Η ρωσική οικονομία γέμισε με βαλίτσες μετρητών που κρατούνται μακριά από τις τράπεζες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία

Παρασκευή, 23-Ιουν-2023 17:02

Πουτιν

Οι Ρώσοι μισθοφόροι που σκοτώθηκαν στην Ουκρανία συμβάλλουν στη μεγάλη ροή μετρητών στη ρωσική οικονομία, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg.

Τα χρήματα που καταβάλλονται ως αποζημίωση για τον θάνατό τους - τα οποία ανέρχονται σε 5 εκατ. ρούβλια (60.000 δολάρια) ανά άτομο, επιπλέον των μισθών που δεν έχουν εισπραχθεί - συνήθως έρχονται σε γεμάτες τσάντες, σύμφωνα με αρκετές γυναίκες που χρειάστηκε να ταξιδέψουν σε σημεία παραλαβής σε όλη τη Ρωσία και οι οποίες μίλησαν υπό τον όρο να χρησιμοποιηθούν μόνο τα μικρά τους ονόματα.

Σε πολλές από αυτές τις γυναίκες έχουν πει να αποφύγουν την κατάθεση των μετρητών σε τράπεζα. Η Οξάνα από το Τσελιάμπινσκ, της οποίας ο σύζυγος πέθανε πολεμώντας για τη μισθοφορική οργάνωση Wagner στο Μπαχμούτ, δεν χρειάστηκε οδηγίες, λέγοντας ότι δεν ήθελε να έχει "προβλήματα" με το φορολογικό σύστημα και δεν είχε έγγραφα που να αναφέρουν από πού προέρχονται τα χρήματα.

"Η Wagner  πλήρωσε ό,τι έπρεπε να πληρώσει", δήλωσε. "Έχουμε ήδη αγοράσει ένα διαμέρισμα", πρόσθεσε.

Η χρηματοδότηση των στρατιωτών που προσέλαβε η Wagner , η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ΗΠΑ, είχε 50.000 άτομα προσωπικό που πολεμούσε στην Ουκρανία, άνοιξε την κάνουλα των μετρητών που έχει γίνει μία από τις πολλές πηγές χαρτονομισμάτων που κατακλύζουν τη ρωσική οικονομία. Η ποσότητα των ρουβλιών είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα των στρεβλώσεων που προκάλεσε ο πόλεμος που διανύει πλέον τον 16ο μήνα του.

Η ποσότητα του συναλλάγματος που κυκλοφορεί έχει εκτοξευθεί με ρυθμό ρεκόρ από τον Σεπτέμβριο, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την πρώτη επιστράτευση της Ρωσίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με αποτέλεσμα την εκροή μετρητών από τις τράπεζες κατά 2,2 τρισ. ρούβλια, σύμφωνα με το Bloomberg.

Δεδομένων των περιορισμών που επιβάλλονται στις τραπεζικές συναλλαγές, η χρήση χαρτονομισμάτων γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη για τον διακανονισμό του εξωτερικού εμπορίου, ενώ το γεγονός αυτό επεκτείνεται και στις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας, όπου η Ρωσία επιβάλλει το δικό της νόμισμα, καθώς οι άλλες επιλογές πληρωμών παραμένουν περιορισμένες.

Με επικεφαλής τον Γεβγκένι Πριγκόζιν, σύμμαχο του Πούτιν και στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις, η Wagner αναπτύχθηκε στην Ουκρανία ήδη από τον περασμένο Μάρτιο και τελικά ενίσχυσε τις δυνάμεις μας μέσα από την στρατολόγηση φυλακισμένων από τις ρωσικές φυλακές.

Ο Πριγκόζιν δεν έχει κρύψει το πώς πληρώνονται οι στρατιώτες του. Σε ένα ηχητικό σχόλιο που δημοσίευσε αυτό το μήνα η εταιρεία του Concorde, ανέφερε ότι οι μαχητές του πληρώνονται με "μαύρο" χρήμα.

"Άνθρωποι από φυλακές πήγαν στον πόλεμο για να μπορούν οι άνθρωποι της Ρωσικής Ομοσπονδίας να κάθονται στο σπίτι δίπλα στις σόμπες και να ζεσταίνονται", είπε, προσθέτοντας: "Και πέθαναν για αυτά τα μαύρα μετρητά".

Αν και οι πηγές χρηματοδότησης της Wagner δεν είναι σαφείς, η συμμετοχή της σημαίνει ότι ακόμη περισσότερες δαπάνες για τον πόλεμο ρέουν εκτός βιβλίων.

