Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, δήλωσε στις πρόσφατες εμφανίσεις ότι οι άδειες εξαγωγής των κινητήρων GE F110 που προορίζονται για τα πρώτα πρωτότυπα του εγχώριου μαχητικού KAAN "παραμένουν παγωμένες" στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, γεγονός που μπλοκάρει την παραγωγή και δοκιμαστική πορεία του προγράμματος. Ο Φιντάν συνέδεσε ευθέως το ζήτημα με τις επιπτώσεις των κυρώσεων CAATSA, επισημαίνοντας ότι οι περιορισμοί δεν είναι απλώς τεχνικοί αλλά πολιτικοί και διπλωματικοί — και ότι οι καθυστερήσεις ωθούν την Τουρκία να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις.

Η παραδοχή αυτή προκάλεσε άμεση αναστάτωση στο πολιτικό σκηνικό της Άγκυρας και έγινε αντικείμενο εκτενούς σχολιασμού σε μέσα ενημέρωσης και αναλύσεις. Οι δηλώσεις Φιντάν αποκάλυψαν πόσο ευάλωτη είναι η τουρκική αμυντική βιομηχανία και πώς αυτό το τεχνικό πρόβλημα έχει ευρύτερες πολιτικές επιπτώσεις στο εσωτερικό της εξουσίας.

Ο πρόεδρος Ερντογάν, δεν απάντησε στην ερώτηση που του απηύθυναν για τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν σχετικά με το πρόγραμμα KAAN και τους κινητήρες του στη Βουλή. Η δημοσιογράφος, Νισανούρ Γιλντιρίμ από την εφημερίδα Νεφές, ρώτησε τον Ερντογάν σε δεξίωση που έλαβε χώρα στην έναρξη της συνεδριακής περιόδου της Βουλής: "Ο Φιντάν είπε ότι οι κινητήρες του KAAN, που περιμένουμε να λάβουμε, αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και η άδεια έχει σταματήσει — πώς το αξιολογείτε;" Ο Ερντογάν δεν απάντησε στην ερώτηση.

Όταν ένας άλλος δημοσιογράφος τον ρώτησε για τα αεροσκάφη F-35, ο Ερντογάν απάντησε: "Πόσο περίεργος είσαι — εγώ δεν είμαι τόσο περίεργος όσο εσύ".

Αυτή η δυναμική, εξωτερικές πιέσεις που γίνονται εσωτερικά επιχειρήματα, τροφοδοτεί τη συζήτηση για το ποιος θα αναλάβει "μετά τον Ερντογάν".

Ακολουθεί λίστα με τους κύριους υποψήφιους που αναφέρονται στα δημοσιεύματα και στα σενάρια των τελευταίων ετών.

Υποψήφιοι διάδοχοι

1) Μπιλάλ Ερντογάν

Είναι γνωστος σε όλη την Τουρκία ως ο άνθρωπος που αποκάλυψε την εμπλοκή του πατέρα του στο σκάνδαλο Ergenekon (Σε τηλεφωνική συνομιλία, την οποία ο Ερντογάν βάφτισε κατασκευασμένη του λέει "μπαμπάκα τα λεφτά που πήραμε από αυτόν τι να τα κάνουμε;"). Εντούτοις, στα μέσα ενημέρωσης και σε αναλύσεις της αντιπολίτευσης ο Μπιλάλ εμφανίζεται συχνά ως "μη επίσημος διάδοχος" - το όνομα που συνδέεται με την ιδιωτική-οικογενειακή διάσταση της διαδοχής. Αναφορές τα τελευταία χρόνια τον περιγράφουν ως έναν παράγοντα που έχει ενισχυθεί οικονομικά και θεσμικά (επενδύσεις, εταιρικά δίκτυα) και θεωρείται ότι παίζει κεντρικό ρόλο στην οικογενειακή στρατηγική για τη διατήρηση επιρροής. Ωστόσο τα ρεπορτάζ επισημαίνουν και αδύναμα σημεία: καταγγελίες, "διαρροές ηχογραφήσεων" και δημόσιες αντιδράσεις που έχουν επιβαρύνει τη δημόσια εικόνα του και έχουν δώσει επιχειρήματα σε αντιπάλους εντός και εκτός του κόμματος. Αναλύσεις και διεθνή ρεπορτάζ έχουν σχολιάσει επανειλημμένα το σενάριο ενός "οικογενειακού" διαδόχου, αλλά τονίζουν τις τριβές και την πολιτική ευαισθησία ενός τέτοιου εγχειρήματος.

2) Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ

Ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, επιχειρηματίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας (Baykar) και γαμπρός της οικογένειας, εμφανίζεται στα μέσα ως τεχνο-βιομηχανικός "παίκτης" με ισχυρό προφίλ στην εγχώρια παραγωγή drones και συστημάτων. Ρεπορτάζ που καλύπτουν την εξαγωγική / επιχειρηματική επέκταση της Baykar (και πρόσφατες κινήσεις όπως εξαγορές/συνεργασίες στο εξωτερικό) συνδέουν τη φήμη ότι οικογένειες και επιχειρηματικοί κύκλοι προσπαθούν να συγκροτήσουν ένα "δίκτυο επιρροής" για τη μελλοντική μετάβαση. Τα δημοσιεύματα τον τοποθετούν περισσότερο ως τεχνοκρατική — οικογενειακή επιλογή παρά ως πολιτικό front-runner· ωστόσο η οικονομική του ισχύς και η σύνδεσή του με την άμυνα τον καταστήσαν ένα όνομα που επανέρχεται στα σενάρια διαδοχής.

