Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αξιοποίησε μια μονοήμερη περιοδεία σε Ισραήλ και Αίγυπτο για να απολαύσει τους επαίνους από άλλους διεθνείς ηγέτες και να παρουσιάσει ένα όραμα για ευρύτερη ειρήνη στη Μέση Ανατολή, έπειτα από την επιτυχία των διαμεσολαβητικών προσπαθειών των ΗΠΑ που οδήγησαν στον τερματισμό των μαχών στην παλαιστινιακή Λωρίδα της Γάζας, τώρα, ωστόσο, έρχεται το ακόμη δυσκολότερο κομμάτι, τονίζει σε αναλύσή του το πρακτορείο Bloomberg.

Μιλώντας στο αιγυπτιακό θέρετρο του Σαρμ ελ-Σέιχ, ο Τραμπ υπέγραψε μια συμφωνία για τη Γάζα, την οποία χαρακτήρισε αποτέλεσμα που "πήρε 3.000 χρόνια για να επιτευχθεί". Στη συνέχεια στάθηκε μπροστά σε πολυάριθμους ηγέτες που είχε καλέσει εκεί και εκφώνησε μια ομιλία σε προεκλογικό ύφος, επιτιθέμενος στον προκάτοχό του Τζο Μπάιντεν –και, σε ορισμένες στιγμές, ακόμη και σε μερικούς από τους παρευρισκόμενους.

"Είστε φίλοι μου, είστε σπουδαίοι άνθρωποι", είπε ο Τραμπ στους ηγέτες που στέκονταν πίσω του. "Υπάρχουν δύο-τρεις που δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα, αλλά δεν θα σας πω ποιοι".

Αφήνοντας στην άκρη τον γνωστό του πολεμικό "τόνο", ακόμη και επικριτές και πολιτικοί του αντίπαλοι παραδέχτηκαν ότι επρόκειτο για μια δικαιολογημένη στιγμή θριάμβου· είχε καταφέρει να επιτύχει τη σύναψη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας που είχε αποδειχθεί απίθανη για άλλους, συμπεριλαμβανομένου και του Μπάιντεν. Όσο εύθραυστη κι αν είναι η ειρήνη, ο Τραμπ κατάφερε να πείσει την παλαιστινιακή ισλαμιστική Χαμάς να απελευθερώσει τους τελευταίους ομήρους και το Ισραήλ να σταματήσει την συντριπτική στρατιωτική του εκστρατεία στη Γάζα.

Η εντυπωσιακή αυτή σύνοδος θα μπορούσε, υπό μία έννοια, να ερμηνευθεί και ως βάλσαμο για το πληγωμένο εγώ του Τραμπ, μετά την αποτυχία του να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης την περασμένη εβδομάδα — βραβείο για το οποίο είχε ασκήσει δημόσια πίεση. Σε μια αποστροφή του λόγου του τη Δευτέρα, ο ευδιάθετος Τραμπ αστειεύτηκε: "Ω, Νορβηγία, αϊ-γιαϊ-γιαϊ... Τι έγινε, Νορβηγία;".

Ο Τραμπ ήταν φυσικά το κέντρο της προσοχής, μετατρέποντας πολυάσχολους ηγέτες από περισσότερες από 20 χώρες και διεθνείς οργανισμούς σε θεατές ενός ολιγόωρου "μίνι-συνεδρίου” που ο ίδιος είχε οργανώσει.

Δύσκολη συνέχεια

Πίσω, όμως, από τα σημαιάκια και τα αναγκαστικά χαμόγελα των ηγετών, οι στόχοι που έθεσε ο Τραμπ είναι εξαιρετικά φιλόδοξοι. Όσο σημαντική κι αν ήταν η απελευθέρωση των ομήρων και η παύση των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Γάζα, τα επόμενα βήματα θα είναι πολύ δυσκολότερα.

Στην ομιλία του στο κοινοβούλιο (Κνεσέτ) του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, ο Τραμπ διακήρυξε την "ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής" και υποστήριξε ότι η επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ιράν —μια χώρα με την οποία το Ισραήλ πολέμησε σε πόλεμο 12 ημερών τον Ιούνιο, προτού οι ΗΠΑ τη χτυπήσουν με δώδεκα βόμβες διάτρησης καταφυγίων— θα είναι "εύκολη υπόθεση".

