Το "παράθυρο" που ανοίγει για τον Σι Τζινπίνγκ αν ο Τραμπ καταλήξει σε συμφωνία με τον Πούτιν

Πέμπτη, 20-Φεβ-2025 11:24

28054490

Σε απειλή ενδέχεται να εξελιχθεί ο Σι Τζινπίνγκ, εάν μπει οριστικό τέλος στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας, καθώς η Κίνα θα γίνει το επίκεντρο του αμερικανικού στρατού.

Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι ξεκίνησαν συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία για να διαπραγματευτούν τον τερματισμό του τριετούς πολέμου, προκαλώντας βαθιά ανησυχία στην Ευρώπη και την ίδια την Ουκρανία για το αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα παραδώσει ουσιαστικά μια νίκη στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Κίνα χαιρέτισε δημοσίως τις συνομιλίες και τοποθετείται ώστε να επωφεληθεί από τις προσπάθειες ανοικοδόμησης - καθώς και από το βαθύτερο ρήγμα μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων τους σχετικά με το ΝΑΤΟ, την έννοια της δημοκρατίας και τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για το Πεκίνο είναι το τι σχεδιάζει να κάνει στη συνέχεια ο Τραμπ. Τα σχόλια από το περιβάλλον του Ρεπουμπλικάνου, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του Πενταγώνου, Πιτ Χέγκσεθ και του μεγαλύτερου γιου του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, δείχνουν ότι οι ΗΠΑ θέλουν να επικεντρώσουν το μεγαλύτερο μέρος των στρατιωτικών τους μέσων στην αντιμετώπιση της Κίνας.

"Το Πεκίνο βρίσκεται σε μια κατάσταση Catch-22", δήλωσε ο Τζον Γκονγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Διεθνών Επιχειρήσεων και Οικονομικών στο Πεκίνο, ο οποίος έχει εργαστεί ως σύμβουλος για το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας. "Θέλει ο πόλεμος να σταματήσει ή τουλάχιστον να ανασταλεί", πρόσθεσε. "Αλλά δεν ενδιαφέρεται τόσο πολύ να γίνει το υπ' αριθμόν 1 θέμα προτεραιότητας για την Ουάσινγκτον".

Η Κίνα έχει, μέχρι στιγμής, αποφύγει οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να προκαλέσει τον Τραμπ, απαντώντας στον δασμό του 10% με μετριοπαθείς κινήσεις και απέχοντας από την επιθετική διπλωματία του "Πολεμιστή του Λύκου" που ξεκίνησε κατά την πρώτη θητεία του. Ο Σι αντ' αυτού επικεντρώνεται στην οικονομία, η οποία παλεύει με ένα πολυετές κραχ των ακινήτων, τον αποπληθωρισμό και την υποτονική κατανάλωση.

Ο ίδιος ο Τραμπ έχει υιοθετήσει έναν λιγότερο επιθετικό τόνο για την Κίνα, λέγοντας στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι μια εμπορική συμφωνία είναι "δυνατή" και διατυμπανίζοντας και πάλι την "πολύ καλή σχέση" του με τον Σι. Αλλά η κυβέρνησή του είναι γεμάτη με "γεράκια" της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου του εμπορικού αντιπροσώπου Τζέιμισον Γκριρ και του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος έχει δεσμευτεί να αντιμετωπίσει τις "αποσταθεροποιητικές ενέργειες" του Πεκίνου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. 

Επιδεικνύοντας τη φιλοδοξία του να προβάλλει στρατιωτική ισχύ σε ολόκληρη την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, το κινεζικό πολεμικό ναυτικό έχει αυτή την εβδομάδα τρία πολεμικά πλοία που πλέουν σε διεθνή ύδατα στα ανοικτά των ακτών του Σίδνεϊ, σε ένα ταξίδι που ο Αυστραλός υπουργός Άμυνας χαρακτήρισε "ασυνήθιστο".  

Δείχνοντας ότι η ομάδα του Τραμπ θα μπορούσε ήδη να υιοθετήσει μια ισχυρότερη στάση στην Ασία, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ διέγραψε αυτόν τον μήνα μια φράση από ένα ενημερωτικό δελτίο που έλεγε ότι οι ΗΠΑ "δεν υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της Ταϊβάν" - μια γραμμή που το Πεκίνο συχνά απαιτεί από τα έθνη με τα οποία έχει διπλωματικές σχέσεις να υιοθετήσουν. Δεν ήταν σαφές αν η αλλαγή ήταν σκόπιμη, και οι ΗΠΑ υποστήριξαν ότι επικυρώνει τη μακροχρόνια "πολιτική της ενιαίας Κίνας". 

Η Ταϊβάν παρακολουθεί στενά τις τελευταίες εξελίξεις, καθώς ο Τραμπ προειδοποιεί τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι αν η Ουκρανία δεν κλείσει γρήγορα συμφωνία με τη Ρωσία, τότε "δεν θα του μείνει χώρα".

Ένας διπλωμάτης από το αυτοδιοικούμενο νησί, το οποίο η Κίνα διεκδικεί ως δικό της, δήλωσε ότι αν και οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ θα βελτιωθούν, το πιο σημαντικό για την Ταϊβάν είναι να αποδείξει την αξία της στον Τραμπ. 

