ΗΠΑ: Δημοκρατικοί και Τράμπ δοκιμάζονται σήμερα στις περιφερειακές εκλογές

Τρίτη, 04-Νοε-2025 16:58

ΗΠΑ: Δημοκρατικοί και Τράμπ δοκιμάζονται σήμερα στις περιφερειακές εκλογές

Έναν χρόνο μετά την επάνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι Αμερικανοί ψηφοφόροι επιστρέφουν στις κάλπες σε μια δοκιμή της δημοφιλίας του προέδρου και της ικανότητας των Δημοκρατικών να ανακάμψουν από τις καταστροφικές τους ήττες του 2024.

Με τα κυβερνητικά μέγαρα, τις δημαρχίες, τα κοινοβούλια των πολιτειών και την ενδιάμεση ανακατανομή εκλογικών περιφερειών να βρίσκονται, όπως αναφέρει ο Guardian, σε κρίσιμες αναμετρήσεις από το Τρέντον του Νιου Τζέρσεϊ και το Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια ως τη Νέα Υόρκη και πέρα, το Δημοκρατικό κόμμα ελπίζει σε τοπικές καμπάνιες που στοχεύουν στην εξουδετέρωση ενός εθνικού συντηρητικού μηνύματος που έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια.

Οι αναμετρήσεις αυτές έρχονται ενώ οι Δημοκρατικοί αντιμετωπίζουν την πιο βαθιά κρίση δημοφιλίας τους εδώ και δεκαετίες. Η θετική αξιολόγηση του κόμματος έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, φτάνοντας το 27% σε μια έρευνα του NBC News τον Μάρτιο, το χειρότερο ποσοστό από την έναρξη των μετρήσεων το 1990, κυρίως λόγω της απογοήτευσης των ίδιων των Δημοκρατικών σχετικά με την αντίδραση του κόμματος στη νίκη του Τραμπ το 2024 και την αντίληψη ότι το κόμμα έχει απομακρυνθεί από τους καθημερινούς ψηφοφόρους.

Ωστόσο, οι έρευνες του Σεπτεμβρίου από τη Gallup και η ανάλυση του Οκτωβρίου από τον δημοσκόπο G. Elliott Morris δείχνουν ότι μπορεί να συντελείται μια διόρθωση και ότι οι Δημοκρατικοί προηγούνται των Ρεπουμπλικάνων στην διαχείριση της οικονομίας – το κύριο θέμα του Τραμπ.

Τα αποτελέσματα της Τρίτης το βράδυ θα δείξουν εάν οι Δημοκρατικοί μπορούν να ανασυγκροτηθούν μετά το 2024 ή αν η δυναμική της δεξιάς θα τους επιτρέψει να επιστρέψουν στην εξουσία. Το στοίχημα είναι μεγάλο παντού: στη Βιρτζίνια, οι Δημοκρατικοί βλέπουν την καλύτερη ευκαιρία για κέρδος· στο Νιου Τζέρσεϊ, το κόμμα παλεύει να κρατήσει τα ηνία σε μια πολιτεία που δεν αντιτίθεται πάντα στο να γίνει "ρεπουμπλικανική"· και στη Νέα Υόρκη, ο ανερχόμενος υποψήφιός του θα δώσει στο κόμμα τον ηγέτη με το πιο υψηλό προφίλ της αριστερής πτέρυγας και θα μπορούσε να προαναγγείλει ένα νέο, ενωτικό μήνυμα για τους Δημοκρατικούς, ενώ ένα "ναι" στην Prop 50 της Καλιφόρνιας θα δείξει πόσο μακριά είναι πρόθυμοι οι ψηφοφόροι να φτάσουν στη μάχη απέναντι στον Τραμπ.

Μαμντάνι, Σέρριλ και Σπάνμπεργκερ

Στη Νέα Υόρκη, το Νιου Τζέρσεϊ και τη Βιρτζίνια, οι υποψήφιοι έχουν βρει όλοι μια εκδοχή ενωτικού μηνύματος που επικεντρώνεται σε φόρους, στέγαση, σχολεία και δημόσια ασφάλεια. Αλλά υπάρχει και ένα άλλο κοινό στοιχείο: η αποστροφή που κάθε πολιτεία ανέπτυξε έναντι στον Τραμπ κατά τη διάρκεια του έτους και ο τρόπος με τον οποίο οι Ρεπουμπλικάνοι προσπάθησαν σε μεγάλο βαθμό να προστατευτούν από τους ανέμους της Ουάσιγκτον.

Ο Τραμπ βρίσκεται πλέον στο 63% αρνητικής αξιολόγησης, σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNN στα τελευταία στάδια των εκλογών, αντιμετωπίζοντας διψήφιο ποσοστό αρνητικής γνώμης στη Νέα Υόρκη, το Νιου Τζέρσεϊ και τη Βιρτζίνια.

