Της Αναστασίας Βαμβακά

Παρά τις κυρώσεις στη Ρωσία, και τα μέτρα που επιβλήθηκαν στο Ιράν, οι συνολικές εξαγωγές αργού πετρελαίου - μαζί με αυτές  της Βενεζουέλας- σημείωσαν αύξηση στα 500.000 βαρέλια ημερησίως και κατά μέσο όρο εξάγονταν 5,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, μέσα στο 2023.

Είναι χαρακτηριστικό πως τον Μάιο, καταγράφηκε υψηλό 4ετίας με την αύξηση να αγγίζει τα 1,5 εκατ. βαρέλια και ημερήσια να εξάγονται 5,7 εκατ. βαρέλια αργού. Μετά την επιβολή κυρώσεων, η Ρωσία βρήκε εναλλακτικούς αγοραστές, κυρίως την Ινδία που αντιπροσωπεύει το 50%  των ρωσικών εισαγωγών αργού το 2023 έναντι 20% το 2022 και την Κίνα που αντιπροσωπεύει επίσης το 40% το 2023, μια αύξηση κατά 10%. Παρά τις κυρώσεις της G7 στη Ρωσία και τα μέτρα κατά του Ιράν, οι συνολικές εξαγωγές αργού έφτασαν σε υψηλό 4 ετών. Kαι οι εξαγωγές της Βενεζουέλας έχουν αυξηθεί λόγω της υψηλότερης παραγωγής. Συνολικά οι εξαγωγές της "αδιαφανούς” αγοράς το 2023 αντιπροσωπεύουν το 20% των 10 μεγαλύτερων εξαγωγέων αργού/μειγμάτων πετρελαίου παγκοσμίως, το υψηλότερο μερίδιο από το 2019.

Η  αύξηση στις  εξαγωγές των "αδιαφανών” αγορών, τις έχει καταστήσει ως μία από τις κύριες αγορές στην παγκόσμια προσφορά αργού, η οποία μεταφέρεται με τον αντίστοιχα αυξημένο "αδιαφανή” ή αλλιώς σκοτεινό στόλο. 

Σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων Vortexa, ξεπερνούν 1.600 τάνκερ που εμπλέκονται στο εμπόριο Ιράν, Ρωσίας και Βενεζουέλας και έχουν δραστηριοποιηθεί από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Νοέμβριο του 2023 στη λεγόμενη σκιώδη ή αδιαφανή αγορά όπως χαρακτηρίζονται οι  τρεις χώρες εξαγωγείς πετρελαίου. 

Τα δεξαμενόπλοια του λεγόμενου σκοτεινού στόλου είναι κατά μέσο όρο 16 ετών και οι συνηθέστερες σημαίες είναι της Λιβερίας, του Παναμά και των Νήσων Μάρσαλ. Τα πλοία μεταφοράς αργού στο ρωσικό εμπόριο αντιπροσωπεύουν το 75% του αδιαφανούς στόλου και περιλαμβάνει δεξαμενόπλοια που έχουν δραστηριοποιηθεί σε περισσότερες από μία αγορές. Ειδικά τα δεξαμενόπλοια που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στο ρωσικό εμπόριο όχι στο Ιράν και στη Βενεζουέλα αντιπροσωπεύουν το 66% του σκοτεινού στόλου.

Στο εμπόριο από το Ιράν και τη Βενεζουέλα καταγράφηκαν 201 και 125 δεξαμενόπλοια αντίστοιχα από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Νοέμβριο του 2023 και αντιπροσωπεύουν το 20% 

Τα δεξαμενόπλοια που δραστηριοποιήθηκαν σε αδιαφανείς αγορές έφτασαν σε υψηλό ρεκόρ το δεύτερο τρίμηνο  του 2023. Η  Vortexa κατέγραψε 1.070 δεξαμενόπλοια που μετέφεραν ιρανικό ρωσικό και βενεζουελανικό αργό.

Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες καταγράφονται τάσεις διαφοροποίησης με τα δεξαμενόπλοια να κατευθύνονται σε άλλους προορισμούς λόγω πιθανώς των επιφυλάξεων που προκύπτουν από τις κυρώσεις Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις φαίνεται να μειώνουν επί του παρόντος τη συμμετοχή τους στο ρωσικό εμπόριο αργού μετά την υπέρβαση των τιμών από τα προβλεπόμενα επίπεδα του ανώτατου ορίου των 60 δολαρίων και υπό τον φόβο αυστηρότερων κυρώσεων κυρίως εκ μέρους των ΗΠΑ, με την προεκλογική περίοδο να έχει ξεκινήσει.