Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί ένα σχέδιο για την παροχή δανείων ύψους 140 δισ. ευρώ (164 δισ. δολάρια) στην Ουκρανία από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, σε μια σύνοδο κορυφής στη Δανία.

Η υποστήριξη της πρότασης έχει κερδίσει έδαφος μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσει την άμεση υποστήριξη προς την Ουκρανία, αφήνοντας την Ευρώπη να αναλάβει το βάρος των οικονομικών αναγκών της χώρας που έχει πληγεί από τον πόλεμο, σύμφωνα με το Bloomberg.

"Όταν η Ρωσία αποφασίσει να επιτεθεί στην Ευρώπη, θα πρέπει να πληρώσει ένα βαρύ τίμημα", δήλωσε η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρέντερικσεν, στους δημοσιογράφους πριν από τη συνάντηση στην Κοπεγχάγη την Τετάρτη, καθώς υποστήριξε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διατεθούν τα κεφάλαια για τον στρατό της Ουκρανίας καθώς και για την ανοικοδόμησή της.

"Αλλά η πρόθεση είναι να πληρώσουν οι Ρώσοι", τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς την περασμένη εβδομάδα υποστήριξε την ιδέα, προσφέροντας τη στήριξη της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ στο σχέδιο, σε μια αλλαγή στάσης μετά την προβολή νομικών ανησυχιών από το Βερολίνο. Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στους Financial Times, ο Μερτς δήλωσε ότι "η ΕΕ πρέπει να αυξήσει συστηματικά και μαζικά το τίμημα της ρωσικής επιθετικότητας".

Η Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, παρουσίασε στα κράτη μέλη το σχέδιο για τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, με την ελπίδα να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους πριν από την επίσημη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στο τέλος του μήνα.

Ωστόσο, κράτη μέλη όπως το Βέλγιο και η Γαλλία επιθυμούν να δουν λεπτομέρειες σχετικά με τη νομική βάση του σχεδίου και άλλα λογιστικά ζητήματα πριν προχωρήσουν.

"Πρέπει να παραμείνουμε ένας ελκυστικός και αξιόπιστος τόπος, ως ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι όταν παγώνονται περιουσιακά στοιχεία, πρέπει να τηρείται το διεθνές δίκαιο", δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στους δημοσιογράφους. "Πρέπει να δώσουμε στην Ουκρανία ορατότητα όσον αφορά τη χρηματοδότηση", συμπλήρωσε.

Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Λικ Φρίντεν, δήλωσε ότι "η κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων από άλλο κράτος αποτελεί δύσκολο νομικό ζήτημα".

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, χαρακτήρισε το σχέδιο της ΕΕ για τα περιουσιακά στοιχεία ως "παράνομη κατάσχεση της ρωσικής περιουσίας, κλοπή. Όσοι συμμετάσχουν θα διωχθούν ποινικά".

Ξεχωριστά, οι υπουργοί Οικονομικών της G7 θα συζητήσουν την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων σε τηλεφωνική συνδιάσκεψη την Τετάρτη, αναζητώντας μια κοινή προσέγγιση με σκοπό την αύξηση της οικονομικής πίεσης στη Ρωσία.

Νομικά ζητήματα

Η πρόταση προβλέπει τη χρήση των κεφαλαίων που συγκεντρώθηκαν από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 180 δισ. ευρώ που τηρούνται στον οίκο Euroclear με έδρα τις Βρυξέλλες. Η χρηματοδότηση θα ανακατευθύνεται σταδιακά στην ΕΕ, ώστε να μπορεί να χορηγεί δάνεια σε δόσεις στο Κίεβο.

Η πρόταση έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με το διεθνές δίκαιο όσον αφορά την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. Για να κατευνάσει τα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και το Βέλγιο, που φιλοξενεί η Euroclear και αποτελεί τον κύριο αντίπαλο, η ΕΕ πρότεινε μια 'προσαρμοσμένη σύμβαση χρέους" με την Euroclear με επιτόκιο 0%, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα μπορεί να ικανοποιήσει τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις της Ρωσίας. 

Η Κάγια Κάλας σημείωσε ότι δεν θα θέσει προθεσμία για την επίτευξη συναίνεσης σχετικά με το σχέδιο, αν και προχωρά "όσο το δυνατόν γρηγορότερα".

"Δεν έχει ακόμη την υποστήριξη όλων, οπότε υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει", τόνισε.

Η ΕΕ ελπίζει να έχει έτοιμη τη συμφωνία δανειοδότησης έως το τέλος του έτους, ώστε να αρχίσει να χορηγεί κεφάλαια στην Ουκρανία το 2026. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει χρηματοδοτικό κενό 65 δισ. δολαρίων μέχρι το 2027. Η Ουκρανία έχει επίσης ζητήσει 60 δισ. δολάρια για την άμυνα κατά το επόμενο έτος.

Το ΔΝΤ έπεισε το Κίεβο αυτό το μήνα να αυξήσει σημαντικά τις προβλέψεις του για τις χρηματοδοτικές ανάγκες έως το 2027, ώστε να αντανακλά τον παρατεταμένο πόλεμο, ο οποίος βρίσκεται ήδη στο τέταρτο έτος του. 

Σύμφωνα με την πρόταση, το Κίεβο θα πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο -το οποίο στη συνέχεια η ΕΕ θα επιστρέψει στην Euroclear- μόνο εάν η Μόσχα συμφωνήσει να καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία. 

Ο Μερτς, ο οποίος έκανε σύντομες δηλώσεις κατά την είσοδό του στη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι "η Γερμανία παραμένει επιφυλακτική όσον αφορά το ζήτημα της κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων, δεδομένου ότι διακυβεύονται το διεθνές δίκαιο και ο ρόλος του ευρώ ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας εμποδίσει".