Ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές του Κρεμλίνου, ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, προειδοποίησε την Ευρώπη να προετοιμαστεί για μια μακροχρόνια αντιπαράθεση με τη Ρωσία, ανεξάρτητα από την εξέλιξη του πολέμου της Μόσχας κατά της Ουκρανίας.

"Πρέπει να αναμένουμε μια μορφή Ψυχρού Πολέμου που θα διαρκέσει τουλάχιστον δέκα χρόνια", προέβλεψε ο πρώην μεγιστάνας του πετρελαίου αυτή την εβδομάδα σε μια εκδήλωση στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με τον εξόριστο επιχειρηματία, το μόνο που θα αποτρέψει την περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα έναντι της Ευρώπης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα είναι η πεποίθηση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Δύση αποτελεί μια αξιόπιστη στρατιωτική απειλή.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, που διήρκεσε σχεδόν μισό αιώνα, η Σοβιετική Ένωση και η Δύση εστίασαν σε τρόπους για να υπονομεύσουν η μία την άλλη, χωρίς να διακινδυνεύσουν μια ανοιχτή σύγκρουση στην Ευρώπη και έναν πιθανό πυρηνικό πόλεμο. Ανώτατοι αξιωματούχοι της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν σήμερα ότι η Ρωσία αναβιώνει τη λεγόμενη πολιτική της εξάντλησης, χρησιμοποιώντας υβριδικές τακτικές πολέμου για να αποσταθεροποιήσει τη Δύση και να σπείρει τη διχόνοια.

Ο Χοντορκόφσκι, ο οποίος πέρασε δέκα χρόνια πίσω από τα κάγκελα στο σωφρονιστικό σύστημα του Πούτιν και τώρα ζει στο Λονδίνο, υποβάθμισε την αποτελεσματικότητα των δυτικών κυρώσεων στην άσκηση πίεσης στο Κρεμλίνο, λέγοντας ότι "ασκούν κάποια πίεση στη ρωσική οικονομία, αλλά τίποτα το τρομερό".

Ήταν εξίσου σκεπτικός ως προς το αν η μακροχρόνια εκστρατεία της Ουκρανίας με drones εναντίον των ρωσικών διυλιστηρίων πετρελαίου θα μπορούσε να παραλύσει την πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου. 

"Ακόμη και το πιο ισχυρό drone, ακόμη και ένας πύραυλος Tomahawk, μπορεί να χτυπήσει το πολύ δύο εκτάρια [10-20 στρέμματα]", εξήγησε ο Χοντορκόφσκι, πρώην ιδιοκτήτης του πετρελαϊκού κολοσσού Yukos και κάποτε ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας.

"Μια τυπική εγκατάσταση στη Σιβηρία καλύπτει συνήθως 1.500 εκτάρια [15.000 στρέμματα]. Η ζημιά που προκαλείται είναι ισοδύναμη με το να πατάς το πόδι κάποιου", είπε.

Στην πραγματικότητα, υποστήριξε ο Χοντορκόφσκι, η μόνη στιγμή που η εξουσία του Πούτιν θα μπορούσε ρεαλιστικά να είχε σπάσει ήταν κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής του — αν η Ρωσία είχε υποστεί μια αποφασιστική στρατιωτική ήττα στην Ουκρανία.

Αυτή η ευκαιρία, είπε, έχει πλέον χαθεί.

Ωστόσο, πρόσθεσε ειρωνικά, "έχουμε μια παράδοση [στη Ρωσία] ότι οι δικτάτορές μας τείνουν να αποχωρούν από την εξουσία όταν φτάσουν [την ηλικία] των 70 με 80 ετών".

Νέα πίεση από τον Πούτιν

Τον περασμένο μήνα, οι ρωσικές αρχές άνοιξαν μια νέα ποινική υπόθεση εναντίον του Χοντορκόφσκι, κατηγορώντας τον ότι ηγείται μιας "τρομοκρατικής οργάνωσης" και ότι σχεδιάζει μια βίαιη ανατροπή της εξουσίας με τη βοήθεια ουκρανικών παραστρατιωτικών ομάδων.

Στην ανακοίνωσή της, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB, πρώην KGB), ανέφερε επίσης 22 άλλα άτομα που συνδέονται με τη Ρωσική Αντιπολεμική Επιτροπή του Χοντορκόφσκι, μια ομάδα Ρώσων εξόριστων.

Μερικοί από τους αυτούς έχουν ήδη εκτίσει ποινές φυλάκισης στη Ρωσία ή έχουν αντιμετωπίσει την απειλή δίωξης για την πολιτική τους δράση. Ωστόσο, ο κατάλογος περιλαμβάνει επίσης ακαδημαϊκούς και επιχειρηματίες. 

Ο ίδιος ο Χοντορκόφσκι πέρασε μια δεκαετία στη φυλακή στη Σιβηρία. Αν και η υπόθεση εναντίον του επικεντρώθηκε στη φοροδιαφυγή και σε άλλες οικονομικές κατηγορίες και οδήγησε στην απαλλοτρίωση της Yukos, θεωρήθηκε κυρίως ως πολιτική προειδοποίηση προς τους επικριτές του Κρεμλίνου.

Οι νέες κατηγορίες εναντίον του Χοντορκόφσκι και των συμμάχων του ήρθαν μόλις δύο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης ότι θα δημιουργήσει μια "πλατφόρμα διαλόγου" με τις δημοκρατικές δυνάμεις της ρωσικής αντιπολίτευσης.

Μιλώντας από τις Βρυξέλλες, ο Χοντορκόφσκι είπε ότι η έντονη αντίδραση του Κρεμλίνου έδειξε "πόσο ανησυχεί τον Πούτιν η ιδέα ότι οι δημοκρατικές δυνάμεις της Ρωσίας θα αποκτήσουν νομιμότητα, έστω και συμβολικά".

Ο Χοντορκόφσκι δήλωσε στο Politico ότι είναι σίγουρος ότι κάποια μέρα θα επιστρέψει σε μια "μεταπουτινική" Ρωσία, αλλά προειδοποίησε ότι θα χρειαστούν δεκαετίες για να απελευθερωθεί η χώρα από την "ιμπεριαλιστική-στρατιωτική αφήγηση" που παρουσιάζει τη Ρωσία ως περικυκλωμένη από εχθρούς και δικαιολογεί την εισβολή σε γειτονικές χώρες.

"Η γενιά μου δεν θα δει την ημέρα που η ρωσική κοινωνία θα επιστρέψει σε μια κατάσταση κανονικότητας", είπε.