Πόσο μπορούν να συμβιώσουν Μασκ και Τραμπ;
Τετάρτη, 22-Ιαν-2025 15:48
Του Κώστα Ράπτη
"Απομονωτιστές" και "επεκτατιστές". "Πατριώτες" και "κοσμοπολίτες". "Μαλθουσιανοί" και "ναταλιστές". "Θιασώτες του νόμου και της τάξης" και "ελευθεριακοί". Το στρατόπεδο Τραμπ συγκεντρώνει τις πιο αντιφατικές πολιτικο-ιδεολογικές τοποθετήσεις. Με άλλα λόγια, έχει καταστεί πραγματικά ηγεμονικό, διότι καλύπτει όλο και μεγαλύτερο μέρος του φάσματος, ενσωματώνοντας στους κόλπους του τις αντιθέσεις που πριν το διαχώριζαν από εξωτερικούς αντιπάλους.
Η συνοχή του στρατοπέδου πρόκειται σύντομα να κριθεί. Και το πρόσωπο γύρω από το οποίο θα κριθούν πολλά δεν μπορεί παρά να είναι ο 'Ελον Μασκ - ο μεγιστάνας που με την όλη παρουσία του και δη τον φασιστικό χαιρετισμό του έκλεψε τα φώτα των προβολέων από τον Ντόναλντ Τραμπ κατά την ημέρα της ορκωμοσίας του τελευταίου.
Οι πρώτοι "πυροβολισμοί" έχουν ήδη πέσει. Αφορμή στάθηκαν οι διαφωνίες σχετικά με το καθεστώς χορήγησης βίζας σε τεχνολογικά καταρτισμένους αλλοδαπούς, όπου η τοποθέτηση του Μασκ είναι αυτή που θα περίμενε κανείς από έναν μεγαλοεπιχειρηματία των τεχνολογιών. Οι "παλαιοί" του τραμπισμού εξανέστησαν.
"Είναι ένας πραγματικά κακός άνθρωπος. Ο μοναδικός του στόχος είναι να γίνει τρισεκατομμυριούχος. Θα κάνει ό,τι σχετίζεται για να διασφαλίσει ότι οι εταιρείες του προστατεύονται", δήλωσε ο Στιβ Μπάννον, κύριος ιδεολόγος του Make America Great Again, σε συνέντευξή του στην ιταλική Corriere della Sera αυτόν τον μήνα.
"Ειλικρινά, οι άνθρωποι γύρω από τον Τραμπ έχουν βαρεθεί. Είδαμε την κορύφωση της επιρροής του Έλον, την παρεμβατική φύση του, την έλλειψη κατανόησης των πραγματικών ζητημάτων από μέρους του. Πριν, λόγω όλων των χρημάτων που έβαλε [στην προεκλογική εκστρατεία], ήμουν έτοιμος να το ανεχτώ: όχι πια. Οι ιδέες του αφορούν πραγματικά την εφαρμογή της τεχνοφεουδαρχίας σε παγκόσμια κλίμακα", πρόσθεσε ο Μπάννον.
Ο Μπάνον είπε αργότερα στους New York Times ότι η σύγκρουση πηγαίνει στον πυρήνα ανταγωνιστικών συστημάτων πεποιθήσεων: "Σχεδόν θα υποστήριζα ότι είναι ένα αγεφύρωτο χάσμα".
Πράγματι, οι τεχνο-φουτουριστικές φιλοδοξίες του Μασκ αναφέρονται σε μία ολοκληρωτική ανάπλαση του ατόμου και της κοινωνίας, η οποία δεν είναι συμβατή με τις παραδοσιακές αξίες.
"Αυτοί οι άνθρωποι είναι τεχνοφεουδάρχες και αυτό αποτελεί κάτι το επικίνδυνο. Θα είναι το λαϊκιστικό-εθνικιστικό κίνημα που θα τους περιλάβει και θα τους τσακίσει", απείλησε ο Μπάνον. Όμως ο ίδιος δεν βρίσκεται τόσο κοντά στον Λευκό Οίκο όσο άλλοτε.
