Του Κώστα Ράπτη 

Άλλοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για πολιτικό θέατρο άνευ σημασίας και άλλοι ότι πρόκειται για ιστορική τομή. Στην πραγματικότητα, η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους την εβδομάδα αυτή από σειρά δυτικών χωρών είναι μια κίνηση που θα πρέπει να κριθεί μετρημένα και, κυρίως, εντός των συγκεκριμένων συμφραζομένων.

Βεβαίως, η PLO είχε προχωρήσει στην ανακήρυξη παλαιστινιακού κράτους ήδη από το μακρινό 1988, με μαζική αναγνώρισή του από τις χώρες του πλανητικού Νότου και του τότε Ανατολικού Μπλοκ. Και μια πράξη αναγνώρισης κράτους το οποίο δεν ασκεί κυριαρχία επί καθορισμένων εδαφών (και δεν διαθέτει νομιμοποιημένη ηγεσία, αν λάβουμε υπόψη μας τον διχασμό των Παλαιστινίων, την απουσία εκλογών από το 2006 και την πολιτική απαξίωση της Παλαιστινιακής Αρχής) έχει σημασία κατά βάση συμβολική.

Οι δε συμβολικές ενέργειες σαφώς υπολείπονται των απαιτήσεων των καιρών, διότι δεν επιτυγχάνουν το επειγόντως ζητούμενο: την ειρήνευση και τον τερματισμό αυτού που έγκυρες διεθνείς φωνές κατονομάζουν πλέον ως γενοκτονία των Παλαιστινίων της Γάζας. Περισσότερο αποτυπώνουν την επιθυμία χωρών του πλανητικού Βορρά να πάρουν αποστάσεις από ό,τι απειλεί να αμαυρώσει τη δική τους υψηλόφρονα αυτοεικόνα.

Έστω και έτσι, όμως, οι εξελίξεις της εβδομάδας έχουν μεγάλο βάρος: περισσότερο ενδεχομένως για το Ισραήλ, παρά για τους Παλαιστινίους. Διότι αποτυπώνουν ένα ορισμένο ρήγμα εντός της Δύσης (ακόμα, μάλιστα, και του αγγλόφωνου πυρήνα της) και συντείνουν στη μετατροπή του εβραϊκού κράτους σε διεθνή παρία. Διόλου τυχαία, άλλωστε, οι σχετικές αποφάσεις της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Αυστραλίας, του Καναδά, της Πορτογαλίας κ.ά. συνέπεσαν με την εβδομάδα υψηλού επιπέδου της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Κατά τη δική του παρουσία στη Νέα Υόρκη ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, εμφανίσθηκε αγέρωχος και διακήρυξε επανειλημμένα: "Δεν θα δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος". Όμως στην πραγματικότητα μιλά από θέση αδυναμίας.

Αρκεί να υπολογίσει κανείς ότι η πτήση του Ισραηλινού πρωθυπουργού για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ακολούθησε μια πορεία αρκούντως ευφάνταστη, ώστε να αποφευχθεί η είσοδός του στον εναέριο χώρο της Γαλλίας και της Ισπανίας, που εμφανίζονται διατεθειμένες να εκτελέσουν το εναντίον του ένταλμα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ενώ τις ίδιες ημέρες η Σλοβενία απαγόρευε την είσοδο Νετανιάχου στην επικράτειά της. Ή ότι οι σημαντικότερες διμερείς επαφές του στη Νέα Υόρκη (αφήνοντας κατά μέρος τη συνάντηση που θα έχει τη Δευτέρα με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον) αφορούσαν τους προέδρους Μιλέι της Αργεντινής και Βούτσιτς της Σερβίας. Ή ότι αυτόν τον καιρό συνεδριάζουν η UEFA και η EBU για την αποβολή του Ισραήλ από τη Euroleague και τη Eurovision αντιστοίχως, ενώ η "Διακήρυξη της Νέας Υόρκης", που εισηγήθηκαν Γαλλία και Σαουδική Αραβία για την αναβίωση της "λύσης δύο κρατών" στο Μεσανατολικό, υιοθετήθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών του ΟΗΕ.

Πλέον τα τέσσερα στα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αναγνωρίζουν παλαιστινιακό κράτος. Το μέγεθος της αιματοχυσίας, της καταστροφής υποδομών και του εκτοπισμού αμάχων στη Γάζα, η χρήση του λιμού ως όπλου, οι αλλεπάλληλες επιθέσεις του Ισραήλ σε τρίτα κράτη, η ρητή αποκήρυξη από τους Ισραηλινούς ιθύνοντες της "λύσης δύο κρατών", που συγκεντρώνει τη διεθνή συναίνεση, ο εντατικοποιημένος εποικισμός και τα σχέδια προσάρτησης της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη, το σαμποτάρισμα των ειρηνευτικών πρωτοβουλιών με ποικίλα προσχήματα έφεραν ανατροπή του κλίματος, προτού συμπληρωθούν δύο χρόνια από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, οπότε το εβραϊκό κράτος έχαιρε ηχηρής συμπαράστασης και η σημαία του προβαλλόταν με φωτεινό εφέ στα κτίρια των Κοινοβουλίων των ευρωπαϊκών πρωτευουσών.

