Η Τσεχία στρίβει δεξιά και... εθνοκεντρικά
Παρασκευή, 31-Οκτ-2025 20:27
Την ερχόμενη Δευτέρα συνέρχεται για πρώτη φορά το νέο κοινοβούλιο της Τσεχίας, που προέκυψε μετά τις πρόσφατες εκλογές. Την ίδια ημέρα θα υπογραφεί εκτός απροόπτου και η νέα κυβερνητική συμφωνία ενός τρικομματικού συνασπισμού με σαφώς ακροδεξιό πρόσημο, υπό τον επικεφαλής του ΑΝΟ (Δράση Δυσαρεστημένων Πολιτών), Αντρέι Μπάμπις. Συμμετέχουν επίσης το ακροδεξιό SPD (Κόμμα Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας) και οι εμφανιζόμενοι ως "απολιτίκ", αλλά επίσης λαϊκιστές "Αυτοκινητιστές για τους εαυτούς τους". Δεν μοιάζει και η καλύτερη δυνατή σύνθεση, όπως εκτιμούν τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Συμφώνησαν ήδη για το πρόγραμμα
Σύμφωνα με τον Μπάμπις, τα περισσότερα σημεία του κοινού κυβερνητικού προγράμματος έχουν κλειδώσει και δεν απομένουν παρά κάποιες λεπτομέρειες στις διατυπώσεις. Έτσι κι αλλιώς, τα υπουργεία είχαν μοιραστεί προκαταβολικά. Με αυτόν τον τρόπο, τέσσερα χρόνια μετά, ο λαϊκιστής πολυεκατομμυριούχος θα επιστρέψει στο αξίωμα του πρωθυπουργού και, όπως όλα δείχνουν, αυτή η επιστροφή θα σημάνει και μια σημαντική στροφή σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και της σχέσης μεταξύ Πράγας και Βρυξελλών.
Μπορεί ο ίδιος ο Μπάμπις να θεωρείται ένας κυνικός πραγματιστής και να ανήκει και ως επιχειρηματίας στους ωφελημένους από τις πολιτικές ενισχύσεων της ΕΕ, αλλά θα πρέπει να ικανοποιήσει έως έναν βαθμό και τις επιθυμίες των εταίρων του. Ειδικά το ακροδεξιό SPD έχει ως θέση του την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Τέτοιο θέμα δεν πρόκειται φυσικά να τεθεί τώρα με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, αλλά θεωρείται ότι θα υπάρξει σαφής διαφοροποίηση από τη γραμμή της προηγούμενης κυβέρνησης του Πετρ Φιάλα.
Στην Τσεχία ο ευρωσκεπτικισμός έχει ισχυρή παράδοση και έχει εκφραστεί κατά καιρούς από πρωθυπουργούς, όπως ο Βάτσλαβ Κλάους, που δεν δίσταζε να δηλώνει "θατσερικός" και να βλέπει την Ένωση με καχυποψία ανάλογη εκείνης της Βρετανίδας πολιτικού, που πέρασε στην ιστορία ως "σιδηρά κυρία". Στη λογική του "μικρού κράτους" σε ό,τι αφορά τα θέματα της οικονομίας κινούνται οι "Αυτοκινητιστές", που δηλώνουν ότι δεν θα δεχτούν έναν ελλειμματικό προϋπολογισμό, προκαλώντας απορίες για το πώς θα μπορέσουν να καλυφθούν προεκλογικές υποσχέσεις για φοροαπαλλαγές και αυξήσεις σε επιδόματα.
Ο αντιευρωπαϊσμός τους ενώνει
Τα τρία κυβερνητικά κόμματα συμφωνούν ωστόσο στην απόρριψη του νέου συμφώνου της ΕΕ για το άσυλο, που ο ίδιος ο Μπάμπις είχε χαρακτηρίσει "προδοσία" του προκατόχου του απέναντι στη χώρα, ενώ το ίδιο ισχύει περίπου και για το ζήτημα της "Πράσινης Συμφωνίας", με τους "Αυτοκινητιστές" να είναι εκείνοι που έχουν υψώσει το σχετικό λάβαρο. Για το κόμμα του αμφιλεγόμενου μελλοντικού υπουργού Εξωτερικών, Φίλιπ Τούρεκ, η αναίρεση της απόφασης της ΕΕ για την απαγόρευση της πώλησης οχημάτων με κινητήρες ορυκτών καυσίμων μετά το 2035 αποτελεί ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας. Ανάλογη θέση έχει και ο Μπάμπις.
Όσον αφορά πάντως τον ίδιο τον Τούρεκ, οι επικρίσεις εναντίον του συνεχίζονται, με αφορμή παλιότερες φιλοναζιστικές του δηλώσεις, και απομένει να φανεί αν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Πετρ Πάβελ θα κάνει χρήση του δικαιώματός του να τον "κόψει" πριν από την ορκωμοσία.
Περικοπές και για την Ουκρανία
Για τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τη μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η διαφωνία του ΑΝΟ και των εταίρων του με τη δέσμευση για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ της χώρας, αλλά και η εξαγγελία του μελλοντικού πρωθυπουργού για μείωση του ύψους της βοήθειας προς την Ουκρανία. Πολύ συχνά κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα δήλωσε ότι τα χρήματα αυτά δεν υπάρχουν και ότι προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην ενίσχυση των κοινωνικών δαπανών. Έχει μάλιστα υποσχεθεί αυξήσεις για χαμηλόμισθους και συνταξιούχους.
Υπενθυμίζεται ότι μαζί με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν και τον Αυστριακό ακροδεξιό Χέρμπερτ Κικλ, ο Μπάμπις ήταν από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης της ομάδας "Πατριώτες για την Ευρώπη". Οι εκτιμήσεις στον γερμανόφωνο Τύπο συγκλίνουν τώρα στην πρόβλεψη ότι Όρμπαν και Μπάμπις μαζί με τον Σλοβάκο πρωθυπουργό Φίτσο θα επιδιώξουν να δημιουργήσουν ένα άτυπο "αντι-ουκρανικό μπλοκ" μέσα στην ΕΕ. Κάτι τέτοιο υπαινίχθηκε και ένας πολιτικός σύμβουλος του Όρμπαν μιλώντας στον ιστότοπο Politico.
Με πληροφορίες από NZZ, taz, tagesschau
Πηγή: Deutsche Welle