ανέφεραν ότι η συγκέντρωση των αποθεμάτων σε δολάρια θα αντιμετώπιζε πρακτικές δυσκολίες και ενδέχεται να μην είναι εφικτή.

Ωστόσο, οι συνομιλίες συνεχίζονται σε επίπεδο προσωπικού και όχι σε επίπεδο ανώτατων στελεχών της ΕΚΤ και περιλαμβάνουν κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και εκτός της ευρωζώνης, ανέφεραν τέσσερις από τους αξιωματούχους που έχουν άμεση γνώση του θέματος.

Ένας από αυτούς ανέφερε ότι ορισμένες εθνικές κεντρικές τράπεζες της περιοχής πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Το Reuters δεν μπόρεσε να διαπιστώσει εάν στις συνομιλίες συμμετέχουν και κεντρικές τράπεζες εκτός Ευρώπης.

Άλλες χώρες έχουν ήδη δοκιμάσει τη συγκέντρωση πόρων.

Η Ένωση Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) μαζί με την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, την Ιαπωνία και την Κορέα συνένωσαν τους πόρους τους για να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Τσιάνγκ Μάι.

Όταν ρωτήθηκε τον Ιούλιο για τις ανησυχίες που προέκυψαν από την πιθανή κατακερματισμένη χρηματοδότηση, ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Kazuo Ueda, αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία, η οποία ξεκίνησε να λειτουργεί το 2014 και έκτοτε έχει αυξηθεί σε 240 δισ. δολάρια.

"Θα ήταν σημαντικό να συνεχίσουμε να δοκιμάζουμε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση σε θέματα όπως οι γραμμές ανταλλαγής. Θα ήταν σημαντικό να κάνουμε κάτι παρόμοιο ή να συνεχίσουμε να κάνουμε κάτι παρόμοιο", σημείωσε χαρακτηριστικά.

Η Τράπεζα της Ιαπωνίας δεν ήταν άμεσα διαθέσιμη για να σχολιάσει.

Στην Ευρώπη, ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η αρχική τους ανάλυση σχετικά με τη βιωσιμότητα της συγκέντρωσης δεν ήταν ενθαρρυντική.

Αν και οι κεντρικές τράπεζες εκτός των ΗΠΑ διαθέτουν συνολικά εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, αυτό δεν συγκρίνεται με τα σχεδόν ατελείωτα αποθέματα της Fed ως εκδότη του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.

Η συγκέντρωση θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση περιόδων αστάθειας, αλλά είναι απίθανο να αρκεί για τον περιορισμό των ευρύτερων αναταραχών στην αγορά, δήλωσαν, ενώ οποιαδήποτε προσπάθεια συγκέντρωσης αποθεματικών θα αντιμετώπιζε επίσης λογιστικές και πολιτικές προκλήσεις.

Ένας υψηλόβαθμος κεντρικός τραπεζίτης δήλωσε ότι οποιαδήποτε υπόδειξη από την Fed για τη διακοπή των ανταλλαγών θα μπορούσε από μόνη της να οδηγήσει σε ευρεία πίεση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Σε μια τέτοια κατάσταση, θα ήταν δύσκολο για μια κεντρική τράπεζα να υπερασπιστεί την προσφορά των αποθεματικών της σε δολάρια σε άλλο μέρος, δήλωσε ο αξιωματούχος.

Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν επίσης άλλα μέτρα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του ελέγχου των δανειστών.

Αυτό περιλαμβάνει το αίτημα προς τις τράπεζες να υποβάλουν σχέδια για την προμήθεια δολαρίων από άλλες αγορές, όπως η Ασία και η Μέση Ανατολή, καθώς και τη διεξαγωγή δοκιμών αντοχής των δανειστών, σύμφωνα με δύο στελέχη τραπεζών της ευρωζώνης.

Ένας από τους αξιωματούχους που συμμετείχε στις συζητήσεις ανέφερε ότι το ζήτημα του πώς να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα χωρίς να εξαρτάται από τις ΗΠΑ τίθεται σε κάθε συνάντηση μεταξύ των κεντρικών τραπεζών.

Οι αξιωματούχοι ζήτησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους λόγω του ευαίσθητου χαρακτήρα των συζητήσεων.

Δεν αποτελεί άμεση ανησυχία αλλά το χειρότερο σενάριο

Η ζήτηση για δολάρια τείνει να αυξάνεται σε περιόδους πίεσης στις αγορές, και η έλλειψή τους μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα.

Οι διευκολύνσεις της Fed όχι μόνο συμβάλλουν στην άμβλυνση του προβλήματος, αλλά εξυπηρετούν και ευρύτερα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Με την παροχή δολαρίων, η Fed διασφαλίζει ότι οι περιόδους αστάθειας στο εξωτερικό δεν μετατρέπονται σε πλήρεις χρηματοπιστωτικές κρίσεις που θα μπορούσαν στη συνέχεια να πλήξουν και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η χρήση των διευκολύνσεων έφτασε στο αποκορύφωμά της στα 449 δισ. δολάρια κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 το 2020.

Σε μια συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ πριν από μερικούς μήνες, ο Klaas Knot, ο τότε επικεφαλής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας, έθεσε το ζήτημα της εξάρτησης από τις γραμμές ανταλλαγής ως μέρος μιας "λίστας" πιθανών κινδύνων, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο που έχει άμεση γνώση του θέματος.

Ο Knot ήταν επίσης επικεφαλής του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενός διεθνούς οργανισμού, εκείνη την εποχή. Το θέμα δεν έχει τεθεί ξανά στο Συμβούλιο, ανέφερε ο αξιωματούχος.

Ένας εκπρόσωπος του FSB αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ένας επόπτης της ΕΚΤ δήλωσε ότι, ενώ παρακολουθεί τη ρευστότητα του δολαρίου, η απώλεια των swaps δεν αποτελεί "προτεραιότητα".

Ωστόσο, η συζήτηση για την εξεύρεση εναλλακτικής λύσης συνεχίζεται μεταξύ των ευρωπαίων αξιωματούχων που είναι επιφορτισμένοι με τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ και αρκετών κεντρικών τραπεζών, σύμφωνα με πέντε πηγές που έχουν άμεση γνώση των συζητήσεων.

Μία από αυτές ανέφερε ότι ανησυχούν για το τι θα συμβεί όταν λήξει η θητεία του Πάουελ τον Μάιο. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να επιλέξει τον επόμενο πρόεδρο μέχρι το τέλος του έτους.

Μία από τις πηγές ανέφερε ότι οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι "πρέπει να εξετάσουν το χειρότερο σενάριο".