Του Τάσου Δασόπουλου 

Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο θα είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει σε μια ακόμη μείωση επιτοκίων πριν το τέλος του χρόνου, περνώντας τη νομισματική πολιτική από τη ζώνη της "ουδετερότητας" που βρίσκεται σήμερα με τα επιτόκια στο 2% (όσο και ο στόχος του πληθωρισμού) σε επεκτατική κατεύθυνση.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας στη Γενεύη παραδέχθηκε ότι τα στοιχεία προβλέπουν χαμηλότερη ανάπτυξη για το τρίτο τρίμηνο του χρόνου στην Ευρωζώνη, συμπληρώνοντας ότι η πρόσφατη συμφωνία για τους δασμούς των ΗΠΑ προς την ΕΕ μετρίασε, αλλά δεν εξάλειψε τελείως, τη μεγάλη αβεβαιότητα που υπάρχει στο διεθνές εμπόριο. Με τον τρόπο αυτό, η επικεφαλής της ΕΚΤ έδωσε την εντύπωση ότι τα επόμενα βήματα της κεντρικής τράπεζας θα κριθούν από τις εξελίξεις όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά παγκοσμίως. 

Ο παράγοντας ο οποίος δεν αναφέρεται από τα υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΚΤ είναι η συσχέτιση των κινήσεων της κεντρικής τράπεζας του ευρώ με αυτές της κεντρικής τράπεζας του δολαρίου, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ωστόσο το ετήσιο συμπόσιο των τραπεζιτών στο διάσημο Jackson Holel του Γουαϊόμινγκ και ειδικότερα η κεντρική ομιλία του προέδρου της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ ο οποίος έχει την γνωστή αντιπαράθεση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ θα έχει την δική της σημασία. Οι αγορές έχουν σχεδόν προεξοφλήσει μια μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης για τον Σεπτέμβριο, αλλά σε κάθε περίπτωση τη μείωση αυτή μπορεί να την ανακοινώσει και να την υλοποιήσει μόνο η Fed.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν σενάρια που θέλουν τον κ. Πάουελ να ανακοινώνει μια πιο χαλαρή νομισματική πολιτική, υποδηλώνοντας μία ή και δύο επόμενες μειώσεις επιτοκίων μέχρι το τέλος του χρόνου στο βασικό επιτόκιο της τράπεζας το οποίο κυμαίνεται σήμερα από 4,25% μέχρι και 4,5%. 

Άλλα σενάρια πάλι θέλουν τον επικεφαλής της Fed να κάνει πιο αυστηρή τη νομισματική πολιτική, διατηρώντας αμετάβλητα τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίαση της τράπεζας, στις 17 Σεπτεμβρίου, αφού οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν έναν επίμονο πληθωρισμό στο 2,7% τον Ιούλιο, ο οποίος δεν υποχωρεί λόγω και των δασμών Τραμπ. Την ίδια ώρα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς δήλωνε πρόσφατα ότι τα επιτόκια του δολαρίου μπορούν να είναι από 150 έως και 175 μονάδες βάσης χαμηλότερα από τα σημερινά επίπεδα. 

Η αντίδραση της ΕΚΤ 

Μια μείωση των αμερικανικών επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης είναι εν πολλοίς προεξοφλημένη και άρα δεν θα ταράξει ιδιαίτερα την Φρανκφούρτη. Μια φιλολογία όμως που θα προέρχεται από αμερικανικές πηγές, η οποία θα θέλει μεγαλύτερη μείωση επιτοκίων, θα σημάνει συναγερμό για την ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, η οποία είναι ήδη πολύ υψηλή. Μετά από την επιβολή των δασμών 15% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα μια νέα ανεξέλεγκτη άνοδος του ευρώ θα έκανε ακόμη πιο δύσκολη την πρόσβαση των ευρωπαϊκών προϊόντων στην αμερικανική αγορά.

Από την άλλη, παρά τη μείωση του πληθωρισμού στο 2% μέχρι και το τέλος του χρόνου, η ΕΚΤ θα πρέπει να σκεφτεί πολλές φορές πότε θα παίξει το "χαρτί" της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής για να τονώσει την οικονομία καθώς τα περιθώρια για νέες μειώσεις κάτω από το 1,75% είναι πλέον σαφώς περιορισμένα.