Ανταπόκριση

Η χθεσινή ανακοίνωση του υπουργού Άμυνας Ισράελ Κατς ότι το αργότερο μέχρι την 1η Μαρτίου 2026 θα πάψει να λειτουργεί ο ραδιοφωνικός σταθμός του ισραηλινού στρατού "Γκαλέι Τσάχαλ", η ισραηλινή εκδοχή της ελληνικής πάλαι ποτέ ΥΕΝΕΔ, αποτέλεσε την πρώτη είδηση της ισραηλινής επικαιρότητας. Συνδικαλιστικοί δημοσιογραφικοί φορείς και αντιπολίτευση κάνουν λόγο για "ωμή επίθεση της Δεξιάς κατά της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης", που μάλιστα συνδέεται με νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση αυτήν την περίοδο για την "αναδιάρθρωση του τηλεοπτικού τοπίου", που θα έχει αποτέλεσμα τη μείωση των κονδυλίων για τις παραγωγές του κρατικού καναλιού ΚΑΝ. Από την άλλη, ο Ισράελ Κατς επικαλέστηκε "επανειλημμένες έντονες διαμαρτυρίες από πλευράς στρατιωτών και των οικογενειών τους ότι οι ενημερωτικές εκπομπές του στρατιωτικού ραδιοφωνικού σταθμού βάλλουν συστηματικά κατά του ηθικού του στρατεύματος, και μάλιστα εν καιρώ πολέμου".

Δεν είναι η πρώτη φορά που συζητείται έντονα το ενδεχόμενο να μπει οριστικό λουκέτο στο στρατιωτικό ραδιόφωνο. Οι αφορμές ήταν πολλές, μεταξύ των οποίων η ανάγκη μείωσης του προϋπολογισμού ή ότι η ύπαρξή του δεν συνάδει με μία σύγχρονη δημοκρατία. Ωστόσο, ακόμα συνεχίζει να εκπέμπει.

Το ιδιαίτερο στίγμα στα ισραηλινά ερτζιανά

Από την ίδρυσή του, τον Σεπτέμβριο του 1950, και μέχρι σήμερα, το στρατιωτικό ραδιόφωνο είναι συνυφασμένο με τον εκκοσμικευμένο τρόπο ζωής του μέσου Εβραίου ισραηλινού πολίτη. Επειδή ο στρατός "δουλεύει" όλο το 24ωρο, η στρατιωτική ραδιοφωνική συχνότητα ήταν η πρώτη που τόλμησε να εκπέμψει 24ωρο πρόγραμμα, χωρίς να επηρεάζεται από τις θρησκευτικές αργίες. Στις "συντηρητικές" δεκαετίες του ’50 και ’60, η υποχρεωτική στράτευση ανδρών και γυναικών προώθησε εκπομπές που προώθησαν την ισότητα των φύλων. Μάλιστα, όταν αργότερα καταργήθηκαν οι απαγορεύσεις στράτευσης για μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ο "Γκαλέι Τσάχαλ" μέσα από τις εκπομπές του "μίλησε" πρώτος για θέματα ταμπού που οι κρατικές συχνότητες δεν έθιγαν. Στο στούντιο του σταθμού έκαναν το ντεμπούτο τους σημερινοί 80άρηδες διάσημοι τραγουδιστές, όταν στα 18 τους έκαναν τη θητεία τους στα ποπ συγκροτήματα του στρατού.

Σημαντικοί ισραηλινοί ακαδημαϊκοί απέκτησαν δημόσιο λόγο για πρώτη φορά στις εκπομπές του "Ραδιοφωνικού Πανεπιστημίου", όταν οι πρώτες τους μελέτες δημοσιεύονταν από τον στρατιωτικό εκδοτικό οίκο. Τα πεντάλεπτα "σωστής χρήσης της εβραϊκής" του γλωσσολόγου Αβσαλόμ Κορ, αντιμετωπίζονται σήμερα ως ‘ραδιοφωνικά κειμήλια'. Και ενώ το κρατικό ραδιόφωνο συνέχιζε να απαγορεύει την μετάδοση ‘αραβότροπων’ λαϊκών σουξέ της τοπικής μουσικής σκηνής, στις αρχές του ’80 και με συνοπτικές διαδικασίες, ο "Γκαλέι Τσάχαλ" τα επέτρεψε, επειδή "τα καψουροτράγουδα είναι αυτά που αφιερώνουν οι φαντάροι στις αγαπημένες τους, τι να κάνουμε..". Μάλιστα, την ίδια περίοδο, ο σταθμός εισήγαγε για πρώτη φορά στο τοπικό ραδιόφωνο το trend της παροχής ανώνυμης ψυχολογικής βοήθειας, με ψυχολόγους να απαντούν ζωντανά στα τηλεφωνήματα των ακροατών, λίγο μετά τα μεσάνυχτα μέχρι το ξημέρωμα, καθημερινά. Και κάπως έτσι, κάθε προσπάθεια κλεισίματος του σταθμού, έπεφτε στο κενό.

Το ποτήρι ξεχείλισε

Ο σταθμός άρχισε να ενοχλεί, κυρίως από το 2018 και μετά, όταν προβάλλονταν απόψεις αντίθετες προς την αμφιλεγόμενη ‘δικαστική μεταρρύθμιση’, ενώ εντείνονταν οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Όμως, το ποτήρι ξεχείλισε όταν, κατά την διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, η στρατιωτική συχνότητα δεν απέκλειε φωνές, που αμφέβαλαν για την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων.

Ο υπουργός Άμυνας κατέθεσε σήμερα (13/11) και επίσημα την πρότασή του για το κλείσιμο του σταθμού ενώπιον της κυβερνητικής νομικής υπηρεσίας, που αναμένεται να αποφανθεί εντός των επομένων εβδομάδων. Από την άλλη, η διεύθυνση του "Γκαλέι Τσάχαλ" ήδη προετοιμάζεται να δώσει την δική της (τελευταία, ίσως) μάχη, ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων.

Πηγή: Deutsche Welle