Ηχηρή αναζωπύρωση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας
Δευτέρα, 13-Οκτ-2025 10:33
Του Κώστα Ράπτη
Κατά τη σύντομη παραμονή του σήμερα στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, για τη διεθνή διάσκεψη σχετικά με τη Λωρίδα της Γάζας, ο Ντόναλντ Τραμπ φιλοδοξεί να ανακοινώσει επευφημούμενος τη λήξη ενός πολέμου. Όμως, έχει ήδη αναζωπυρώσει έναν άλλου είδους πόλεμο, εξαιρετικά απειλητικό για την διεθνή οικονομία, τον οποίο εκ των υστέρων επιχειρεί άρον άρον να αποσοβήσει, με εκφράσεις καθησυχασμού του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ.
Σε ανάρτησή του στο Truth Social, ο ένοικος του Λευκού Οίκου σημείωσε: "Μην ανησυχείτε για την Κίνα, όλα θα είναι εντάξει! Ο αξιότιμος πρόεδρος Σι είχε απλώς μια κακή στιγμή. Δεν θέλει [οικονομική] ύφεση για τη χώρα του, ούτε τη θέλω εγώ. Οι ΗΠΑ θέλουν να βοηθήσουν την Κίνα, όχι να την πλήξουν”.
Πρόκειται για εμφανή προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι, μετά την αρχική του αντίδραση ότι οι ενέργειες της Κίνας "επηρεάζουν όλες τις χώρες, δίχως εξαίρεση”, βάσει σχεδίου "το οποίο προφανώς είχε απεργασθεί από καιρό”, και αποτελούν "κάτι το ανήκουστο στο Διεθνές Εμπόριο”.
Ο λόγος είναι για τα όσα ανακοίνωσε η Κίνα ως αντίμετρα στην πρόσφατη αμερικανική πρωτοβουλία διεύρυνσης, με συμπερίληψη και των θυγατρικών, του αριθμού των κινεζικών εταιρειών στις οποίες βρίσκει εφαρμογή ο "κανόνας του 50%” για περιορισμό των εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας από τις ΗΠΑ.
Η κινεζική απάντηση στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας ήταν βροντερή. Το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι μετά από ένα μήνα (εάν προφανώς δεν έχει προκύψει ως τότε κάτι διαφορετικό μέσω διαπραγματεύσεων) θα απαγορεύσει την πώληση στις ΗΠΑ σπανίων γαιών που μπορούν να έχουν στρατιωτική χρήση, καθώς και των μηχανών επεξεργασίας τους, ενώ ταυτοχρόνως περιόρισε τις εξαγωγές μπαταριών υψηλής επίδοσης, των εργαλειομηχανών για την παραγωγή τους, αλλά και των διαμαντιών και των βιομηχανικών εργαλείων κοπής.
Επιπλέον, αντιγράφοντας την αμερικανική διεκδίκηση εξωχώριας δικαιοδοσίας, η Κίνα απαγορεύει την επανεξαγωγή από τρίτους, δίχως προηγούμενη δική της άδεια, προϊόντων που βασίζονται σε κινεζικές σπάνιες γαίες, σε ποσοστό τουλάχιστον 0,1% της αξίας τους.
Με άλλα λόγια, η Κίνα εκμεταλλεύεται τη δεσπόζουσα θέση της ως εξαγωγέα στους συγκεκριμένους τομείς και ουσιαστικά αποκτά δικαίωμα βέτο σε τρεις κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού ταυτόχρονα: των προηγμένων ημιαγωγών (μέσω σπάνιων γαιών και σχετικού εξοπλισμού), των οχημάτων και drones που τροφοδοτούνται με μπαταρίες, καθώς και της μεταποίησης ακριβείας σε όλους τους κλάδους (μέσω υπέρσκληρων υλικών).
Η ανταπάντηση Τραμπ ήταν η ανακοίνωση της επιβολής δασμών της τάξης του 100% σε κινεζικά προϊόντα από 1ης Νοεμβρίου. Παράλληλα, απείλησε την Κίνα με επιβολή περιορισμών στην εξαγωγή εξαρτημάτων αεροσκαφών Boeing.
Κοινώς, το "μορατόριουμ” του Ιουνίου ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα κατέρρευσε εν μία νυκτί – και οι αγορές κρατούν την αναπνοή τους. Ήδη τα ασιατικά χρηματιστήρια καταγράφουν απώλειες και η τιμή του χρυσού εκτινάσσεται.
Άγνωστο παραμένει εάν προκατέλαβαν τον Τραμπ οι "ιέρακες” του εμπορικού πολέμου στο υπουργείο Πολέμου ή όλα αυτά αποτελούν (όπως ψιθυρίζουν οι καχύποπτοι) άλλη μία ιδιοτελή κίνηση χειραγώγησης των αγορών, προς όφελος των καλά πληροφορημένων insiders.
Αλλά ανάμεσα στην πρώτη αντίδραση του Τραμπ και το κατοπινό του μήνυμα, προφανώς μεσολάβησε η ενημέρωσή του για τον επικίνδυνο δρόμο που ανοιγόταν για τον αμερικανικό κλάδο τεχνητής νοημοσύνης (που ήδη αποτελεί "φούσκα”), αλλά ακόμη και τον εξοπλιστικό, που επίσης χρειάζεται τις σπάνιες γαίες.
Σημειώνεται ότι η κινεζική πλευρά προχώρησε και σε μιαν ακόμη επίδειξη αποφασιστικότητας, απαιτώντας από την Αυστραλία την τιμολόγηση σε γιουάν του σιδηρομεταλλεύματος, το οποίο εισάγεται για την παραγωγή χάλυβα στην Κίνα. Αντίθετα από ό,τι θα φανταζόταν κανείς, είναι ο "πελάτης” που εμφανίζεται να θέτει όρους και όχι ο πάροχος της πρώτης ύλης, από τον οποίο υποτίθεται ότι εξαρτάται.
Αλλά και από την πλευρά της Δύσης, εξαιρετικά επιθετική θα πρέπει να χαρακτηρισθεί η κίνηση της Ολλανδίας (πιθανότατα κατόπιν αμερικανικής παροτρύνσεως) να θέσει υπό τον έλεγχό της, με την επίκληση μάλιστα νόμου σχετικά με τη διαθεσιμότητα αγαθών σε εμπόλεμες περιόδους, την εδρεύουσα στο έδαφός της κινεζικών συμφερόντων εταιρεία ημιαγωγών Nexperia, αντικαθιστώντας τον Κινέζο CEO της και μεταφέροντας το μετοχικό μερίδιο της μητρικής εταιρείας σε καταπίστευμα.
Η συνέχεια αναμένεται στα "ταμπλώ”...