Του Κώστα Ράπτη

Τη συνάντηση που είχε την Τετάρτη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ με εκπροσώπους της Τουρκίας, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου, του Πακιστάν και της Ινδονησίας, σχετικά με την κατάσταση στην Λωρίδα της Γάζας, ο Ντόναλντ Τραμπ την χαρακτήρισε ως την σημαντικότερη της θητείας του. Παρόντων δε των δημοσιογράφων κατά την έναρξή της ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: "Θέλουμε να τερματίσουμε τον πόλεμο στη Γάζα. Μάλλον μπορούμε να το κάνουμε τώρα”.

Τέτοιες δηλώσεις αντιστοιχούν βεβαίως στη γνωστή μεγαλοστομία του ενοίκου του Λευκού Οίκου και δεν παραπέμπουν απαραιτήτως σε κάτι το απτό. Όμως οι συνομιλητές του αποχώρησαν εμφανώς ικανοποιημένοι.

Για "παραγωγική και πολύ καλή συνάντηση” έκανε λόγο ο Ταγίπ Ερντογάν, ενώ και ο Εμίρης Ταμίμ μπιν Χαμάντ του Κατάρ δήλωσε: "Εμπιστευόμαστε την ηγεσία Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα”.

Εκ πρώτης όψεως, επρόκειτο για εμφανή προσπάθεια της Ουάσιγκτον να κρατήσει σε τροχιά βασικούς συμμάχους της στη Μέση Ανατολή, οι οποίοι δυσφορούν όλο και περισσότερο από την ανοχή που επιδείκνυε το τελευταίο διάστημα ο Τραμπ στην αποχαλίνωση του Ισραήλ, έκδηλη όχι μόνο στην κατάσταση της Γάζας αλλά και στην πρόσφατη επιδρομή του τελευταίου επί καταριανού εδάφους. Όμως για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει η αμερικανική πλευρά να "δώσει” πραγματικά κάτι συγκεκριμένο.

Κολακεύοντας τους συνομιλητές του, ο Τραμπ δήλωσε ότι παρέστησαν "όλοι οι σημαντικοί παίκτες εκτός του Ισραήλ, το οποίο όμως θα πάρει σειρά”. Υπενθυμίζεται ότι από εβδομάδα αναμένεται ο Μπενιαμίν Νετανιάχου στην αμερικανική πρωτεύουσα – αλλά δικός του στόχος είναι να αποσπάσει το "πράσινο φως” στα διακηρυγμένα σχέδια προσάρτησης της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη.

Φαίνεται πως δεν θα το πετύχει. Η απόκρουση των σχεδίων προσάρτησης υπήρξε, σύμφωνα με πληροφορίες, μία από τις διαβεβαιώσεις που έδωσε ο Τραμπ στους ηγέτες των επιλεγμένων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών.

Ο ειδικός προεδρικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος συμμετείχε στη συνάντηση μαζί με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάρκο Ρούμπιο, έκανε γνωστό ότι σε αυτήν ο Τραμπ παρουσίασε ούτε λίγο ούτε πολύ ένα σχέδιο "21 σημείων” για τη Μέση Ανατολή, το οποίο ανταποκρίνεται στις ανησυχίες τόσο του Ισραήλ όσο και των γειτόνων του.

Επίσημες ανακοινώσεις επ’ αυτού δεν έχουν υπάρξει, όμως το σχετικό ρεπορτάζ του Axios είναι αποκαλυπτικό. Σύμφωνα με αυτό, το σχέδιο Τραμπ προβλέπει άμεση απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων (ζώντων και νεκρών) έναντι μόνιμης εκεχειρίας. Τα ισραηλινά στρατεύματα θα αποχωρήσουν σταδιακά από όλη τη Λωρίδα της Γάζας, στην οποία θα εγκατασταθεί πολυεθνική δύναμη ασφαλείας που θα συμπεριλαμβάνει Παλαιστίνιους και στρατιώτες αραβικών και μουσουλμανικών χωρών. Η μεταπολεμική διοίκηση της λωρίδας θα αποκλείει τη Χαμάς και θα χρηματοδοτείται από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες οι οποίες και θα αναλάβουν το έργο της ανοικοδόμησης της Γάζας ενώ η εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας θα ξεκινήσει αμέσως.

Το Ισραήλ θα δεσμευτεί ότι δεν θα προσαρτήσει τμήματα της Δυτικής Όχθης ή της Γάζας και θα σεβαστεί το ισχύον από το 1967 status quo στο τέμενος Αλ Άκσα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ.

Όλα αυτά βρίσκονται στον αντίποδα των εξωφρενικών σεναρίων που λάνσαρε τον Φεβρουάριο ο Τραμπ για μετατροπή της Γάζας σε "Ριβιέρα της Μεσογείου” υπό αμερικανική διαχείριση και ενσωματώνουν σε μεγάλο βαθμό το "αιγυπτιακό σχέδιο” που εκπονήθηκε ακριβώς προς απάντησή τους.

Αδιευκρίνιστο πάντως παραμένει εάν η αμερικανική πλευρά διαθέτει όντως τις πολιτικές αντοχές και τα μέσα για να επιβάλλει στην κυβέρνηση Νετανιάχου μια λύση ενάντια στις διακηρυγμένες φιλοδοξίες της.

Όμως, σύμφωνα πάντα με το Axios, ο Τραμπ επείγεται να σώσει το Ισραήλ από… τον εαυτό του, θορυβημένος από τα επίπεδα απομόνωσης και απονομιμοποίησης στα οποία περιέρχεται το εβραϊκό κράτος κάθε μέρα που περνά.

Άλλωστε, είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας για την Ουάσιγκτον η διάσωση του πνεύματος των ”Συμφωνιών του Αβραάμ” και η διαφύλαξη της αμερικανικής εμπνεύσεως μεσανατολικής "αρχιτεκτονικής”.

Για δε τον Ντόναλντ Τραμπ, και αυτό μάλλον τον απασχολεί περισσότερο, είναι και θέμα προσωπικού γοήτρου. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν (πρωτεργάτης μαζί με τη Σαουδική Αραβία της διεθνούς συνόδου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για τη "λύση δύο κρατών” στο Μεσανατολικό) τον προκάλεσε προσωπικά, δηλώνοντας ότι αν υπάρχει ένας πόλεμος που πρέπει (και μόνο αυτός έχει τη "μόχλευση”) για να τερματίσει ο Τραμπ, είναι αυτός στη Γάζα.

Η τόσο τραμπική "αδημονία” που οδήγησε τον ένοικο του Λευκού Οίκου σε εγκατάλειψη της προσπάθειας τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, φαίνεται λοιπόν, αν ισχύουν τα δημοσιεύματα, να τον οδηγεί, με μια εξίσου αιφνίδια μεταστροφή, στην ανάληψη ρόλου "ειρηνοποιού” στη Γάζα.