Η Ευρώπη σε τριπλό κλοιό
Σάββατο, 13-Σεπ-2025 20:00
Του Κώστα Ράπτη
Οι εστίες έντασης πολλαπλασιάζονται. Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα η Ευρώπη των 27 είδε ένα από τα κράτη-μέλη της να καταγγέλλει ότι ο εναέριος χώρος του παραβιάσθηκε από ρωσικά drones, είδε επίσης τη μεσανατολική γειτονιά της να αποσταθεροποιείται έτι περαιτέρω (αλλά και την ίδια την έννοια της διπλωματίας να δέχεται θανάσιμο πλήγμα), ενώ στο εσωτερικό μέτωπο η Γαλλία γνώρισε άλλη μία κυβερνητική κρίση, εν μέσω ανησυχίας για τη δημοσιονομική πορεία της και κλιμάκωσης της κοινωνικής αναταραχής. Πώς είναι δυνατόν να απαντηθούν όλες αυτές οι προκλήσεις ταυτοχρόνως;
Στο επίπεδο της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, επ’ αφορμή του πολέμου στην Ουκρανία, η δυνατότητα εξεύρεσης μιας κοινής ευρωπαϊκής στάσης φαντάζει ευκολότερη, αν μη τι άλλο χάρη στη δύναμη της πεπατημένης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε χθες την παράταση για άλλο ένα εξάμηνο της ισχύος των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά περίπου 2.500 φυσικών και νομικών προσώπων της Ρωσίας, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος Πούτιν, που τέθηκαν για πρώτη φορά σε ισχύ τον Φεβρουάριο 2022, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η Κομισιόν αναμενόταν επίσης χθες να παρουσιάσει στα κράτη-μέλη το 19ο πακέτο οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν προτείνει στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών συνομιλιών οι κυρώσεις να κατευθυνθούν προς την Loukoïl, ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία με παρουσία στην Ευρώπη, καθώς και παράγοντες εκτός της Ε.Ε. που βοηθούν τη Ρωσία να πωλήσει το πετρέλαιό της κατά παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων. Υπολογίζεται ότι μέχρι και 250 μικρές τράπεζες συμμετέχουν σε χρηματοπιστωτικές συναλλαγές με στόχο την υποστήριξη της ρωσικής πολεμικής προσπάθειας, σύμφωνα με γαλλογερμανική έκθεση.
Όλα αυτά σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, καθώς ο ειδικός απεσταλμένος της Ε.Ε. για τις κυρώσεις, Ντέιβιντ Ο’Σάλιβαν, συναντάται τη Δευτέρα στην Ουάσινγκτον με Αμερικανούς αξιωματούχους για να συζητήσει το θέμα.
Στο πλευρό της Πολωνίας
Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε ότι οι εισβολές, αυτή την εβδομάδα, μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της χώρας του δεν οφείλονταν σε κάποιο λάθος της Ρωσίας, παρά τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ότι το επεισόδιο μπορεί να ήταν τυχαίο.
Νωρίς το πρωί της Τετάρτης, η Πολωνία κατέρριψε 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον εθνικό εναέριο χώρο της με την υποστήριξη στρατιωτικών αεροσκαφών των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ. Ήταν η πρώτη φορά που έγινε γνωστό στη διάρκεια του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία πως ένα μέλος της δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας άνοιξε πυρ.
Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, ο οποίος επισκέφθηκε χθες το Κίεβο, απάντησε επίσης στη δήλωση του Τραμπ. Τη νύκτα που 19 ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη εισήλθαν στο έδαφος της Πολωνίας, 400 (μη επανδρωμένα αεροσκάφη) συν 40 πύραυλοι εισήλθαν στην Ουκρανία. "Δεν ήταν λάθη", δήλωσε σε βίντεο που ανάρτησε στο X.
Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στη Γαλλία εκλήθη χθες στο υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με το ζήτημα της διείσδυσης drones στην Πολωνία, ανακοίνωσε ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, σε μια κίνηση στην οποία προέβησαν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
"Είτε από πρόθεση είτε όχι, είτε τυχαία είτε όχι, όλα αυτό είναι πολύ σοβαρό. Όλο αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο. Όλο αυτό έρχεται να προστεθεί στις αναρίθμητες προκλήσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν", πρόσθεσε ο Μπαρό. Πέραν της καταδίκης, ο Μπαρό σημείωσε ότι η Γαλλία έδειξε αμέσως τη διαθεσιμότητά της για να συμβάλει ακόμη περισσότερο στην ενίσχυση της προστασίας αυτού που ονομάζουμε ανατολική πτέρυγα του NATO, δηλαδή της ανατολικής Ευρώπης.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ανακοίνωσε ως εκ τούτου την Πέμπτη ότι η Γαλλία θα αναπτύξει τρία μαχητικά Rafale.