Στη Νέα Υόρκη, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών, ο 34χρονος βουλευτής Ζοχράν Μαμντάνι, έχει διεξάγει μια καμπάνια επικεντρωμένη στην πόλη, υποσχόμενος φιλόδοξα μέτρα για τη στέγαση, την οικονομία και τις δημόσιες συγκοινωνίες, αξιοποιώντας μια grassroots συμμαχία που τον ώθησε σε μια απροσδόκητη νίκη στις προκριματικές. Αντιμετωπίζει ένα κατακερματισμένο πεδίο που περιλαμβάνει τον Ρεπουμπλικανό Κέρτις Σλίβα και την ανερχόμενη ανεξάρτητη υποψηφιότητα του πρώην Δημοκρατικού κυβερνήτη Άντριου Κουόμο.

Η καμπάνια του Μαμντάνι δίνει έμφαση στα τοπικά ζητήματα και έχει σκόπιμα υποβαθμίσει τις εθνικές πολιτιστικές αντιπαραθέσεις και την εξωτερική πολιτική, για να κρατήσει την προσοχή στις καθημερινές υπηρεσίες της πόλης. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει πάγωμα ενοικίων για κάποιες κατηγορίες διαμερισμάτων, δωρεάν συγκοινωνίες και καθολική παιδική φροντίδα. Οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν με σημαντικό προβάδισμα, 25 μονάδες πάνω από τον Κουόμο στην πιο πρόσφατη έρευνα του Emerson College.

Ωστόσο, ο Κουόμο, όλο και πιο επιθετικός και δραστήριος στο διαδίκτυο, τρέχει ως ανεξάρτητος μετά την ήττα του στις προκριματικές των Δημοκρατικών, αξιοποιώντας την αναγνωρισιμότητα και την εμπειρία στη διοίκηση. Η παρουσία του περιπλέκει τα μαθηματικά για τους Δημοκρατικούς και δίνει στους μετριοπαθείς ψηφοφόρους μια εναλλακτική χωρίς να πρέπει να στηρίξουν Ρεπουμπλικανό. Ο πρώην δήμαρχος Μάικλ Μπλούμπεργκ στήριξε τον Κουόμο με επιπλέον 1,5 εκατ. δολάρια τις τελευταίες μέρες και εξασφάλισε επίσης υποστήριξη από τον απερχόμενο δήμαρχο Έρικ Άνταμς.

Στο Νιου Τζέρσεϊ, η αναμέτρηση είναι οριακή μεταξύ της Δημοκρατικής βουλευτού Μίκι Σέριλ και του Ρεπουμπλικανού Τζακ Τσιαταρέλι. Μετά από προβάδισμα για τη Σέριλ το καλοκαίρι, οι έρευνες του τέλους Οκτωβρίου δείχνουν ουσιαστικά ισοπαλία, με ελαφρύ προβάδισμα προς τη Δημοκρατική υποψήφια, και οι δύο προσπαθούν να προβάλλουν εικόνα ικανότητας αντί για ιδεολογία.

Η Σέριλ, μέλος του Κογκρέσου, προτείνει σχέδια για μείωση των φόρων ακίνητης περιουσίας, βελτίωση υποδομών και αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, υποστηρίζοντας ότι η σταθερή και πρακτική ηγεσία μπορεί να μειώσει τις πιέσεις στο κόστος ζωής των οικογενειών. Ο Τσιαταρέλι, πρώην βουλευτής της πολιτείας, προβάλλει επίσης ένα μήνυμα μεταρρύθμισης, όρια θητειών και βελτίωση εισοδημάτων με πιο λαϊκίστικο στυλ από την προηγούμενη προσπάθειά του, αλλά συνδέεται με τον Τραμπ και το εθνικό κίνημα Maga. Στοχεύει σε "swing counties" και εκμεταλλεύεται τη δυσαρέσκεια για τον απερχόμενο Δημοκρατικό κυβερνήτη Φιλ Μέρφι, του οποίου η θετική αξιολόγηση είναι στο 34%.

Η κυβερνητική μάχη στη Βιρτζίνια είναι παρόμοια αλλά και διαφορετική: οι Δημοκρατικοί στηρίζουν την Αμπιγκέιλ Σπάνμπεργκερ, πρώην κεντρώα βουλευτίνα του "Mod Squad" και πράκτορα της CIA, που προσπαθεί να εστιάσει στην οικονομική βελτίωση των νοικοκυριών, αλλά επωφελείται από την παρουσία μεγάλου και θυμωμένου ομοσπονδιακού προσωπικού που έχει στοχοποιηθεί από τον Τραμπ. Αντιμετωπίζει τη Ρεπουμπλικανή Γουίνσομ Ερλ-Σιρς, την αντιπρόεδρο της πολιτείας, που στηρίζει τον πολιτισμικό πόλεμο και αποκαλεί τη Σπάνμπεργκερ "υπέρμαχο της Ουάσιγκτον".

