Του Τάσου Δασόπουλου 

Διαφορετική προσέγγιση για μια περαιτέρω μείωση των επιτοκίων τους, θα έχουν κατά τις συνεδριάσεις των συμβουλίων νομισματικής πολιτικής τους, η Ευρωπαϊκή Κενρική Τράπεζα και η αμερικανική Federal Reserve, λίγο πριν από το τέλος ενός χρόνου, ο οποίος σημαδεύτηκε από τους δασμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Από τη Φρανκφούρτη, η πλειοψηφία των μελών του συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής (με πρώτο τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη, Γιοακίμ Νάγκελ) θεωρούν ότι τα σημερινά επίπεδα επιτοκίων στο 2%, για την παρούσα χρονική συγκυρία είναι ισορροπημένα και δεν χρειάζονται περαιτέρω μειώσεις. Η πρόεδρος της τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία, ότι δεν θα πρέπει να θεωρήσει κανείς ότι ο κύκλος των μειώσεων έχει κλείσει. Ωστόσο δεν δίνει - όπως πάντα - κάποιο στίγμα για τις προθέσεις της ΕΚΤ στο άμεσο ή το απώτερο μέλλον. 

Οι περισσότερες δηλώσεις από μέλη του συμβουλίου, συγκλίνουν στο ότι πλέον ο πληθωρισμός θα κινείται στην περιοχή του 2%, με τάση πτωτική για το 2026. Με δεδομένο ότι και το 2025 θα είναι μια χρονιά οριακά θετικής ανάπτυξης για την Ευρωζώνη, θα πρέπει η ΕΚΤ να είναι πολύ προσεκτική στις κινήσεις της ώστε η πορεία της οικονομίας, να μην στραφεί από μια οικονομική επιβράδυνση σε ένα περιβάλλον αποπληθωρισμού, το οποίο θα κάνει τη συνέχεια ακόμη χειρότερη. Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, στο ίδιο κλίμα τόνισε την περασμένη Τετάρτη ότι το σημερινό επίπεδο των επιτοκίων είναι το κατάλληλο, προσθέτοντας τη μόνιμη επωδό στις ανακοινώσεις της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, ότι "οι αποφάσεις για τα επιτόκια δεν είναι προκαθορισμένες και θα λαμβάνονται σε κάθε συνεδρίαση".

Επιπλέον, από την ΕΚΤ θεωρούν ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τους αμερικανικούς δασμούς έχει μειωθεί αισθητά μετά τη συμφωνία που έγινε τον Ιούλιο μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ηγεσίας των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την Λαγκάρντ, αυτή η συμφωνία μείωσε σημαντικά τους κινδύνους νέας ανόδου του πληθωρισμού για την Ευρώπη. 

Εκτός όμως από τις εξηγήσεις που περιορίζονται στην παρούσα χρονική συγκυρία, η ΕΚΤ θέλει να έχει άμεσο έτοιμο ένα μέτρο αν υπάρξει χειρότερη εξέλιξη από την αναμενόμενη για την Ε.Ε. από την πλευρά της Γαλλίας η οποία θα απειλήσει ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων. 

Η οπτική της Fed 

H ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ από την άλλη μεριά του Ατλαντικού έχει ένα πρόβλημα, το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα: την αποδυνάμωση της αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δείχνει διατεθειμένη να προχωρήσει σε άλλη μια μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης κατά την συνεδρίαση της Τετάρτης ή το αργότερο μέσα στο Δεκέμβριο.

Τα μέλη του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής της Fed, όπως και ο ίδιος ο πρόεδρος της τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ, βρίσκονται σε ένα δίλημμα. Από την μια έχουν μια φθίνουσα αγορά εργασίας, η οποία θα πρέπει να στηριχθεί για να μην εκτιναχθεί ξαφνικά η ανεργία. Από την άλλη πάλι, μια μείωση των επιτοκίων χωρίς την απαραίτητη σκέψη μπορεί να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό αφού οι δασμοί που έχουν επιβάλλει ανά τον κόσμο οι ΗΠΑ αυξάνουν συνεχώς τις τιμές στα εισαγόμενα προϊόντα. Γι' αυτό και υπήρχε αρχικά αντίσταση από την ηγεσία της Fed σε μια γρήγορη μείωση των επιτοκίων που ζητούσε επιτακτικά η ηγεσία Τραμπ. 

Η Fed είχε διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια από πέρυσι τον Δεκέμβριο μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν έκανε μια μείωση 25 μονάδων βάση, μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ με βασικό θέμα στην οικονομική ατζέντα του τις αυξήσεις των δασμών.