Tου Γιώργου Σ. Σκορδίλη 

Η ραγδαία αύξηση των περιστατικών πυρκαγιών και εκρήξεων στα πλοία αποτελεί το πιο ανησυχητικό εύρημα της νέας έκθεσης της DNV για την ασφάλεια στην θάλασσα κατά την περίοδο 2014-2024. 

Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα συμβάντα αυτού του τύπου αυξήθηκαν κατά περίπου 42% από το 2021, με τα επιβατηγά πλοία να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος των περιστατικών. 

Η έρευνα του DNV υπογραμμίζει ότι οι πυρκαγιές δεν περιορίζονται σε γηραιά σκάφη, αλλά επηρεάζουν και σύγχρονα πλοία, αναδεικνύοντας τα κενά σε διαδικασίες, εκπαίδευση πληρωμάτων και τεχνολογικές λύσεις.

Η εικόνα συμπληρώνεται από μια συνολική αύξηση των ναυτικών περιστατικών κατά 22% την τελευταία τριετία, με κυρίαρχη αιτία τις μηχανικές βλάβες και τη γήρανση μεγάλου μέρους του παγκόσμιου στόλου. 

Σήμερα, σημαντικό ποσοστό πλοίων που δραστηριοποιούνται διεθνώς ξεπερνά τα 25 χρόνια λειτουργίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συχνότητα βλαβών, το κόστος συντήρησης και τις επιπτώσεις στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας.

Παράλληλα, οι γεωπολιτικές εντάσεις επιδεινώνουν το τοπίο με την έρευνα να καταγράφει περισσότερα περιστατικά ζημιών ή απωλειών πλοίων λόγω πολεμικών δράσεων, ενώ οι ακραίες καιρικές συνθήκες, που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, λειτουργούν ως πρόσθετος παράγοντας αστάθειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα θετικά στοιχεία,  όπως η μείωση συγκρούσεων και προσαραγών χάρη στη βελτίωση της πλοήγησης και στην υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών, δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν τη συνολική επιδείνωση. 

Ο DNV προειδοποιεί ότι ο κλάδος μπαίνει σε περίοδο αυξημένων προκλήσεων, όπου η τεχνολογική εξέλιξη και οι πιέσεις για περιβαλλοντική μετάβαση φέρνουν νέα ρίσκα.

Η μετάβαση σε εναλλακτικά καύσιμα όπως η αμμωνία και το υδρογόνο ανοίγει νέες ανάγκες για εξειδικευμένα πρότυπα ασφαλείας, καθώς πρόκειται για ουσίες υψηλής επικινδυνότητας. 

Ταυτόχρονα, η ψηφιοποίηση και τα αυτόνομα πλοία δημιουργούν κενά που ακόμη δεν έχουν πλήρως χαρτογραφηθεί, με θέματα όπως η κυβερνοασφάλεια και η αλληλεπίδραση ανθρώπινου-αυτόματου συστήματος να μπαίνουν δυναμικά στη συζήτηση.

Η έρευνα θέτει ξεκάθαρες προτεραιότητες για τη δεκαετία που έρχεται και συγκεκριμένα προτείνει :

-Ανανεωμένους στόλους με επενδύσεις σε νεότερα πλοία και συστηματική συντήρηση.

-Ενισχυμένη εκπαίδευση πληρωμάτων, ειδικά για την πρόληψη και διαχείριση πυρκαγιών.

-Διεθνή πρότυπα ασφαλείας για νέα καύσιμα και τεχνολογίες.

-Ολοκληρωμένη στρατηγική πρόληψης κινδύνων, που να περιλαμβάνει γεωπολιτικές κρίσεις, κλιματικά φαινόμενα και τεχνολογικές αλλαγές.

Το συμπέρασμα της DNV είναι σαφές, η ασφάλεια στη ναυτιλία δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. 

Η επόμενη δεκαετία θα απαιτήσει συντονισμένες επενδύσεις, πολιτική βούληση και τεχνική ετοιμότητα για να διατηρηθεί η αξιοπιστία ενός κλάδου που μεταφέρει πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου. 

Οι πυρκαγιές και οι μηχανικές βλάβες  είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου· από πίσω έρχεται ένα νέο σύνολο κινδύνων που απαιτούν άμεση δράση.