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν προβάδισμα για τη Σπάνμπεργκερ, με μια έρευνα του Roanoke College στα τέλη Οκτωβρίου να δείχνει ότι η προσεκτική καμπάνια της την έχει φέρει 10 μονάδες μπροστά. Το κύριο μήνυμά της είναι η προσιτότητα: μείωση κόστους ενέργειας και υγείας, ενίσχυση αγροτικών νοσοκομείων και πρακτική προσέγγιση στη στέγαση και ανάπτυξη εργατικού δυναμικού.

Στην πολιτεία ψηφίζονται και τα 100 μέλη της Βουλής Αντιπροσώπων, με τους Δημοκρατικούς να έχουν προβάδισμα 8 μονάδων στην γενική ψήφο, ενώ οι αναμετρήσεις για αντιπρόεδρο και γενικό εισαγγελέα παραμένουν σφιχτές.

Στο Μινεάπολις, ο απερχόμενος δήμαρχος Τζέικομπ Φρέι διεκδικεί τρίτη θητεία εν μέσω κόπωσης για θέματα δημόσιας ασφάλειας και στέγασης, ενώ η προοδευτική πρόκληση του γερουσιαστή Ομάρ Φατέχ του χάρισε τον τίτλο "Μαμντάνι του Μινεάπολις". Θα είναι άλλη μια δοκιμή για το κατά πόσο η αριστερή συμμαχία της πόλης μπορεί να μετατρέψει την οργανωτική ενέργεια σε εξουσία υπό το σύστημα ranked-choice voting.

Ωστόσο, τίποτα δεν έχει πυροδοτήσει τόσο την απογοήτευση των Δημοκρατικών από τον Τραμπ και την ευρύτερη ρεπουμπλικανική στρατηγική όσο η Prop 50 της Καλιφόρνιας. Εάν εγκριθεί, θα επιτρέψει ενδιάμεση ανακατανομή εκλογικών περιφερειών για να αντισταθμιστεί η χειραγώγηση των Ρεπουμπλικανών στο Τέξας, αντικαθιστώντας προσωρινά την ανεξάρτητη επιτροπή της Καλιφόρνιας με χάρτες σχεδιασμένους από Δημοκρατικούς. Υποστηριζόμενη από τον κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ, τον Μπαράκ Ομπάμα, την Κάμαλα Χάρις, την Αλεξάνδρια Οκάσιο-Κορτέζ και τον Τζορτς Σόρος -ο οποίος διέθεσε 10 εκατ. δολάρια για την προώθησή της- η καμπάνια του "ναι" συγκέντρωσε 121,9 εκατ. δολάρια. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα εγκριθεί, στέλνοντας το μήνυμα ενός κόμματος πρόθυμου να εγκαταλείψει παλιές αρχές μπροστά στους κινδύνους του Τραμπισμού.

Η στρατηγική των Ρεπουμπλικάνων


Οι Ρεπουμπλικάνοι εξετάζουν αν η επιρροή του Τραμπ παραμένει ισχυρή, προσπαθώντας να αξιοποιήσουν το μηχανισμό προσέλευσης ψηφοφόρων του χωρίς μεγάλο μέρος της ρητορικής του. Έχουν προσπαθήσει να απομακρύνουν την προσοχή από τις επιχειρήσεις της Εθνοφρουράς, τους παγκόσμιους δασμούς και τις μαζικές απολύσεις ομοσπονδιακών υπαλλήλων, και να επικεντρωθούν σε ζητήματα που έχουν καλή απήχηση, όπως εγκληματικότητα, δημόσια ασφάλεια, μετανάστευση και εκπαιδευτική πολιτική. Προσπάθησαν επίσης να παρουσιάσουν τους Δημοκρατικούς ως εκτός επαφής με τους προαστιακούς ψηφοφόρους.

Στη Βιρτζίνια, η Ερλ-Σιρς στηρίζεται σε θέματα εκπαίδευσης και πολιτισμού για να κινητοποιήσει τη συντηρητική βάση και να αποσπάσει σκεπτικούς προαστιακούς ψηφοφόρους. Η καμπάνια της προσπάθησε επίσης να παρουσιάσει τη Σπάνμπεργκερ ως υπερβολικά προσεκτική και πολύ δεμένη με τις εθνικές προτεραιότητες των Δημοκρατικών, ειδικά σε θέματα μετανάστευσης και τις πολιτικές "καταφύγιο" που επικαλείται. Στις συζητήσεις και τα social media, κατηγόρησε τη Σπάνμπεργκερ ότι υποστηρίζει "άνδρες στα αποδυτήρια κοριτσιών" και ότι είναι "στη λάθος πλευρά σε κάθε θέμα".