Η ανατροπή για την Ταϊπέι -και το Πεκίνο- είναι ότι η πολιτική του ίδιου του Τραμπ μπορεί να διαφέρει από εκείνη του υπουργικού του συμβουλίου. Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Ρεπουμπλικάνος απαίτησε η Ταϊβάν να πληρώσει τις ΗΠΑ για την ασφάλεια και έθεσε υπό αμφισβήτηση την επανειλημμένη υπόσχεση του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν να υπερασπιστεί το νησί από την Κίνα. 

Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Σι σχεδιάζει να εισβάλει σύντομα, μια πιο ήπια στάση από τον μεγαλύτερο στρατιωτικό υποστηρικτή της Ταϊπέι θα μπορούσε να την καταστήσει πιο ευάλωτη σε εκστρατείες πίεσης από το Πεκίνο. 

Ένα άλλο σενάριο θα μπορούσε να δει την Κίνα να συμμετέχει σε μια συμφωνία για την Ουκρανία υπό την ηγεσία του Τραμπ. Ο ηγέτης των ΗΠΑ έχει προβάλει το ενδεχόμενο μιας τριμερούς συνάντησης με τον Πούτιν και τον Σι, στην οποία πρότεινε να συμφωνήσουν να μειώσουν τις αμυντικές δαπάνες στο μισό - μια ιδέα που το Πεκίνο απέρριψε γρήγορα. 

Τι θα μπορούσε να προσφέρει η Κίνα στην Ουκρανία

Το τι θα μπορούσε να προσφέρει η Κίνα στην Ουκρανία παραμένει ασαφές. Ο υπουργός Άμυνας Χέγκσεθ δήλωσε ότι δεν θα αναπτυχθεί αμερικανικός στρατός και ότι οποιαδήποτε "εγγύηση ασφαλείας πρέπει να υποστηρίζεται από ικανά ευρωπαϊκά και μη ευρωπαϊκά στρατεύματα". Αυτό αφήνει ανοιχτή την πόρτα σε κάποιο είδος ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει κινεζικά στρατεύματα, αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί μια απευθείας αποστολή από την Κίνα. 

Το Πεκίνο θα μπορούσε να διαδραματίσει "ηγετικό ρόλο" με τον Παγκόσμιο Νότο και τις χώρες εκτός ΝΑΤΟ στη διατήρηση της ειρήνης, σύμφωνα με τον Zhou Bo, συνταξιούχο συνταγματάρχη του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και ανώτερο συνεργάτη του Κέντρου Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής του Πανεπιστημίου Tsinghua. "Όντας η πρώτη άμεση εμπλοκή της Κίνας στην ασφάλεια της Ευρώπης, θα προωθήσει την εικόνα της Κίνας και θα ενισχύσει το διεθνές κύρος της", πρόσθεσε. 

Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας αρνήθηκε να σχολιάσει αν το Πεκίνο θα συμμετάσχει σε οποιαδήποτε τέτοια αποστολή, όταν ρωτήθηκε σε τακτικές ενημερώσεις.

Η παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία προσφέρει επίσης στο Πεκίνο μια "σπάνια ευκαιρία" να αποκαταστήσει τις κατεστραμμένες σχέσεις του με την Ευρώπη, σύμφωνα με τον Yu Jie, ανώτερο ερευνητή για την Κίνα στο Chatham House.

Το Πεκίνο θα μπορούσε να προσφέρει βοήθεια για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, αξιοποιώντας την τεράστια εμπειρία του στην κατασκευή υποδομών στο εξωτερικό, μέσω της χορήγησης φθηνών πιστώσεων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Belt and Road ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Η Κίνα εξέφρασε την προθυμία της για τέτοιες προσπάθειες σε ένα έγγραφο θέσεων του 2023 σχετικά με τη σύγκρουση, λέγοντας: "Η Κίνα είναι έτοιμη να παράσχει βοήθεια και να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια". 

Η εισαγωγή του στρατού και των χρημάτων της στην ειρηνευτική διαδικασία της Ουκρανίας θα μπορούσε να περιπλέξει τη σχέση "χωρίς όρια" του Σι με τον Πούτιν, αν η Μόσχα εξαπέλυε μια νέα εισβολή. Δεν υπάρχουν σημάδια ότι οι πρόσφατες εξελίξεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ θα μπορούσαν να σπάσουν αυτές τις σχέσεις, με τον Σι να σχεδιάζει μια επίσκεψη στη Μόσχα τον Μάιο.

Αντιμέτωπη με έναν ασταθή ηγέτη των ΗΠΑ, τον Τραμπ, η Κίνα είναι πιο πιθανό να παίξει το μακροπρόθεσμο παιχνίδι, σύμφωνα με τον Alexander Gabuev, διευθυντή του Carnegie Russia Eurasia Center. Εξάλλου, αν δεν υπάρξουν προβλήματα υγείας, ο Πούτιν είναι σε θέση να παραμείνει στο Κρεμλίνο τουλάχιστον μέχρι το 2036, πιθανότατα ξεπερνώντας κατά πολύ τον Τραμπ.

"Γιατί να θυσιάσεις μια σχέση με έναν στρατηγικό εταίρο που θα υπάρχει για όσο καιρό μπορείς να δεις για κάποιον που αλλάζει συνεχώς γνώμη και που δεν είναι αξιόπιστος;", πρόσθεσε.