Ο Τραμπ "δεν θα επιτρέψει" προσάρτηση

Ακόμα και ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται θορυβημένος από την προϊούσα διεθνή απομόνωση του Ισραήλ, το οποίο πλέον προσπαθεί να διασώσει από... τον εαυτό του. Εξού και η συνάντηση που είχε την Τετάρτη στη Νέα Υόρκη ο ένοικος του Λευκού Οίκου, συνοδευόμενος από τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάρκο Ρούμπιο, και τον ειδικό προεδρικό απεσταλμένο, Στιβ Ουίτκοφ, με εκπροσώπους της Τουρκίας, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου, του Πακιστάν και της Ινδονησίας σχετικά με την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.

Τη συνάντηση αυτή ο Ντόναλντ Τραμπ τη χαρακτήρισε ως την σημαντικότερη της θητείας του, ενώ οι συνομιλητές του, με πρώτους τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Εμίρη του Κατάρ, αποχώρησαν εμφανώς ικανοποιημένοι.

Εκ πρώτης όψεως, επρόκειτο για εμφανή προσπάθεια της Ουάσινγκτον να κρατήσει σε τροχιά βασικούς συμμάχους της στη Μέση Ανατολή, ιδίως μετά την πρόσφατη ισραηλινή επιδρομή επί καταριανού εδάφους. Όμως, για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει η αμερικανική πλευρά να "δώσει" πραγματικά κάτι συγκεκριμένο.

Χωρίς να δώσει λεπτομέρειες, ο Ουίτκοφ έκανε γνωστό ότι σε αυτήν ο Τραμπ παρουσίασε ένα σχέδιο "21 σημείων" για τη Μέση Ανατολή, το οποίο ανταποκρίνεται στις ανησυχίες τόσο του Ισραήλ όσο και των γειτόνων του. Όλα αυτά βρίσκονται στον αντίποδα των εξωφρενικών σεναρίων που λάνσαρε τον Φεβρουάριο ο Τραμπ για μετατροπή της Γάζας σε "Ριβιέρα της Μεσογείου" υπό αμερικανική διαχείριση και ενσωματώνουν σε μεγάλο βαθμό το "αιγυπτιακό σχέδιο" που εκπονήθηκε ακριβώς προς απάντησή τους. 

Πολύ χαρακτηριστικά, ο Τραμπ αισθάνθηκε την ανάγκη να επανέλθει την Παρασκευή ότι "δεν θα επιτρέψει" στο Ισραήλ να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. "Έχουν γίνει αρκετά. Έχει έρθει τώρα η ώρα να σταματήσουν", υπογράμμισε.
Αδιευκρίνιστο, πάντως, παραμένει εάν η αμερικανική πλευρά διαθέτει όντως τις πολιτικές αντοχές και τα μέσα για να επιβάλει στην κυβέρνηση Νετανιάχου μια λύση ενάντια στις διακηρυγμένες φιλοδοξίες της. Όμως είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας για την Ουάσινγκτον η διάσωση του πνεύματος των "Συμφωνιών του Αβραάμ" και η διαφύλαξη της, αμερικανικής εμπνεύσεως, μεσανατολικής "αρχιτεκτονικής".

Για δε τον Ντόναλντ Τραμπ, και αυτό μάλλον τον απασχολεί περισσότερο, είναι και θέμα προσωπικού γοήτρου. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, τον προκάλεσε προσωπικά, δηλώνοντας ότι, αν υπάρχει ένας πόλεμος που πρέπει (και μόνο αυτός έχει τη "μόχλευση") να τερματίσει ο Τραμπ, είναι αυτός στη Γάζα.

Το θρίλερ του στολίσκου των ακτιβιστών

Σε ένα παράλληλο μέτωπο, οι εντάσεις που οικοδομούνται περί τον διεθνή ανθρωπιστικό στολίσκο Sumud (στον οποίο συμμετέχουν και τέσσερα ελληνικά ιστιοφόρα) συμπληρώνουν την εικόνα. Οι επιθέσεις από drones "αγνώστου πατρότητας", που έφεραν εκρηκτικά και χημικά, σε δώδεκα από τα πλοιάρια τα οποία φιλοδοξούν να άρουν τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας μεταφέροντας συμβολική ανθρωπιστική βοήθεια, είχαν ως αποτέλεσμα την αποστολή προς προστασία των επιβαινόντων Ευρωπαίων πολιτών ενός πολεμικού πλοίου της Ισπανίας και δύο φρεγατών της Ιταλίας. Μάλιστα, η διόλου αντι-ισραηλινή Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζιόρτζια Μελόνι (επηρεασμένη ασφαλώς από τη γενική απεργία και τις διαδηλώσεις που σημειώθηκαν στη χώρα της για το θέμα της Παλαιστίνης), δήλωσε ότι η χώρα της θα υπερψηφίσει ορισμένες από τις κυρώσεις που προτείνει η Κομισιόν κατά του Ισραήλ, καθώς το τελευταίο "ξεπέρασε τα όρια της αρχής της αναλογικότητας".

Το ότι οι επιθέσεις σημειώθηκαν σε διεθνή ύδατα, εντός χώρου ελληνικής ευθύνης (ζώνη έρευνας και διάσωσης), υποχρέωσε τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, να διαβεβαιώσει ότι η Ελλάδα θα εγγυηθεί την ασφαλή πλεύση των περίπου 45 πλοιαρίων που συμμετέχουν στον διεθνή στολίσκο και βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα χωρικά της ύδατα.