Στο Νιου Τζέρσεϊ, ο Τσιαταρέλι εστιάζει στη δημοσιονομική πειθαρχία και την ανακούφιση φόρων ιδιοκτησίας, εκμεταλλευόμενος την ανησυχία για το κόστος ζωής. Η καμπάνια του επικεντρώνεται σε "swing counties" όπου οι ψηφοφόροι δίνουν προτεραιότητα σε φόρους και δημόσιες υπηρεσίες, ενώ εμπλέκεται και σε περιφερειακές μάχες, όπως η απειλή για "αντίστροφη χρέωση συμφόρησης" εάν η Νέα Υόρκη εφαρμόσει το δικό της σχέδιο.

Τρεις βασικές προτεραιότητες των ψηφοφόρων

Τρία κύρια ζητήματα βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων των ψηφοφόρων: το κόστος ζωής (συμπεριλαμβανομένων στέγασης και υγειονομικής περίθαλψης), η δημόσια ασφάλεια και η εκπαίδευση. Δεν είναι ασυνήθιστο τα τοπικά θέματα να καθορίζουν τις εκλογές εκτός έτους.

Στο Νιου Τζέρσεϊ, το 52% των ψηφοφόρων δήλωσε στο Emerson College στα τέλη Οκτωβρίου ότι η οικονομία είναι το κύριο ζήτημα, ακολουθούμενη από τις απειλές για τη δημοκρατία (14%), την προσιτή στέγαση (11%) και την πολιτική μετανάστευσης (5%). Η διάκριση κατά φύλο ενισχύθηκε: οι άνδρες προτιμούν Τσιαταρέλι κατά 16 μονάδες, ενώ οι γυναίκες προτιμούν Σέριλ κατά 18 μονάδες.

Στη Βιρτζίνια, έρευνα του Wason Center στα τέλη Οκτωβρίου ανέδειξε ως κύρια ζητήματα των ψηφοφόρων τις απειλές για τη δημοκρατία (18%), τον πληθωρισμό (18%) και την υγειονομική περίθαλψη (11%).

Στη Νέα Υόρκη, η έμφαση του Μαμντάνι στην προσιτή στέγαση και τις συγκοινωνίες έχει απευθυνθεί ιδιαίτερα στους ψηφοφόρους κάτω των 49 ετών, σύμφωνα με έρευνα του Emerson College, ενώ παραμένει λιγότερο δημοφιλής μεταξύ των μεγαλύτερων ηλικιών και ορισμένων συνοικιών εκτός του κέντρου της πόλης που ανησυχούν για την ασφάλεια. Το Emerson College σημείωσε ότι η εγκληματικότητα ήταν το πιο σημαντικό θέμα για το 26% των ψηφοφόρων, αλλά μεταξύ των Δημοκρατικών, η προσιτή στέγαση ήταν πρώτη.

Η εκπαιδευτική πολιτική υπήρξε επίσης σημείο έντασης στη Νέα Υόρκη, με και τους τρεις βασικούς υποψηφίους να προσφέρουν ανταγωνιστικά οράματα για το δημόσιο σχολείο της πόλης, το μεγαλύτερο στη χώρα με πάνω από ένα εκατομμύριο μαθητές.

Τι θα σήμαινε η νίκη;

Για τους Δημοκρατικούς, τα αποτελέσματα έχουν ύπαρξη σε ένα επίπεδο και πρακτική σημασία σε πολλά άλλα. Σε εθνικό επίπεδο, το κόμμα θέλει να δείξει ότι μπορεί να ανακάμψει εκεί που έχει σημασία για τους καθημερινούς ψηφοφόρους, ακόμη και μετά από ήττα στις προεδρικές εκλογές. Μια νίκη στη Βιρτζίνια αντιπροσωπεύει την καλύτερη ευκαιρία τους για ευρεία νίκη έναντι των Ρεπουμπλικάνων, ενώ η Νέα Υόρκη έχει τη δυνατότητα να φέρει τολμηρές και προοδευτικές πολιτικές ιδέες σε μια ενεργοποιημένη προοδευτική πτέρυγα σε όλη τη χώρα.

Για τους Ρεπουμπλικάνους, η νίκη σε βασικές κυβερνητικές θέσεις και δημαρχίες θα εδραίωνε την αφήγηση της ισχύος τους μετά το 2024 και θα μπορούσε να αλλάξει την εθνική συζήτηση ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026. Μια νίκη του Τσιαταρέλι στο Νιου Τζέρσεϊ θα ήταν ιδιαίτερα σημαντική, δείχνοντας ότι οι προαστιακοί ψηφοφόροι παραμένουν δεκτικοί στη δημοσιονομική συντηρητικότητα και στην πρακτική διακυβέρνηση.