Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη 

Σαφή επιφύλαξη απέναντι στους καθολικούς δασμούς που έχει επιβάλει η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ δείχνει το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. 

Κατά τη διάρκεια μακράς ακρόασης στην Ουάσινγκτον, αρκετοί δικαστές εξέφρασαν ερωτήματα για το αν ο πρόεδρος διαθέτει την απαιτούμενη νομοθετική εξουσιοδότηση για να επιβάλλει τόσο εκτεταμένα μέτρα στο εξωτερικό εμπόριο.

Οι δασμοί αφορούν σχεδόν όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ και κυμαίνονται από 10% έως 50%, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι επιβαρύνσεις αυτές είναι αναγκαίες για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος και για την αντιμετώπιση προβλημάτων που συνδέονται με την παράνομη διακίνηση ουσιών όπως η φαιντανύλη.

Κεντρικό ζήτημα της υπόθεσης είναι το αν ο νόμος του 1977 για τις διεθνείς οικονομικές έκτακτες ανάγκες (IEEPA) επιτρέπει ρητά την επιβολή δασμών. 

Ο νόμος δίνει στον πρόεδρο ευρεία εργαλεία σε περιόδους κρίσης, αλλά δεν αναφέρεται συγκεκριμένα σε φορολόγηση εισαγωγών. Ορισμένοι δικαστές επισήμαναν ότι η φράση "ρύθμιση εισαγωγών" μπορεί να έχει όρια που δεν καλύπτουν την επιβολή καθολικών δασμών.

Παράλληλα, άλλοι δικαστές τόνισαν ότι ο νόμος επιτρέπει ακόμη και πλήρη διακοπή εμπορίου με μια χώρα, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο οι δασμοί αποτελούν μικρότερη ή μεγαλύτερη παρέμβαση από ό,τι έχει ήδη προβλεφθεί.

Αν το Δικαστήριο ακυρώσει τους δασμούς, η κυβέρνηση ίσως χρειαστεί να επιστρέψει ποσά που μπορεί να υπερβούν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Η διαδικασία αυτή θεωρείται πολύπλοκη και θα επηρεάσει χιλιάδες εταιρείες που έχουν πληρώσει τους δασμούς αυτό το διάστημα.

Ήδη τρία ομοσπονδιακά δικαστήρια έχουν κρίνει ότι τα μέτρα δεν είναι νόμιμα. Επιπλέον, πολλοί δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου ανέφεραν ότι η υπόθεση μπορεί να εμπίπτει στη "δογματική αρχή μείζονος σημασίας", σύμφωνα με την οποία οι εκτεταμένες πολιτικές που έχουν μεγάλο οικονομικό αποτύπωμα απαιτούν σαφή εξουσιοδότηση από το Κογκρέσο.

Η απόφαση αναμένεται σχετικά σύντομα, καθώς η διαδικασία εξελίσσεται με ταχύ ρυθμό. Παρά το ενδεχόμενο ακύρωσης, κυβερνητικοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι μέρος των δασμών μπορεί να εφαρμοστεί ξανά μέσω διαφορετικών νομικών εργαλείων που δεν επηρεάζονται από την υπόθεση.