Ο Τζόναθαν Πάνικοφ, από το Atlantic Council, σχολίασε: "Ο πρόεδρος ανέκαθεν είχε μια τάση προς την υπερβολή και το είδαμε ξανά σήμερα. Οι προκλήσεις για μια ευρύτερη ειρηνευτική συμφωνία είναι απίστευτα δύσκολες".

Στην ίδια ομιλία, ο Τραμπ αναφέρθηκε επτά φορές στις Συμφωνίες του Αβραάμ, συμφωνίες της πρώτης του θητείας που εξομάλυναν τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Μπαχρέιν, Μαρόκου και Σουδάν. Ο Τραμπ επιδιώκει από τότε να επεκτείνει τις συμφωνίες σε περισσότερα κράτη — στόχο που επιδίωκαν ενεργά Ισραήλ και Σαουδική Αραβία πριν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Υπογραμμίζοντας τις διαρκείς εντάσεις που δύσκολα θα εξαλειφθούν, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν είχε αρχικά αρνηθεί να συμμετάσχει στη σύνοδο της Αιγύπτου, εξαιτίας της πιθανής παρουσίας του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον οποίο έχει κατηγορήσει για γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα. Τελικά, ο Νετανιάχου δεν παρέστη, επικαλούμενος εβραϊκή εορτή.

Κατά τη διάρκεια και μετά τη σύνοδο, ο Τραμπ εξήρε επανειλημμένα τον Ερντογάν.

"Δεν τα πάω καλά με τους αδύναμους· τα πάω καλά με τους σκληρούς. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ο Ερντογάν έχει υπάρξει εξαιρετικός μαζί μου", είπε στους δημοσιογράφους στο Air Force One, επιστρέφοντας στην Ουάσιγκτον. "Ξέρετε, όταν το ΝΑΤΟ έχει πρόβλημα με τον Ερντογάν — και συμβαίνει συχνά — με καλούν να του μιλήσω - και ποτέ δεν έχω αποτύχει να το λύσω αμέσως".

Η τελετή της Δευτέρας σηματοδότησε μια κομβική στιγμή αποκλιμάκωσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Ωστόσο, η εφαρμογή των πιο δύσκολων σημείων του σχεδίου ειρήνης 20 σημείων του Τραμπ για τη Γάζα —όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς— παραμένει ασαφής, παρότι ο ίδιος προέβλεψε ότι "θα συμβεί".

Ο Τραμπ εξέφρασε επίσης αμφιβολίες για ακόμη ένα σημείο του σχεδίου — τη συμμετοχή του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, στο "Συμβούλιο Ειρήνης". Ο Τραμπ δήλωσε την Κυριακή πως πρέπει να "δει αν ο Μπλερ είναι αποδεκτός από όλους" — παρότι το όνομά του είχε ήδη συμπεριληφθεί στο σχέδιο που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος πριν δύο εβδομάδες.

Και τώρα... Ουκρανία

Πολύ σύντομα, ο Τραμπ θα αντιμετωπίσει μια νέα μεγάλη πρόκληση, που ως τώρα αμφισβητεί στην πράξη τις ικανότητές του ως "διαπραγματευτή”: ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι πρόκειται να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, καθώς ο Τραμπ επιδιώκει να τερματίσει τον πόλεμο της Ουκρανίας με τη Ρωσία.

Ο Τραμπ είχε υποσχεθεί κατά την προεκλογική εκστρατεία του 2024 να τερματίσει "γρήγορα" τόσο τους πολέμους στην Ουκρανία όσο και στη Γάζα. Όμως, όπως σημειώνει ο Μπράιαν Κατούλις του Middle East Institute, η ειρήνη απαιτεί εφαρμογή, συνέπεια και συνέχεια που ξεπερνούν τις αρχικές ανακοινώσεις και τις πομπώδεις δηλώσεις.

"Δεν μπορείς να την πετύχεις απλώς με εντυπωσιακές δηλώσεις", είπε. "Πρέπει να κάνεις την πραγματική δουλειά".