3) Μπεράτ Αλμπαϊράκ

Ο Μπεράτ, πρώην υπουργός και πρώην υπουργός Οικονομίας/Οικονομικών, υπήρξε μέχρι πρόσφατα η κύρια οικογενειακή "πολιτική" επιλογή. Με ταχύ ανέβασμα, κυβερνητικές θέσεις και στενή συγγένεια, είχε θεωρηθεί πιθανός διάδοχος στο παρελθόν, μέχρι που αποσύρθηκε υπό το βάρος σκανδάλων, οικονομικών δυσκολιών και δημοσίου σφυγμού. Τα ρεπορτάζ των τελευταίων ετών καταγράφουν την αποστασιοποίησή του από την κορυφή της πολιτικής σκηνής και τις επαναλαμβανόμενες αναφορές ότι έχει "υποχωρήσει" ως ενεργή επιλογή, παρότι το όνομά του επιμένει σε θεωρίες για πιθανές επιστροφές ή ρόλο backstage. Η δημόσια εικόνα και οι οικονομικές καταγραφές του λειτουργούν σήμερα ως ανασταλτικοί παράγοντες για ένα ξεκάθαρο σενάριο διαδοχής υπέρ του.

4) Χακάν Φιντάν

Ως πρώην επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών (MİT) και νυν υπουργός Εξωτερικών, ο Χακάν Φιντάν εμφανίζεται στα ρεπορτάζ ως ο πιο ρεαλιστικός "εκτός οικογένειας" υποψήφιος. Αναλύσεις που τον τοποθετούν στο επίκεντρο μιλάνε για την "εμπιστοσύνη" που του δείχνει ο Ερντογάν, την πρόσβαση στο σύστημα ασφαλείας και στο διπλωματικό πεδίο, αλλά και για την εικόνα του τεχνοκράτη-λειτουργού με ισχυρό δίκτυο στο κράτος. Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει συχνά κείμενα που τον εμφανίζουν ως πιθανό διάδοχο—ειδικά μετά την ανάδειξή του σε καίριες θέσεις—αλλά υπάρχουν και φωνές που τον θεωρούν "στόχο" εσωτερικών επιθέσεων/πολιτικών πιέσεων. Η δημόσια τοποθέτησή του για το KAAN και οι στρατηγικές ανακοινώσεις του έχουν εντείνει τη συζήτηση για τον ρόλο που μπορεί να διεκδικήσει.

5) Ιμπραήμ Καλίν

Στρατηγικός σύμβουλος πολλών ετών του Ερντογάν, πρώην εκπρόσωπος και από το 2023 επικεφαλής της ΜΙΤ (όπως αναφέρουν βιογραφικά και προφίλ), ο Ιμπραήμ Καλίν θεωρείται από αναλυτές ως ένας υποψήφιος με "ιδεολογικό" και θεσμικό κεφάλαιο: μορφωμένος, κοντινός στη σκέψη του προέδρου, και με διεθνές αποτύπωμα. Κείμενα προφίλ και άρθρα αναφέρουν ότι μπορεί να είναι ο μόνος μη-οικογενειακός παράγοντας με αξιοπιστία στο κράτος και στο κόμμα για να συγκεντρώσει ευρύτερη αποδοχή σε ενδεχόμενη μετάβαση. Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση άλλων τεχνοκρατών, το ερώτημα παραμένει αν επιθυμεί ή αν θα βρει αρκετή "λαϊκή" νομιμοποίηση έναντι των οικογενειακών εναλλακτικών.

6) Σουλεϊμάν Σοϊλού

Ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, έναν καιρό περιγραφόμενος ως "δεξί χέρι" της κυβέρνησης, έχει αφήσει δηλώσεις δημοσίως που υπονοούν πίστη στον Ερντογάν αλλά και φιλοδοξίες. Τα ρεπορτάζ των τελευταίων ετών καταγράφουν την ανάκληση/απομάκρυνση από κάποιες επίκαιρες θέσεις και παράλληλα τονίζουν την εκλογική του απήχηση σε τμήματα της ακροατής του AKP. Η φήμη του ως πιθανός διάδοχος έχει πέσει και ανέβει κατά περιόδους· σήμερα θεωρείται περισσότερο σαν ένας ισχυρός κομματικός παίκτης με δυνατότητα ρόλου μέσα στο κόμμα παρά ως ξεκάθαρος υποψήφιος προεδρίας.

Η δημόσια αποκάλυψη ότι το πρόγραμμα KAAN εμποδίζεται από τις "παγωμένες" άδειες εξαγωγής κινητήρων δεν είναι απλώς ένα τεχνικό εμπόδιο· είναι πολιτικό γεγονός. Η εξωτερική πίεση (CAATSA, σχέσεις με τις ΗΠΑ) διαχέεται στον εσωτερικό ανταγωνισμό του AKP και λειτουργεί ως επιταχυντής σεναρίων διαδοχής. Τα ονόματα που αναφέρθηκαν επανειλημμένα στα ρεπορτάζ προσφέρουν διαφορετικά "χαρτιά", οικογενειακή συνέχεια, τεχνοκρατική αξιοπιστία, ασφάλεια/πληροφορίες, ή κομματική δύναμη, αλλά κανένα σενάριο δεν είναι αμετάκλητο όσο η θέση του Ερντογάν παραμένει κεντρική.

ΠΚ