Τις τελευταίες μέρες, το πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας δονείται από την υπόθεση "πολιτικής κατασκοπείας" που αφορά τον πρώην δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και τον στενό του συνεργάτη Νετζατί Οζκάν, καθώς και τον γνωστό δημοσιογράφο Μερντζάν Γιανάρνταγ. Πέρα από το εσωτερικό σοκ που προκαλεί η δικαστική διαδικασία, υπόνοιες διασύνδεσης με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών και ψηφιακή ανάλυση δεδομένων ανοίγουν το πεδίο μιας νέας διαμάχης που ξεπερνά τα εθνικά όρια και θυμίζει σε πολλούς τις σκοτεινές τακτικές του Ψυχρού Πολέμου.

Το υπόβαθρο των διώξεων και οι βασικές κατηγορίες

Η Εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης ανακοίνωσε ότι ξεκινά νέα προκαταρκτική εξέταση για "κατασκοπεία" εις βάρος του Ιμάμογλου και συνεργατών του. Το υλικό που φέρεται να συλλέχθηκε από έρευνες στα ψηφιακά αρχεία περιλαμβάνει ειδικούς τύπους επικοινωνίας (κρυπτογραφημένα μηνύματα), φωτογραφίες διαβατηρίων αλλοδαπών που επρόκειτο να συναντηθούν με το δημοτικό επιτελείο, καθώς και οικονομικές δοσοληψίες που συνδέονται με συνεργασία ή υποστήριξη από ξένα κέντρα. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα αυτά "ενδέχεται να μεταφέρθηκαν σε αλλοδαπές υπηρεσίες" μέσω πλατφορμών ανταλλαγής κρυπτογραφημένων πληροφοριών.

Οι επαφές αυτές, σύμφωνα με τις τουρκικές πληροφορίες, συνδέονται και με τον πρώην επικεφαλής της ΜΙ6 Ρίτσαρντ Μουρ, τον οποίο ο βασικός καταγγέλλων, Χουσεΐν Γκιουν, αναφέρει ως συμμετέχοντα σε σύντομο τηλεφώνημα (393 δευτερόλεπτα) – μια λεπτομέρεια που αν και δεν αποδεικνύει κάτι ουσιώδες, τροφοδότησε τις φήμες για διεθνή συντονισμό.

Ο ρόλος των τεχνολογικών και διεθνών δικτύων

Η θρυαλλίδα της υπόθεσης σχετίζεται με όσα κατέθεσε ο Γκιουν, ο οποίος διατείνεται ότι οι κύριες αναλύσεις για την εκλογική στρατηγική του Ιμάμογλου συντάσσονταν από τον πρώην συνεργάτη της CIA, Άαρον Μπαρ. Οι σχετικές εκθέσεις εκπορεύονταν από τεχνική ομάδα που λειτουργούσε με αυτοματοποιημένα εργαλεία ψηφιακής ανάλυσης – web scraping, ψυχομετρικά μοντέλα, παρακολούθηση τάσεων στα social media – με απώτερο στόχο την "ακριβέστερη εκτίμηση κινήτρων και συμπεριφορών του κοινού".

Η αντίδραση του Ιμάμογλου και των υπολοίπων

Οι Ιμάμογλου, Οζκάν και Γιανάρνταγ αρνήθηκαν κάθε εμπλοκή με κατασκοπεία ή οργανωμένο δίκτυο. Στις δηλώσεις τους, υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές αναλύσεις και συμβουλές που ελάμβαναν αποτελούν συνηθισμένη εκλογική πρακτική διεθνώς, χωρίς παράνομη διασύνδεση με μυστικές υπηρεσίες. Μάλιστα, ο Ιμάμογλου στη μακρά απολογία του τόνισε πως "η κατηγορία περί κατασκοπείας ισοδυναμεί με εσχάτη προδοσία", καταγγέλλοντας ένα πολιτικά καθοδηγούμενο κυνήγι μαγισσών από το κυβερνητικό μπλοκ.

Οι πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις

Η άμεση απάντηση της αντιπολίτευσης ήταν κλιμακωτή. Ο ηγέτης του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ, αποδόμησε το κατηγορητήριο ως εκδηλωμένο πολιτικό παιχνίδι που στοχεύει στην ακύρωση της Δημοκρατίας μέσω δικαστικών πρακτικών, ενώ οι πολιτικοί σχολιαστές κάνουν λόγο για την ενεργή χρήση του "εργαλείου της κατασκοπείας" ως εκβιαστικό μέσο ενόψει των προσεχών εκλογών. 

Η αντίδραση της κοινωνίας ήταν ιδιαίτερα έντονη, με μαζικές συγκεντρώσεις έξω από το δικαστικό μέγαρο της Κωνσταντινούπολης στα μέσα Οκτωβρίου όπου ζητήθηκε η απελευθέρωση των συλληφθέντων.

Διεθνές και γεωπολιτικό πλαίσιο

Παράλληλα, η συγκυρία της σύλληψης με την επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού Στάρμερ στην Τουρκία εξάπτει τα σενάρια περί διευρυμένης διαπραγμάτευσης που περιλαμβάνει όχι μόνο πολιτικά αλλά και αμυντικά ή οικονομικά ζητήματα. Η ερμηνεία της τουρκικής κυβέρνησης εστιάζει στην "ιστορική φιλία" με το Ηνωμένο Βασίλειο και στη σύσφιξη στρατιωτικών δεσμών (Eurofighter), ενώ η αντιπολίτευση αντιτείνει πως το timing των εξελίξεων δεν είναι τυχαίο, προβάλλοντας φόβους για εξωτερική παρέμβαση στην τουρκική δημοκρατία μέσω επιρροής και ίντριγκας.

Η υπόθεση Ιμάμογλου προσλαμβάνει το χαρακτήρα μιας εσωτερικής αντιπαράθεσης που συναντά διεθνικές διαστάσεις και ψηφιακές πρακτικές σε επίπεδο συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών. Τα στοιχεία που καταγράφονται αφορούν τεχνολογικές μεθόδους, οικονομικές δοσοληψίες και την εντεινόμενη χρήση δικαστικών μέσων για πολιτικά αποτελέσματα, ανοίγοντας έτσι μια νέα εποχή για το τουρκικό κράτος δικαίου και τη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή.

Π.Κ.