ΝΥΤ: Αλλάζει η συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας τη στάση Τραμπ έναντι Πούτιν και Ζελένσκι;
Παρασκευή, 02-Μαϊ-2025 14:42
Η 28η Φεβρουαρίου ήταν μια από τις πιο σκοτεινές μέρες για την Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας τρία χρόνια νωρίτερα. Μια επίσκεψη του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, που είχε ως στόχο να κερδίσει την εύνοια του προέδρου Τραμπ, μετατράπηκε σε τηλεοπτικό ξέσπασμα, ωθώντας τον κ. Τραμπ να διώξει τον καλεσμένο του από τον Λευκό Οίκο χωρίς καν να του σερβίρει το προγραμματισμένο γεύμα, αναφέρουν σε ανάλυσή τους για τις τελευταίες εξελίξεις στο "μέτωπο" των ουκρανοαμερικανικών σχέσεων οι New York Times.
Ο Τραμπ διατηρούσε ήδη έντονο σκεπτικισμό για την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία. Μετά την καταστροφική συνάντηση με τον κ. Ζελένσκι, επιτάχυνε τη διπλωματία του με τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας, συντάσσοντας ένα ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο προσέφερε σημαντικές παραχωρήσεις στη Μόσχα. Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας ήταν πανικόβλητοι.
Πλέον, όμως, σημειώνουν οι NYT, υπάρχει νέα ελπίδα στο Κίεβο.
Μια ημέρα αφότου η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε μια οικονομική συμφωνία με την Ουκρανία που δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες μερίδιο στα μελλοντικά έσοδα από ορυκτά στο ουκρανικό έδαφος, οι αναλυτές λένε ότι οι προοπτικές της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας φαίνονται πιο λαμπρές από ό,τι εδώ και μήνες.
"Αυτά είναι πολύ καλά σημάδια ότι κάτι μπορεί να αλλάζει", δήλωσε η Αλίνα Πολιάκοβα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
"Φαίνεται ότι υπάρχει αλλαγή από την προηγούμενη προσέγγιση" της κυβέρνησης Τραμπ, είπε, αποκαλώντας τη συμφωνία για τα ορυκτά "win-win και για τις δύο πλευρές" την οποία η Ουκρανία διαπραγματεύτηκε "πολύ έξυπνα".
Ο Τραμπ και ο Ζελένσκι φάνηκαν επίσης να έχουν μια φιλική συνάντηση το Σάββατο στο Βατικανό, καθώς ο Τραμπ έχει απογοητευτεί ολοένα και περισσότερο με τις απαιτήσεις του Πούτιν στις ξεχωριστές συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου.
Ωστόσο, αναλυτές προειδοποίησαν κατά της εξαγωγής οριστικών συμπερασμάτων σχετικά με τις προθέσεις του Τραμπ απέναντι στην Ουκρανία. Η τεθλασμένη προσέγγιση του προέδρου έχει μπερδέψει τους παρατηρητές καθώς μετατοπίζει τις ευθύνες από τη μία πλευρά στην άλλη και αντίστροφα.
Στη σύγχυση προστίθενται οι έντονες διαφορές μεταξύ των βοηθών και των συμβούλων του Τραμπ σχετικά με τη σωστή προσέγγιση. Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος έχει συναντηθεί με τον Πούτιν τέσσερις φορές, μιλάει με όρους που δείχνουν συμπάθεια - και μερικές φορές ταύτιση - με εκείνους του Κρεμλίνου. Αντιθέτως, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο ήταν σφοδρός επικριτής του Πούτιν κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Γερουσία και έχει υιοθετήσει έναν πιο σκεπτικιστικό τόνο.
Η χαοτική προσέγγιση υπογραμμίζει, όπως αναφέρουν οι NYT, το αβάσιμο του ισχυρισμού του Τραμπ ως υποψήφιου προέδρου πέρυσι ότι θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να διευθετήσει τη σύγκρουση σε μόλις 24 ώρες. Αυτή την εβδομάδα συμπλήρωσε 100 ημέρες στο αξίωμα χωρίς καν προσωρινή κατάπαυση του πυρός - ένα ζήτημα προφανούς εκνευρισμού για τον Αμερικανό πρόεδρο.
"Ο πρόεδρος τείνει να θέλει να έχει γρήγορα αποτελέσματα και αυτή ήταν μια πολύ απογοητευτική διαδικασία", δήλωσε η Πολιάκοβα.
Προς το παρόν, η απογοήτευση του Τραμπ φαίνεται να έχει μετατοπιστεί από τον Ζελένσκι στον Πούτιν.