Κατά τον αρθρογράφο Άμπροζ Έβανς-Πρίτσαρντ της Daily Telegraph, ο Τραμπ θα προσπαθήσει να σταθεί πάνω από τις δύο αντιμαχόμενες φατρίες του συνασπισμού του, αλλά τελικά μπορεί να χρειαστεί να θυσιάσει τον Μασκ αν θέλει να κρατήσει τη μαζική του βάση, κάτι που δεν θα δυσκολευτεί να κάνει. Η Ουάσιγκτον είναι πολύ μικρή για δύο τόσο μεγάλα εγώ.
Σύμφωνα με τον ίδιο αναλυτή, η ανάμιξη του Μασκ στα ευρωπαϊκά πολιτικά πράγματα, λ.χ. με την υποστήριξή του προς την "Εναλλακτική για τη Γερμανία” και το Reform UK, είναι ένας τρόπος να αποκρούσει τις αντιδράσεις των παλαιών τραμπιστών, αλλά είναι αμφίβολο αν πολλοί θα ξεγελαστούν από αυτό το χοντροκομμένο τέχνασμα.
Προς το παρόν, ο Μασκ απολαμβάνει τα επιχειρηματικά οφέλη του να θεωρείται ο δεύτερος ισχυρότερος άνθρωπος στην Ουάσιγκτον. Πρόκειται, ωστόσο, για Ικάρια πτήση, προειδοποιεί ο Έβανς-Πρίτσαρντ, η οποία κινδυνεύει να καταλήξει σε κατακρήμνιση.
Η αξία των μετοχών της Tesla έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από τον Απρίλιο, στα 430 δολάρια έκαστη, παρόλο που η εταιρεία δεν έχει πλέον το είδος της πορείας ανάπτυξης που να μπορεί να δικαιολογήσει μια αναλογία τιμής προς κέρδη της τάξης του 110.
Η Tesla γνώρισε τον πρώτο χρόνο πτώσης των πωλήσεων αυτοκινήτων παγκοσμίως. Αντιμετωπίζει άγριο ανταγωνισμό ως προς την τιμή και την ποιότητα από την Κίνα, ενώ χάνει ραγδαία μερίδιο αγοράς στη Γερμανία από τα ηλεκτρικά οχήματα της BMW και της Mercedes. Η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας είναι 1,37 τρισεκατομμύρια δολάρια, τέσσερις φορές μεγαλύτερη από ολόκληρη την αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανίας. Τέτοιες ανωμαλίες δεν διαρκούν για πολύ.
Ο Μασκ μπορεί να κάθεται σε ένα μελλοντικό χρυσωρυχείο με τη SpaceX και το δίκτυο δορυφόρων του. Τι θα αξίζει όμως η Tesla, όταν ο Τραμπ θα τον έχει βαρεθεί; Ο Μασκ έχει ήδη αποξενώσει τη βασική του πελατεία στη Δύση, διότι κανένας φιλελεύθερος με πράσινες ευαισθησίες δεν θέλει να τον δουν να οδηγεί πια ένα Tesla.
Βρίσκεται δε τόσο κοντά στον Λευκό Οίκο που οι δραστηριότητές του στην Κίνα θα αποτελέσουν πρώτο στόχο αντιποίνων, σε περίπτωση επιδείνωσης των σινο-αμερικανικών σχέσεων. Άλλωστε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπινγκ έχει τα δικά του σχέδια για την εκτόξευση της Κίνας στην πρώτη θέση της αγοράς ηλεκτρονικών αυτοκινήτων και συνολικά των νέων τεχνολογιών.
Η "φυλή" του Μπάνον θα μπορούσε κάλλιστα να πάρει την εκδίκησή της από τον Μασκ μέσω... Πεκίνου.