Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος είναι σε τροχιά να ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σκαρφαλώνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από το 1948, λίγο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, προειδοποιεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην τελευταία έκθεση του Fiscal Monitor που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα. 

Το αυξανόμενο κόστος για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέος ασκεί πιέσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς, την ίδια στιγμή που η εικόνα επιδεινώνεται από τη ραγδαία αύξηση των αμυντικών δαπανών και τη γήρανση του πληθυσμού, τονίζει το ΔΝΤ. 

"Έχοντας ως αφετηρία τα ήδη πολύ υψηλά ελλείμματα και χρέη, η επιμονή οι δαπάνες να ξεπερνούν τα φορολογικά έσοδα θα ωθήσει το χρέος σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα, απειλώντας τη βιωσιμότητα και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα", τονίζει στην έκθεση του το Ταμείο. 

Ο επικεφαλής του Ταμείου για θέματα δημοσιονομικής διαχείρισης Vitor Gaspar προειδοποίησε μάλιστα ότι σε ένα "αρνητικό, αλλά πιθανό σενάριο" το παγκόσμιο χρέος μπορεί να εκτροχιαστεί, φτάνοντας το 123% του ΑΕΠ το 2029, πλησιάζοντας το ιστορικό υψηλό του 132% που σημείωσε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.  

"Η πιο ανησυχητική κατάσταση θα ήταν ένα σενάριο χρηματοοικονομικής αναταραχής", ανέφερε ο ίδιος επικαλούμενος την χθεσινή έκθεση του ΔΝΤ για τον κίνδυνο μιας "άτακτης" διόρθωσης στις παγκόσμιες αγορές.  Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν αρνητικό καταστροφικό κύκλο για τα δημοσιονομικά, όπως το 2010 όταν στην Ευρώπη ξέσπασε η κρίση του κρατικού χρέους. 

Το Ταμείο σημειώνει παράλληλα ότι έχει τελειώσει η περίοδος του φθηνού δανεισμού μεταξύ της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης και της πανδημίας της Covid-19, με το κόστος εξυπηρέτησης να επιβαρύνει ήδη τους κρατικούς προϋπολογισμούς. 

"Τα επιτόκια έχουν αυξηθεί σημαντικά στις παγκόσμιες αγορές και υπάρχει πολύ υψηλή αβεβαιότητα για τη μελλοντική τους πορεία", τονίζει. 

Προσθέτει ότι ένα "μεγάλο μέρος" των δημόσιων δαπανών κατευθύνεται στην πληρωμή μισθών, καταλαμβάνοντας κατά μέσο όρο το 25% των δαπανών στις προηγμένες οικονομίες και το 28% στις αναδυόμενες. "Οι δαπάνες για τις συντάξεις, την Παιδεία, την Υγεία και τους μισθούς τείνουν να είναι επίμονες. Η σύνδεση των ηλικιών συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής μπορεί να περιορίσει την ακαμψία των δαπανών και να βελτιώσει τη βιωσιμότητα των συντάξεων, ιδίως στις προηγμένες οικονομίες. Οι σταδιακές μεταρρυθμίσεις, χρονικά προσαρμοσμένες σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης και σε συνδυασμό με πολιτικές αναδιανομής, μπορούν να μετριάσουν την αντίσταση από κατεστημένα συμφέροντα", σημειώνει. 

Πιο σημαντικές από ποτέ οι μεταρρυθμίσεις

Στην έκθεση που έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα για την παγκόσμια οικονομία το Ταμείο αναβάθμισε την πρόβλεψή του για την πορεία της ανάπτυξης το 2025, σημειώνοντας ότι τα χειρότερα σενάρια για τις εμπορικές εντάσεις δεν υλοποιήθηκαν. Προειδοποίησε ωστόσο ότι ένας ανανεωμένος εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσε να επιβραδύνει σημαντικά την παγκόσμια οικονομια. 

Ο Gaspar δήλωσε σήμερα ότι οι εξαιρετικά αβέβαιες προοπτικές καθιστούν τις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις πιο σημαντικές από ποτέ και το ΔΝΤ προτρέπει τόσο τις προηγμένες οικονομίες όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες να μειώσουν τα επίπεδα χρέους, τα ελλείμματα τους αλλά και να δημιουργήσουν αποθέματα ασφαλείας. "Με αρκετά σημαντικούς κινδύνους στον ορίζοντα, είναι σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι και η προετοιμασία απαιτεί να έχουμε δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας που θα επιτρέπουν στις αρχές να ανταποκρίνονται σε σοβαρά δυσμενή σοκ σε περίπτωση χρηματοπιστωτικής κρίσης", ανέφερε. 

Στην έκθεση του το ΔΝΤ αναφέρει ακόμα ότι πολλές πλούσιες οικονομίες έχουν επίπεδα δημόσιου χρέους ήδη μεγαλύτερα από το 100% του ΑΕΠ ή προβλέπεται να ξεπεράσουν αυτό το επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά, της Κίνας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας και της Βρετανίας.

Στις ΗΠΑ, το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ ξεπέρασε κατά τη διάρκεια της πανδημίας το υψηλό του Β' Παγκόσμιου Πολέμου και προβλέπεται να ξεπεράσει το 140% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της δεκαετίας, δήλωσε ο Gaspar. 

Ανέφερε ακόμα ότι οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ θα παροτρύνουν τις αρχές των ΗΠΑ να σταθεροποιήσουν το χρέος μειώνοντας το έλλειμμα του προϋπολογισμού κατά τη διάρκεια μιας επερχόμενης αξιολόγησης της οικονομίας των ΗΠΑ που ξεκινά τον επόμενο μήνα.

Το δημόσιο χρέος της Κίνας επίσης αυξάνεται απότομα, από το 88,3% του ΑΕΠ στο 113% έως το 2029 όπως περιμένει το ΔΝΤ. Το Ταμείο σχεδιάζει επίσης μια τακτική αξιολόγηση της κινεζικής οικονομίας τον επόμενο μήνα.