Η Τουρκία γίνεται ολοένα σημαντικότερη για την ασφάλεια της Ευρώπης. Η Γερμανία επενδύει στη στρατιωτική συνεργασία με την Άγκυρα για να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επηρέασε καθοριστικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει ζητήματα ασφαλείας η Γερμανία. Πλέον το Βερολίνο εστιάζει πολύ περισσότερο στην ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων του, στο πλαίσιο και της διαρκούς στήριξης της Ουκρανίας.

Στον αμυντικό τομέα "ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε ότι το ΝΑΤΟ έχει ανεπαρκείς παραγωγικές δυνατότητες. Από την αρχή του πολέμου ειδικά, οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να αυξήσουν την παραγωγή τους", επισημαίνει ο Τούρκος αναλυτής αμυντικής πολιτικής Τσαγκλάρ Κουρτς.

Η Γερμανία λοιπόν αναζητά εταίρους – και αναζητώντας νέες ευκαιρίες συνεργασίας έχει στραφεί στην Τουρκία. Η άμυνα ήταν το κεντρικό θέμα κατά την πρόσφατη συνάντηση του Γερμανού καγκελάριου Μερτς στα τέλη Οκτωβρίου με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν στην Άγκυρα. Ο τελευταίος τόνισε πως η στενή συνεργασία με τη Γερμανία θα συνεχιστεί.

"Μας χαροποιεί που οι δύο αμυντικές μας βιομηχανίες μπορούν να συνεργαστούν", είχε δηλώσει λίγες εβδομάδες νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ στην Άγκυρα. "Θα μπορούσε κανείς σχεδόν να αναρωτηθεί, με ποιον άλλον θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε (αν όχι με την Τουρκία);".

Οι γεωπολιτικές προκλήσεις αλλάζουν τα δεδομένα

Στην παρούσα δύσκολη γεωπολιτική κατάσταση "καθίσταται σαφές σε όλους μας ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να λάβει έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο στο γεωπολιτικό πλαίσιο", παρατηρεί ένας ανώτερος αξιωματούχος της Μπούντεσβερ στο Κόμπλεντς που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος.

"Υπό το φως των εξελίξεων στις βορειοατλαντικές σχέσεις και της κατάστασης στην Ουκρανία ή ακόμα και με την Κίνα, η Γη φαίνεται πως γίνεται ξαφνικά ένα σχετικά μικρό μέρος", λέει ο ίδιος στην DW. Για τη Γερμανία, η Τουρκία είναι ένας "ισχυρός εταίρος στο ΝΑΤΟ" και αμφότερες οι πλευρές μπορούν να επωφεληθούν από τη διμερή συνεργασία.

Παράλληλα, η τουρκική αμυντική βιομηχανία γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη. Το 2022 για πρώτη φορά τέσσερις τουρκικές εταιρείες – Baykar, Aselsan, TAI και Roketsan – κατάφεραν να μπουν στη λίστα SIPRI με τις 100 μεγαλύτερες αμυντικές βιομηχανίες στον κόσμο.

Έτσι, η Τουρκία μπορεί να αποτελέσει όχι μόνο συνεργάτη, αλλά και αγορά για τη γερμανική και ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, προσθέτει ο Μπένεντικτ Μενγκ, Γερμανός ειδικός σε θέματα άμυνας με πολυετή εμπειρία στη γερμανική αμυντική βιομηχανία. "Καθώς η Τουρκία είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους εταίρους του ΝΑΤΟ και βασικός παίκτης στη Μέση Ανατολή και στον Καύκασο, οι ενισχυμένες αμυντικές και βιομηχανικές σχέσεις σε κοινά θέματα ασφάλειας είναι σίγουρα επωφελείς".

