Τις συριακές αεροπορικές βάσεις - τουλάχιστον τρεις - στις οποίες η Άγκυρα επιδιώκει να αναπτύξει στρατιωτική παρουσία φέρεται να βομβάρδισε την προηγούμενη εβδομάδα το Ισραήλ, όπως μεταδίδει τη Δευτέρα το Reuters, επικαλούμενο τέσσερα άτομα με γνώση του θέματος.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τουρκική αντιπροσωπεία είχε επισκεφτεί τις συγκεκριμένες βάσεις πριν από τις ισραηλινές επιδρομές, καθώς εξέταζε την ανάπτυξη δυνάμεων, στο πλαίσιο ενός σχεδιαζόμενου κοινού αμυντικού συμφώνου.

Ο βομβαρδισμός σηματοδοτεί τους κινδύνους μιας βαθύτερης ρήξης και κλιμάκωσης μεταξύ δύο ισχυρών περιφερειακών δυνάμεων στη Συρία. Τα ισραηλινά πλήγματα στις τρεις τοποθεσίες που αξιολογούσε η Τουρκία, έγιναν παρά τις προσπάθειες της Άγκυρας να καθησυχάσει την Ουάσινγκτον ότι μια βαθύτερη στρατιωτική παρουσία στη Συρία δεν είχε σκοπό να απειλήσει το Ισραήλ, αναφέρει το πρακτορείο.

Το Ισραήλ έχει θορυβηθεί μετά την ανάληψη της εξουσίας από  τους ισλαμιστές αντάρτες στον απόηχο της πτώσης του Μπασάρ αλ Άσαντ, καθώς το Τελ Αβίβ είναι επιφυλακτικό απέναντι σε μια ισλαμιστική παρουσία στα σύνορά του και έχει πιέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να περιορίσουν την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη χώρα.

Η Άγκυρα, μακροχρόνιος υποστηρικτής της αντιπολίτευσης στον Άσαντ, θέλει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη νέα Συρία, μεταξύ άλλων με ένα πιθανό κοινό αμυντικό σύμφωνο που θα μπορούσε να κυοφορήσει νέες τουρκικές βάσεις στην κεντρική Συρία και χρήση του συριακού εναέριου χώρου.

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας, τουρκικές στρατιωτικές ομάδες επισκέφθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες τις αεροπορικές βάσεις Τ4 και της Παλμύρας στην επαρχία Χομς της Συρίας και το αεροδρόμιο στην επαρχία Χάμα, σύμφωνα με αξιωματούχο των περιφερειακών μυστικών υπηρεσιών, δύο συριακές στρατιωτικές πηγές και μια άλλη συριακή πηγή στο Reuters.

Οι τουρκικές αντιπροσωπείες αξιολόγησαν την κατάσταση των διαδρόμων προσγείωσης και απογείωσης, των υπόστεγων και άλλων υποδομών στις βάσεις, δήλωσε ο αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών.

Μια προγραμματισμένη επίσκεψη στην Τ4 και την Παλμύρα στις 25 Μαρτίου ακυρώθηκε αφού το Ισραήλ έπληξε και τις δύο βάσεις λίγες ώρες πριν, σύμφωνα με τον αξιωματούχο και τις δύο συριακές στρατιωτικές πηγές. Τα πλήγματα στην Τ4 "κατέστρεψαν τον διάδρομο προσγείωσης, τον πύργο, τα υπόστεγα και τα αεροπλάνα που ήταν καθηλωμένα. Ήταν ένα σκληρό μήνυμα ότι το Ισραήλ δεν θα δεχτεί τη διευρυμένη τουρκική παρουσία", δήλωσε ο αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος εξέτασε φωτογραφίες από την καταγραφή των ζημιών.

"Η Τ4 είναι πλέον εντελώς άχρηστη", δήλωσε μια τέταρτη συριακή πηγή, η οποία βρίσκεται κοντά στην Άγκυρα.

Ερωτηθείς σχετικά με τις επισκέψεις, αξιωματούχος του τουρκικού υπουργείου Άμυνας δήλωσε: "Οι αναφορές και οι αναρτήσεις σχετικά με τις εξελίξεις στη Συρία -είτε πραγματικές είτε υποτιθέμενες- που δεν προέρχονται από επίσημες αρχές δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, καθώς στερούνται αξιοπιστίας και μπορεί να είναι παραπλανητικές".

Εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της Συρίας αρνήθηκε να σχολιάσει. Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας χαρακτήρισε την Πέμπτη το Ισραήλ "τη μεγαλύτερη απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια". Την Παρασκευή, ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε στο Reuters ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί καμία αντιπαράθεση με το Ισραήλ στη Συρία.

Σφοδρά πλήγματα

Στους τέσσερις μήνες από την πτώση του Άσαντ, το Ισραήλ κατέλαβε εδάφη στη νοτιοδυτική Συρία, έκανε ανοίγματα προς τη μειονότητα των Δρούζων και έπληξε μεγάλο μέρος του οπλοστασίου και εξοπλισμού του συριακού στρατού.

Τα πλήγματα της Τετάρτης ήταν από τα πιο έντονα μέχρι στιγμής. Το υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας δήλωσε ότι το Ισραήλ έπληξε πέντε διαφορετικές περιοχές μέσα σε διάστημα 30 λεπτών, με αποτέλεσμα τη σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή της βάσης της Χάμα και τον τραυματισμό δεκάδων αμάχων και στρατιωτών. Το Ισραήλ δήλωσε ότι έπληξε την αεροπορική βάση Τ4 και άλλες "στρατιωτικές δυνατότητες" σε αεροπορικές βάσεις στις επαρχίες Χάμα και Χομς, καθώς και στρατιωτικές υποδομές στην περιοχή της Δαμασκού.

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ χαρακτήρισε τις αεροπορικές επιδρομές προειδοποίηση ότι "δεν θα επιτρέψουμε να πληγεί η ασφάλεια του κράτους του Ισραήλ".

Ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ κατηγόρησε την Άγκυρα ότι επιδιώκει ένα "τουρκικό προτεκτοράτο" στη Συρία. Η Νόα Λαζίμι, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής και ερευνητής στο Ινστιτούτο Misgav, δήλωσε ότι το Ισραήλ ανησυχεί ότι η Τουρκία θα μπορούσε να εγκαταστήσει ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην T4. "Η βάση θα επέτρεπε στην Τουρκία να εγκαθιδρύσει αεροπορική υπεροχή σε αυτή την περιοχή και αυτό αποτελεί σοβαρή ανησυχία για το Ισραήλ, διότι υπονομεύει την επιχειρησιακή του ελευθερία στην περιοχή", δήλωσε.

Προς ιδεολογική σύγκρουση;

Η Τουρκία προσπάθησε να καθησυχάσει τις ΗΠΑ ότι θέλει να εργαστεί για τη σταθεροποίηση στη Συρία. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε σε Αμερικανούς αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον τον περασμένο μήνα ότι ο Σύρος πρόεδρος Αχμέντ αλ Σαράα δεν θα αποτελέσει απειλή για τους γείτονες, σύμφωνα με ανώτερο περιφερειακό διπλωμάτη και πηγή στην Ουάσινγκτον που ενημερώθηκε για τις συναντήσεις.

Ο Φιντάν και άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν πει νωρίτερα στον Σαράα ότι η Άγκυρα αξιολογούσε προσεκτικά τις κινήσεις της προς ένα αμυντικό σύμφωνο, ώστε να μην εκνευρίσει την Ουάσινγκτον, δήλωσε μία από τις συριακές πηγές.

"Η Τουρκία, και όχι το Ισραήλ, θα πληρώσει το υψηλότερο τίμημα μεταξύ των περιφερειακών κρατών εάν υπάρξει αποτυχία ή αποσταθεροποίηση στη Συρία, μεταξύ άλλων όσον αφορά στους πρόσφυγες και στην ασφάλεια", δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος του κυβερνώντος κόμματος AK της Τουρκίας.

Ο Σονέρ Τζαγκαπτάι, διευθυντής του τουρκικού ερευνητικού προγράμματος στο think tank Washington Institute, δήλωσε ότι η Τουρκία και το Ισραήλ βρίσκονται σε "πορεία ιδεολογικής σύγκρουσης", αλλά θα μπορούσαν να αποφύγουν τη στρατιωτική κλιμάκωση μέσω της διαμεσολάβησης με την Ουάσινγκτον.