Του Κώστα Ράπτη

Η εκδήλωση ενδιαφέροντος από την αμερικανική Chevron για τη συμμετοχή στις έρευνες για υδρογονάνθρακες νοτίως της Κρήτης (η οποία διόλου τυχαία συνέπεσε και με την επίσκεψη του υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ, πρώτου αξιωματούχου της κυβέρνησης Τραμπ που επισκέπτεται την Αθήνα), δημιουργεί νέα δεδομένα που υποχρεώνουν την Άγκυρα να απαντήσει για να διαφυλάξει το (απειλούμενο πλέον) "κεκτημένο" του τουρκολιβυκού μνημονίου, προς υποστήριξη του δόγματος της "Γαλάζιας Πατρίδας".

Ήδη η Ιταλία είναι ο πρώτος συνομιλητής στον οποίο προσφεύγει η χώρα του Ταγίπ Ερντογάν, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, να συναντά την Πέμπτη στη Ρώμη τον Ιταλό ομόλογό του, Αντόνιο Ταγιάνι, με δέλεαρ αρχικά τη συνεργασία ως προς την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία, το κοινό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη Λιβύη, αλλά και τη συνεργασία στο μεταναστευτικό. 

"Η Μεσόγειος είναι ιδιαίτερα σημαντική και πρέπει να μείνει ένα γεωγραφικό σημείο-κλειδί. Η χώρα μας έχει υιοθετήσει σταθερή γραμμή κατά της παράτυπης μετανάστευσης. Η Τουρκία κατέγραψε μείωση των ροών από τη Μέση Ανατολή και θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την Ιταλία", σημείωσε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας. 

Αναφερόμενος από την πλευρά του στη Λιβύη, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών τόνισε: "Στόχος μας είναι να επικρατήσει σταθερότητα στη Λιβύη, με τον τερματισμό των συγκρούσεων και την προκήρυξη εκλογών. Πριν από όλα αυτά, όμως, χρειάζεται μεγαλύτερη σταθερότητα. Θεωρώ ότι η Τουρκία είναι σε θέση να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο και ότι μπορούμε να συνεργαστούμε. Αποτελεί κοινό μας συμφέρον η Λιβύη να χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και ευδαιμονία. Μια χώρα στην οποία να μπορεί κανείς να επενδύει, υπέρ της ευημερίας όλων".

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζιόρτζια Μελόνι, επισκέφθηκε την γείτονα, ενώ νωρίτερα εντός του έτους η τουρκική κατασκευάστρια drones Baykar υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τον ιταλικό αεροναυπηγικό κολοσσό Leonardo, αλλά και εξαγόρασε την ιταλική αεροναυπηγική εταιρεία Piaggio Aerospace, προκαλώντας την υποβολή ελληνικού διαβήματος στη Ρώμη για μη ενημέρωση των Ευρωπαίων εταίρων της.

Όλα τα υψιπετή που ειπώθηκαν στη συνάντηση Ταγιάνι - Φιντάν έρχονται βέβαια εν μέσω της ανησυχίας που προκαλούν στην Άγκυρα οι κινήσεις της Ελλάδας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ, αλλά και τα αντιφατικά μηνύματα της Αιγύπτου και της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης, κρίσιμων παικτών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο.

Διαβεβαιώσεις από Χαφτάρ

Στις αρχές της εβδομάδας η Αθήνα υποδέχθηκε, έπειτα από πρόσκληση του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, τον γενικό διευθυντή του Ταμείου για την Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Λιβύης, Μπελκασέμ Χαφτάρ, εκ των υιών (και ουσιαστικών αντικαταστατών) του ισχυρού άνδρα της Βεγγάζης, στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Η καλλιέργεια των σχέσεων με τη μία από τις δύο ανταγωνιστικές κυβερνήσεις της διαιρεμένης Λιβύης έχει για την ελληνική πλευρά επείγοντα χαρακτήρα, προκειμένου με μην κυρωθεί από το λιβυκό κοινοβούλιο το ευφάνταστο μνημόνιο που συνυπέγραψε με την Άγκυρα η Τρίπολη. 

Ο Χαφτάρ Τζούνιορ έγινε δεκτός στο Μέγαρο Μαξίμου από τον πρωθυπουργό, με αντικείμενο συζήτησης τις δυνατότητες ελληνικής στήριξης της οικονομίας της Λιβύης (σε ενέργεια, κατασκευές, μεταφορές), αλλά και την παροχή διαβεβαιώσεων ότι παρά το εντατικό "φλερτ" της Άγκυρας προς την πλευρά της Βεγγάζης το τελευταίο διάστημα, η κοινοβουλευτική κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου δεν βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη.

Παράλληλα, η Ελλάδα έχει αναλάβει να εκπαιδεύσει 48 στελέχη της Ακτοφυλακής της Βεγγάζης στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ) στα Χανιά, ώστε να υπάρξει κατάλληλο αντίβαρο και στη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, όπου η Τουρκία "πολιορκεί" τον επικεφαλής των χερσαίων ενόπλων δυνάμεων, επίσης υιό του Χαφτάρ.

Σημειώνεται ότι παρά τις αντίστοιχες κινήσεις προσέγγισης με την Άγκυρα το τελευταίο διάστημα, και η Αίγυπτος κινείται στον "αστερισμό" της έμπρακτης αμφισβήτησης του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, πραγματοποιώντας από τις 21 Αυγούστου έρευνες του πλοίου σεισμικών ερευνών "Ramform Hyperion" σε θαλάσσια περιοχή την οποία διεκδικεί η Τρίπολη και συμπεριλαμβάνει θαλάσσιο οικόπεδο από αυτά που τον περασμένο Ιούνιο είχαν παραχωρηθεί στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου από την κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης – πάντοτε βάσει του παράνομου μνημονίου.