Η διμερής συνεργασία παίρνει σάρκα και οστά

Το συγκεκριμένο πλαίσιο συνεργασίας έχει αρχίσει ήδη να διαμορφώνεται: από το 2027 η τουρκική εταιρεία Repkon θα παράγει στη Γερμανία πυρομαχικά πυροβολικού 155 mm, τα οποία είναι το πρότυπο για τα πυροβόλα όπλα του ΝΑΤΟ. Ήδη χρησιμοποιούνται και στην Ουκρανία.

Ο αναλυτής Κουρτς υπογραμμίζει από την πλευρά του πως "η παραγωγική ικανότητα της Τουρκίας, η προθυμία της για συνεργασία και η ποιότητα των εταιρειών της αποτελούν σημαντικά στοιχεία για την περαιτέρω ανάπτυξη της ευρωπαϊκής άμυνας. Υπό αυτές τις συνθήκες θα ήταν λάθος για την Ευρώπη να αφήσει την Τουρκία εκτός".

Μετά από χρόνια πολιτικών εντάσεων οι σχέσεις αλλάζουν. Σήμερα η Τουρκία αντιμετωπίζεται ως ένας σημαντικός εταίρος, ενώ η κριτική για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει κάπως καταλαγιάσει.

"Φυσικά, η Τουρκία πρέπει να ξεκινήσει μια διαδικασία βελτίωσης των δημοκρατικών συνθηκών. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: Τι μένει στο τέλος της ημέρας; Ούτε στις ΗΠΑ θα πούμε πως δεν θα παίρνουμε πια τα οπλικά σας συστήματα επειδή απελαύνετε ανθρώπους", λέει ο Γερμανός αξιωματούχος. Επιπλέον, καταβάλλεται μια προσπάθεια να μην εξασθενήσει ο δεσμός της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ, τη στιγμή που η χώρα κυβερνάται ολοένα πιο αυταρχικά και διατηρεί καλές σχέσεις τόσο με την Κίνα όσο και με τη Ρωσία.

Τουρκικά drones για την Ευρώπη;

Ιδίως πάντως με τα ισχυρά και φθηνά drones της, η Τουρκία έχει πετύχει να εδραιωθεί στη διεθνή αμυντική σκηνή. Τα τουρκικά drones έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και χρησιμοποιούνται επίσης στην Ουκρανία. Η Πολωνία και η Ρουμανία τα έχουν ήδη προμηθευτεί.

Η Γερμανία "θα πρέπει σίγουρα να εξετάσει τα τουρκικά drones", λέει σχετικά ο αξιωματούχος που μίλησε ανώνυμα στην DW. "Η Τουρκία έχει κάνει αρκετά βήματα. Από την άποψη της ανάλυσης της αγοράς και των ευκαιριών συνεργασίας θεωρώ ότι η Τουρκία είναι σίγουρα ένας παίκτης, με τον οποίο αξίζει να γίνουν σύντομα συνομιλίες".

"Στον τομέα των drones και άλλων ιπτάμενων αντικειμένων, η Τουρκία έχει αναπτύξει ενδιαφέρουσα τεχνογνωσία, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε κοινά έργα", επιβεβαιώνει ο Μενγκ. Εξάλλου, γερμανική τεχνολογία υπάρχει ήδη και σε ένα drone τύπου TB2 (γερμανικοί αισθητήρες).

Ο Κουρτς τονίζει ότι "οι αυξανόμενες παραγωγικές δυνατότητες της Τουρκίας ενισχύουν και το ΝΑΤΟ. Ένα παράδειγμα είναι τα οπλισμένα drones. Την ώρα που η Ευρώπη ακόμη υλοποιεί το πρόγραμμα Eurodrone, η Τουρκία διαθέτει ήδη δύο συγκρίσιμα συστήματα. Αν η Ευρώπη αξιοποιήσει αυτές τις δυνατότητες, θα ενισχύσει την άμυνά της". Ο πρόεδρος Ερντογάν πάντως έχει μάλλον ήδη προσηλωμένο το βλέμμα του στον επόμενο στόχο: την τουρκική συμμετοχή στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς

Πηγή: Deutsche Welle