Ο Ρώσος ηγέτης έχει χαιρετίσει τη διπλωματία Τραμπ και τις συζητήσεις για μια νέα σχέση ΗΠΑ-Ρωσίας. Αλλά όσον αφορά το θέμα του τερματισμού του πολέμου, ο Πούτιν καθυστερεί. Πολλοί αναλυτές λένε ότι ο Πούτιν πιστεύει ότι έχει το πάνω χέρι στη σύγκρουση και έχει ελάχιστα κίνητρα να τερματίσει τις μάχες χωρίς ακόμη περισσότερες παραχωρήσεις από εκείνες που του έχει προσφέρει ο Τραμπ.
Ο Πούτιν μπορεί επίσης να βασίστηκε στο ιστορικό του Τραμπ να του δίνει τελικώς εκείνο που θέλει.
Πιθανόν, ωστόσο, τονίζει η εφημερίδα, ο Πούτιν μπορεί να δοκιμάζει τα όρια αυτής της στρατηγικής. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Τραμπ έχει ασκήσει έντονη κριτική σε έναν Ρώσο ηγέτη. "Βλαντιμίρ, ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ!" έγραψε ο Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την περασμένη εβδομάδα μετά από μια ιδιαίτερα θανατηφόρα ρωσική πυραυλική επίθεση στο Κίεβο. "Ας ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΟΥΜΕ την Ειρηνευτική Συμφωνία!"
Τώρα, ο Τραμπ αντιμετωπίζει κρίσιμες αποφάσεις-ορόσημα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην απόφαση για την τύχη της Ουκρανίας. Οι επιλογές του είναι ιδιαίτερα δύσκολες, λένε οι αναλυτές, επειδή η επιθυμία του Τραμπ για μια γρήγορη ειρήνη έρχεται σε αντίθεση με την έμφυτη δυσπιστία του προς τον Ζελένσκι και τον θαυμασμό του για τον Πούτιν.
Η πρώτη μεγάλη επιλογή που αντιμετωπίζει ο Τραμπ είναι το αν θα αμφισβητήσει τον Πούτιν. Οι απαιτήσεις του Ρώσου ηγέτη για μια ειρηνευτική συμφωνία περιλαμβάνουν πράγματα που ο Ζελένσκι δεν θα μπορούσε ποτέ να "πουλήσει" στον λαό του, όπως η αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου σε πέντε κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές και ο τερματισμός της δυτικής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Ενώ ο Τραμπ έχει δείξει προθυμία να κάνει μεγάλες παραχωρήσεις στον Πούτιν, μεταξύ άλλων αναγνωρίζοντας τον ρωσικό έλεγχο στην ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία η Μόσχα προσάρτησε βίαια το 2014, έχει υποδείξει ότι ο Πούτιν ζητάει "υπερβολικά πολλά".
Μετά από μια ακόμη πρόσφατη ρωσική πυραυλική επίθεση κατά αμάχων, ο κ. Τραμπ έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το Σάββατο για τον Πούτιν ότι "ίσως δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο, με παρακινεί να αντιμετωπιστεί διαφορετικά".
Ο Τραμπ απείλησε ακόμη και να κλιμακώσει την οικονομική πίεση των ΗΠΑ στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής "δευτερευουσών" κυρώσεων που θα τιμωρούσαν τις χώρες που έχουν εμπορικές σχέσεις με τη Μόσχα. Στόχοι θα μπορούσαν να είναι η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες έχουν αυξήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου τα τελευταία χρόνια.
Ο "εκνευρισμός και η ανυπομονησία, ακόμη και η απογοήτευση του Τραμπ με τον Πούτιν είναι πολύ αυξημένες", δήλωσε ο William B. Taylor Jr., ο οποίος διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία από το 2006 έως το 2009.
Ο Τραμπ μπορεί τώρα να είναι λιγότερο "ενθουσιασμένος" από τον Ρώσο ηγέτη από ό,τι ήταν στην πρώτη του θητεία, είπε ο κ. Taylor, και ως εκ τούτου πιο πρόθυμος να τον αμφισβητήσει.
"Νομίζω ότι ο Τραμπ βρίσκεται σε ισχυρότερη θέση τώρα έναντι του Πούτιν από ό,τι ήταν στην πρώτη του θητεία. Ο Πούτιν είναι υποβαθμισμένος", είπε ο κ. Taylor. Πρόσθεσε: "Είναι τώρα ο ελάσσων εταίρος των Κινέζων. Η οικονομία του είναι σε πολύ κακή κατάσταση".