Ακόμη και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, δήλωσε επίσης σήμερα μιλώντας στον κρατικό ραδιοσταθμό της χώρας του πως η προχθεσινή εισβολή ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό εναέριο χώρο είναι απαράδεκτη και πρόσθεσε πως η Ουγγαρία εξέφρασε την αλληλεγγύη της στην Πολωνία, "μια χώρα που είναι ιστορικός σύμμαχός" της.
"Παρά τις τρέχουσες πολιτικές αψιμαχίες, οι Πολωνοί είναι φίλοι μας", δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, καταδικάζοντας, σε μια ασυνήθη κίνηση σύμπλευσης με τους λοιπούς εταίρους, την εισβολή ρωσικών drones στην "ιστορική σύμμαχο" της χώρας του, Πολωνία.
Επίδειξη ισχύος
Την ίδια ώρα, η Ρωσία και η πιστή σύμμαχός της Λευκορωσία άρχισαν μεγάλα (προγραμματισμένα) κοινά στρατιωτικά γυμνάσια, με την ονομασία Zapad-2025, τόσο στο έδαφος όσο και στη Βαλτική Θάλασσα και τη Θάλασσα του Μπάρεντς.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ υποστήριξε την Πέμπτη πως τα γυμνάσια, που θα διεξαχθούν και κοντά στα πολωνικά σύνορα, δεν στρέφονται εναντίον οποιασδήποτε άλλης χώρας. Η Πολωνία πάντως προχώρησε στη λήψη περιοριστικών μέτρων στον εναέριο χώρο της πλησίον των συνόρων.
Όλα αυτά θα πρέπει να θεωρηθούν μάλλον ασθενής απόηχος του πραγματικού σφυροκοπήματος που δέχεται η Ουκρανία, εν μέσω της τελμάτωσης των ανοιγμάτων που επεχείρησε ο Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό της κρίσης.
Πάντως και η ουκρανική πλευρά κάθε άλλο παρά παραδίδει τα όπλα, καθώς η Ρωσία ανακοίνωσε χθες πως κατέρριψε στη διάρκεια της νύχτας 221 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σε μία από τις πιο μαζικές επιθέσεις των ενόπλων δυνάμεων του Κιέβου στα τριάμισι χρόνια που διαρκεί ο πόλεμος. Ο ουκρανικός στρατός συγκεντρώνει τις τελευταίες εβδομάδες τα πλήγματά του στις πετρελαϊκές υποδομές, έναν τομέα-κλειδί της ρωσικής οικονομίας στον οποίο οι Δυτικοί επιβάλλουν κυρώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, "οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία βρίσκονται σε παύση", ανακοίνωσε το Κρεμλίνο, καθώς καμία ημερομηνία δεν έχει οριστεί για έναν επόμενο γύρο συνομιλιών.
"Οι δίαυλοι επικοινωνίας υπάρχουν, είναι καλά εδραιωμένοι. Οι διαπραγματευτές μας έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μέσω αυτών των διαύλων, αλλά προς το παρόν μπορούμε μάλλον να μιλάμε για μια παύση", δήλωσε ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας, Ντμίτρι Πεσκόφ. "Οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες υποφέρουν από συναισθηματική φόρτιση", πρόσθεσε, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία δεν αποτελεί απειλή γι’ αυτές.
Χωρίς κοινή στάση στο θέμα των κυρώσεων κατά Ισραήλ
Στο μεσανατολικό μέτωπο, η επιδρομή που πραγματοποίησε την Τετάρτη η αεροπορία του Ισραήλ στην Ντόχα του Κατάρ με στόχο ηγετικά στελέχη της οργάνωσης Χαμάς, ενώ αυτά εξέταζαν ειρηνευτική πρόταση πατρότητος του Ντόναλντ Τραμπ, υπογραμμίζει την ευρωπαϊκή αμηχανία.
"Προφανώς, θέλουμε να συνεχίσουμε να αυξάνουμε την πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση, όχι στον ισραηλινό λαό με τον οποίο η Γαλλία έχει σχέσεις", δήλωσε ο Ζαν-Νοέλ Μπαρό στο France Inter. Υπογράμμισε όμως ότι δεν έχουν υιοθετηθεί κυρώσεις από την Ε.Ε. σε βάρος του Ισραήλ επειδή δεν υπάρχει ομοφωνία, προφανώς λόγω των αντιστάσεων κυρίως της Γερμανίας.
Πάντως "στην ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για πρώτη φορά, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε ανοίγματα για κυρώσεις σε βάρος ορισμένων Ισραηλινών αξιωματούχων, για αμφισβήτηση ορισμένων εμπορικών διαστάσεων της συμφωνίας σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ισραήλ", επεσήμανε ο Μπαρό, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την γαλλο-σαουδαραβικής εμπνεύσεως δήλωση που αναμενόταν να υιοθετήσει η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και καταδικάζει τη Χαμάς, καλώντας σε αφοπλισμό της και οριστικό αποκλεισμό της από κάθε συμμετοχή στο μέλλον της Παλαιστίνης.