Ο πρόεδρος της Μαδαγασκάρης, Αντρί Ραζοελίνα, φέρεται να έχει μετακινηθεί σε άγνωστη τοποθεσία υπό τον φόβο για τη ζωή του, έπειτα από εβδομάδες νεανικών διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης. Πρόκειται για έναν ακόμη ηγέτη που έρχεται αντιμέτωπος με μαζικά κινήματα νεολαίας που ζητά πολιτική αλλαγή.

Σύμφωνα με τον ίδιο, αποχώρησε από την πρωτεύουσα αφού πληροφορήθηκε σχέδιο δολοφονίας από ομάδα του στρατού που ανακοίνωσε δημόσια τη στήριξή της στους διαδηλωτές της Generation Z το περασμένο σαββατοκύριακο. Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το βράδυ της Δευτέρας, ο 51χρονος ηγέτης δήλωσε επίσης ότι επιβλέπει την αποστολή ηλεκτρογεννητριών στη Μαδαγασκάρη — ένδειξη πως ίσως βρίσκεται στο εξωτερικό — και απηύθυνε κάλεσμα για διάλογο, χωρίς όμως να απαντήσει στις εκκλήσεις για παραίτησή του.

Ο ίδιος δήλωσε: "Δεν θα αφήσω τη Μαδαγασκάρη να καταρρεύσει ή να καταστραφεί. Ανοίγω την πόρτα του διαλόγου ώστε να ξεπεράσουμε αυτή την κρίση μαζί. Οι τελευταίες δεκαπέντε μέρες ήταν δύσκολες, αλλά τώρα είναι ώρα να ακούσουμε, να συζητήσουμε και να δράσουμε από κοινού για το μέλλον."

Διαδηλώσεις, νεκροί και λαϊκή οργή

Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν στη Μαδαγασκάρη τον περασμένο μήνα εξαιτίας των σοβαρών ελλείψεων σε νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, με χιλιάδες πολίτες να βγαίνουν στους δρόμους. Οι συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας άφησαν πίσω τους τουλάχιστον 22 νεκρούς. Η οργή για την έλλειψη βασικών υπηρεσιών και η διαφθορά θυμίζει παρόμοιες λαϊκές εξεγέρσεις σε Μαρόκο, Ινδονησία, Νεπάλ και Κένυα.

Παρά την ένταση των προηγούμενων ημερών, το κλίμα στην πρωτεύουσα Ανταναναρίβο ήταν πιο ήρεμο την Τρίτη, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης. Η αστυνομία δεν επενέβη στις συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις. Η αντιπολίτευση έχει καλέσει για την παραπομπή του Ραζοελίνα, πρώην DJ σε νυκτερινά μαγαζιά, σε διαδικασία καθαίρεσης.

Ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Μαμί Ραμπενιρίνα ανέφερε ότι οι δηλώσεις του προέδρου τη Δευτέρα ήταν μια "προσπάθεια να δείξει ότι παραμένει αρχηγός του κράτους και διαχειρίζεται τις κρατικές υποθέσεις". Τόνισε ωστόσο ότι "παράλληλα προσπάθησε να παρουσιαστεί ως θύμα, ενώ όλοι περίμεναν την παραίτησή του".

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επιδιώκουν τη σύγκληση ειδικής συνεδρίασης της Εθνοσυνέλευσης για να εκκινήσουν διαδικασία καθαίρεσης του προέδρου. Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί από τη στάση των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, το οποίο διατηρεί την πλειοψηφία στη Βουλή.

Εμπλοκή του γαλλικού στρατού – Τι ρόλο παίζει η Γαλλία

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Radio France Internationale, ο πρόεδρος απομακρύνθηκε από τη χώρα με γαλλικό στρατιωτικό αεροσκάφος την Κυριακή, έπειτα από σχετικό αίτημα του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.

Ο Μακρόν απέφυγε να σχολιάσει άμεσα τη συμμετοχή της Γαλλίας, αλλά υπογράμμισε την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η νεολαία της Μαδαγασκάρης δεν θα χειραγωγηθεί από στρατιωτικές φατρίες ή ξένες παρεμβάσεις, όπως δήλωσε σε δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του από τη σύνοδο για τη Γάζα στην Αίγυπτο.

Από τη στήριξη του στρατού στην απώλεια ελέγχου

Ο Ραζοελίνα ανέλαβε για πρώτη φορά την εξουσία το 2009 με την υποστήριξη του στρατού, παραιτήθηκε το 2014, επανεξελέγη το 2018 και κέρδισε ξανά — εν μέσω αμφισβητούμενης διαδικασίας — το 2023.

Τον περασμένο μήνα, προκειμένου να κατευνάσει τις διαδηλώσεις, διέλυσε την κυβέρνηση και την περασμένη εβδομάδα όρισε στρατηγό του στρατού ως νέο πρωθυπουργό.

Όμως το ισοζύγιο εξουσίας άλλαξε δραματικά το Σάββατο, όταν μονάδα του στρατού με την ονομασία CAPSAT δήλωσε δημόσια την υποστήριξή της στους διαδηλωτές. Σημειώνεται ότι η ίδια μονάδα είχε παίξει καθοριστικό ρόλο και στην άνοδο του Ραζοελίνα στην εξουσία το 2009.

Τη Δευτέρα, η Γερουσία διόρισε νέο πρόεδρο, ο οποίος, σύμφωνα με το Σύνταγμα, θα αναλάβει προσωρινά καθήκοντα αρχηγού κράτους σε περίπτωση αποχώρησης του προέδρου από το αξίωμα.

Ένα έθνος σε κρίση

Η Μαδαγασκάρη παραμένει μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, με τέσσερις στους πέντε κατοίκους να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Από την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία το 1960, το νησιωτικό κράτος του Ινδικού Ωκεανού έχει γνωρίσει πολλές στρατιωτικές ανατροπές σε επίπεδο εξουσίας.

Σήμερα, η πολιτική αστάθεια, η λαϊκή αγανάκτηση και η παρέμβαση του στρατού συνθέτουν ένα εκρηκτικό σκηνικό, με αβέβαιο μέλλον τόσο για την κυβέρνηση όσο και για τον ίδιο τον πρόεδρο.