Ένας στενός σύμμαχος του Τραμπ στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, ο γερουσιαστής Lindsey Graham από τη Νότια Καρολίνα, λέει ότι σύντομα θα έχει πλειοψηφία χωρίς δικαίωμα βέτο για ένα νομοσχέδιο για την επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία και δασμών στους καταναλωτές των ενεργειακών της πόρων.
Καθώς ο Πούτιν χάνει την εύνοιά του Τραμπ, ο Ζελένσκι φαίνεται να έχει βγει από τη δύσκολη θέση.
Ένας ειδικός στην Ουκρανία πρόσθεσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου κυρίως του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ της Βρετανίας και του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας, υπηρέτησαν ως "σύμβουλοι γάμου" μεταξύ των Τραμπ και Ζελένσκι.
Η πρόοδος ήταν ορατή στην αυτοσχέδια ιδιωτική συνάντηση που είχαν οι δύο άνδρες στο περιθώριο της κηδείας του Πάπα Φραγκίσκου στο Βατικανό το περασμένο σαββατοκύριακο, κατά την οποία κάθισαν αντικριστά, αποφασισμένοι αλλά όχι εχθρικοί.
Ενώ καμία εκ των δύο δεν δημοσιοποίησε τις λεπτομέρειες της συνομιλίας τους, και οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν τη 15λεπτη συνεδρίαση ως θετική και οι Ουκρανοί ήταν ενθουσιασμένοι που είδαν τον κ. Trump να καταδικάζει τις τελευταίες επιθέσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία λίγο αργότερα.
Οι αναλυτές ανέφεραν επίσης ότι ο Ζελένσκι διαπραγματεύτηκε με επιτυχία μια πολύ καλύτερη συμφωνία για τα ορυκτά από αυτήν που παρουσιάστηκε αρχικά στην κυβέρνησή του τον Φεβρουάριο, την οποία οι επικριτές χαρακτήρισαν ως εκβιασμό.
Η κυβέρνηση Ζελένσκι ελπίζει ότι, εκμεταλλευόμενη το ισχυρό κίνητρο κέρδους του Τραμπ, η συμφωνία για τα ορυκτά θα του δώσει ένα νέο ενδιαφέρον για την επιβίωση της Ουκρανίας.
Τα κέρδη της Ουκρανίας από αυτή τη συμφωνία μπορεί να είναι καλά προμηνύματα για τις ειρηνευτικές συνομιλίες, δήλωσε η Ναταλία Σαπόβαλ, επικεφαλής του Ινστιτούτου KSE, ενός εξέχοντος think tank του Κιέβου. "Σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού της ομάδας Τραμπ, η Ουκρανία απέδειξε ότι είναι άξια διαπραγματεύσεων", είπε.
Ωστόσο, πολλοί υποστηρικτές της Ουκρανίας μετριάζουν τις ελπίδες τους. Ο Τραμπ επιδιώκει την εύνοια του Πούτιν εδώ και χρόνια, δικαιολογώντας δημόσια τη στρατιωτική του επιθετικότητα και απορρίπτοντας ακόμη και τις εκτεταμένες κατηγορίες ότι ο Πούτιν είναι συνένοχος σε διαφθορά, δολοφονίες και εγκλήματα πολέμου.
Εάν διστάσει να αντιμετωπίσει τον Ρώσο ηγέτη, ο Τραμπ θα πρέπει να λάβει μια άλλη μεγάλη απόφαση. Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς προειδοποίησε πρόσφατα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να "αποχωρήσουν" εάν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις δεν προχωρήσουν σύντομα και ο Τραμπ δήλωσε στα μέσα Απριλίου ότι μπορεί να πει απλώς"θα αφήσουμε το θέμα στην άκρη".
Δεν είναι σαφές τι θα σήμαινε αυτό. Στη χειρότερη περίπτωση για την Ουκρανία, ο Τραμπ θα δήλωνε το τέλος της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο και θα έδινε στον Πούτιν το πράσινο φως για να κλιμακώσει την επίθεσή του.
Αλλά αυτό θέτει τον Τραμπ αντιμέτωπο με τον κίνδυνο να "χάσει" την Ουκρανία σε αυτό που θα ήταν μια αιματηρή και χαοτική στρατιωτική καταστροφή, μια καταστροφή που θα μπορούσε να επισκιάσει το χάος της αποχώρησης των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν το 2021, την οποία ο Τραμπ αποκαλεί εθνική ταπείνωση, καταλήγουν οι NYT.