Διεργασίες για τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Γάζα
Τετάρτη, 10-Ιαν-2024 12:07
του Κώστα Ράπτη
Από τη μία πλευρά οι αποκλίσεις πληθαίνουν, ενώ από την άλλη πλευρά δοκιμάζονται πρωτότυπες συγκλίσεις. Η εικόνα που παρουσιάζει η Μέση Ανατολή, τη στιγμή ακριβώς που μοιάζει να απειλείται επέκταση και κλιμάκωση της "πυρκαγιάς” η οποία ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου, έχει ως πίσω όψη, τουλάχιστον με βάση τις δημοσιογραφικές πληροφορίες, την εντατικοποίηση των ζυμώσεων για πάγωμα της σύγκρουσης.
Η ταραχώδης τελευταία συνεδρίαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου (όπου η πρόταση του στρατού για συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής για τα σφάλματα της 7 Οκτωβρίου προκάλεσε τη μήνιν των ακροδεξιών υπουργών) και οι εξίσου ταραχώδεις, παρά τις δημόσιες δηλώσεις στενής συμπόρευσης, του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν με την ηγεσία του Ισραήλ, κατά την τρέχουσα - πέμπτη μέσα σε ένα τρίμηνο μεσανατολική του περιοδεία - αποτυπώνουν αντικειμενικά διλήμματα που γεννά η κατάσταση εντός του αμερικανο-ισραηλινού στρατοπέδου.
Όμως η περιοδεία Μπλίνκεν συνεχίζεται σήμερα Τετάρτη στη Ραμάλλα, όπου ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα συναντηθεί με τον 87χρονο πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς. Και αμέσως μετά, στο πιο ενδιαφέρον σκέλος των εξελίξεων της ημέρας, ο Αμπάς θα μεταβεί με ελικόπτερο στην Ιορδανία για τριμερή συνάντηση με τον Ιορδανό μονάρχη και τον Αιγύπτιο πρόεδρο.
Σύμφωνα με τον Νταούντ Κουτάμπ του Al-Monitor, η τριμερής αποβλέπει στην προώθηση τριών άμεσων στόχων: την επίτευξη εκεχειρίας, την αποτροπή τυχόν μαζικού εκτοπισμού των Παλαιστινίων της Γάζας (που θα είχε τα προφανή αποσταθεροποιητικά αποτελέσματα για την Αίγυπτο) και την εξασφάλιση της εισροής επαρκούς ανθρωπιστικής βοήθειας στον κατεστραμμένο παλαιστινιακό θύλακα.
Άγνωστο παραμένει εάν οι συμμετέχοντες σκοπεύουν να αγγίξουν το λεπτό θέμα της "επόμενης μέρας” της διακυβέρνησης της Γάζας, το οποίο έχει ήδη προκαλέσει τριβές στους κόλπους τους, όταν η Παλαιστινιακή Αρχή αποδοκίμασε την πρόταση του Αιγύπτιου προέδρου Σίσι για συγκρότηση κυβέρνησης τεχνοκρατών.
Φυσικά, όλα αυτά χάνουν τη σημασία τους εάν δεν συμπεριληφθεί με έναν τρόπο στην επιδιωκόμενη λύση και η Χαμάς. Σύμφωνα δε με τον Ναχούμ Μπαρνέα της ισραηλινής εφημερίδας Yedioth Aharonot, οι όροι (ο πρώτος διαπραγματεύσιμος, ο δεύτερος μη διαπραγματεύσιμος) που θέτει ο στρατιωτικός διοικητής της Χαμάς Γιάχια Σινουάρ είναι η συνέχιση της διακυβέρνησης της Λωρίδας της Γάζας από τη Χαμάς και η ανταλλαγή των Ισραηλινών ομήρων με το σύνολο των Παλαιστινίων κρατουμένων στις φυλακές του Ισραήλ. (Για όσους εκ των τελευταίων έχουν καταδικαστεί σε βαριές ποινές συζητείται από διάφορες πλευρές ο εκτοπισμός τους σε κάποιο μέρος εκτός των παλαιστινιακών εδαφών, όπως η Τουρκία, προκειμένου το Ισραήλ να πιει ευκολότερα το "πικρόν ποτήριον”).
Όλα αυτά γίνονται στο φόντο των διεργασιών για συμφιλίωση της Χαμάς με τη Φάταχ (η οποία ελέγχει την Παλαιστινιακή Αρχή) και για ένταξη της ισλαμιστικής οργάνωσης στην εθνική "ομπρέλα” της PLO, υπό τον όρο βέβαια της αποδοχής των διεθνών δεσμεύσεων που αυτή έχει αναλάβει, ήτοι την αποδοχή μιας "λύσης δύο κρατών” στο Μεσανατολικό.
Σημειώνεται ότι τυχόν μαζική απελευθέρωση των Παλαιστινίων φυλακισμένων θα σήμαινε επάνοδο στην πολιτικό δράση του εκ της Φάταχ προερχόμενου Μαρουάν Μπαργούτι, του μόνου στελέχους που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να νικήσει την Χαμάς σε επόμενες παλαιστινιακές εκλογές, αλλά και να παίξει τον ρόλο ενός "Παλαιστίνιου Μαντέλα”, λόγω της μεγάλης δημοφιλίας του.
Και ακριβώς αυτές τις ημέρες η σύζυγος του Μπαργούτι βρισκόταν αρχικώς στο Κάιρο και κατόπιν στο Αμάν, ενώ ο ίδιος προσέφευγε στο ισραηλινό ανώτατο δικαστήριο καταγγέλλοντας τις συνθήκες της κράτησής του.
Συνοδοί της Φάντουα Μπαργούτι στο ταξίδι της ήταν ο Σαμίρ Μασαράουι (υπαρχηγός του πρώην στρατιωτικού διοικητή της Γάζας, νυν εγκατεστημένου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μοχάμαντ Νταχλάν, επικεφαλής αποσχισθείσας τάσης της Φάταχ) και ο Νάσερ αλ-Κούντουα (ανιψιός του Γιάσερ Αραφάτ και άλλοτε εκπρόσωπος των Παλαιστινίων στον ΟΗΕ). Οι δύο τελευταίοι φέρονται να βρίσκονται σε επαφή με τον Γ.Γ. της Φάταχ, Τζιμπρίλ Ρατζούμπ για την επίτευξη της παλαιστινιακής εθνικής συμφιλίωσης.
Τα συμφραζόμενα συμπληρώνει η δηλωμένη (στην περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων) ή περισσότερο διακριτικά διατυπωμένη (στην περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας) επιθυμία επανόδου, μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών τους με το Ισραήλ, την οποία θεωρούν στρατηγικής σημασίας, ιδίως για οικονομικούς λόγους.
Αυτονόητη παραμένει η επιθυμία τους για ενδοαραβικές λύσεις, που θα παραμερίζουν ενοχλητικούς τρίτους όπως η Τουρκία του Ερντογάν (που οραματίζεται ρόλο εγγυητή στην Γάζα της επόμενης μέρας) ή του Ιράν, το οποίο πάντως έχει τη δυνατότητα να σαμποτάρει με διάφορους τρόπους αποφάσεις που θα έχουν ληφθεί ερήμην του.