"Η επέκταση της χρήσης μετρητών μπορεί να υποδηλώνει διάφορες αλλαγές στην οικονομία της Ρωσίας, και καμία από αυτές δεν είναι καλή. Η αυξανόμενη ζήτηση για μετρητά υποδηλώνει χαμηλότερη εμπιστοσύνη στις τοπικές τράπεζες, μεγαλύτερη ανησυχία για ένα αβέβαιο μέλλον μεταξύ των νοικοκυριών, τα οποία προτιμούν να διατηρούν μετρητά παρά τον πληθωρισμό, αυξανόμενο μερίδιο της παραοικονομίας και επιδείνωση της φορολογικής συμμόρφωσης", δήλωσε ο Alexander Isakov, Ρώσος οικονομολόγος.

Ο Πούτιν έχει υποσχεθεί απεριόριστες δαπάνες για την πολεμική προσπάθεια, ενώ η κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει ένα πρωτοφανές ποσοστό των κρατικών δαπανών. Υπεύθυνος για την εποπτεία του συστήματος κυκλοφορίας μετρητών είναι ο υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας Σεργκέι Μπέλοφ, ένας αξιωματικός του στρατού, ο οποίος είναι επίσης υπεύθυνος για τους ειδικούς θεσμούς που διοχετεύουν τη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό στα στρατεύματα πρώτης γραμμής.

Απαντώντας σε αίτημα για σχολιασμό, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας επισήμανε διάφορους πιθανούς λόγους για αυτή την κατάσταση, την οποία κάνοντας λόγο για "αυξημένη ζήτηση" για μετρητά από το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους.

Μεταξύ των παραγόντων είναι η "πιθανή πρόσθετη" ζήτηση για χαρτονόμισμα στις "νέες περιοχές" της Ρωσίας, ανέφερε η Τράπεζα, αναφερόμενη στα τμήματα της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας που προσαρτήθηκαν παράνομα από τον Πούτιν τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Τα χρήματα που προορίζονται για τον στρατό, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών στρατευμάτων, είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο τα μετρητά γίνονται όλο και περισσότερο το μέσο επιλογής, σύμφωνα με αξιωματούχους. Η φοροδιαφυγή είναι απίθανο να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, δήλωσαν στο Bloomberg, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1990, όταν οι εργοδότες πλήρωναν τους μισθούς σε μετρητά για να αποφύγουν τους φόρους, η νοοτροπία τώρα είναι διαφορετική, σύμφωνα με τον Oleg Vyugin, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της κεντρικής τράπεζας και του υπουργείου Οικονομικών. "Οι φόροι παρέμειναν στο ίδιο επίπεδο που είναι αποδεκτό από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις", δήλωσε ο Vyugin. Αυτό που άλλαξε είναι ότι "υπάρχει τώρα μια άλλη πηγή ζήτησης μετρητών, που συνδέεται με την ειδική στρατιωτική επιχείρηση", είπε, χρησιμοποιώντας τον όρισμο που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για τον πόλεμο.

Οι Ρώσοι τράβηξαν μετρητά από τις τράπεζες σε ποσά ρεκόρ τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Αλλά η φρενίτιδα αποδείχθηκε βραχύβια, καθώς η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας επανέφερε κεφάλαια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα με μια έκτακτη αύξηση των επιτοκίων που βοήθησε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Το νόμισμα σε κυκλοφορία κατέγραψε 10 μήνες σχεδόν αδιάλειπτης αύξησης που το έφερε περίπου 1,4 τρισ. ρούβλια πάνω από το ανώτατο όριο που είχε επιτευχθεί τον Μάρτιο του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας. Είναι ένα χρονικό πλαίσιο που ευθυγραμμίζεται με την επιστράτευση του Κρεμλίνου και την επίθεση - της οποίας ηγήθηκε η Wagner -  στην πόλη Μπαχμούτ της ανατολικής Ουκρανίας - τη μεγαλύτερη και πιο αιματηρή μάχη του πολέμου μέχρι στιγμής.

Εκτός από την προσφορά πρόωρης αποφυλάκισης για τους εγκληματίες που επέζησαν από εξάμηνη μάχη στο μέτωπο, οι μισθοφόροι της Wagner λαμβάνουν επίσης πληρωμές που περιλαμβάνουν μπόνους και μηνιαίο μισθό ύψους 240.000 ρουβλιών.

Ενώ η ρωσική κυβέρνηση δεν δημοσιοποιεί τακτικά τις ρωσικές απώλειες, ο Πριγκόζιν δήλωσε μετά την κατάληψη της Μπαχμούτ ότι η Wagner είχε 20.000 στρατιώτες που σκοτώθηκαν. Απώλειες αυτής της κλίμακας θα σήμαιναν μια χρηματική αποζημίωση 100 δισ. ρουβλιών μόνο σε αποζημιώσεις για τον θάνατό τους.

Σημειώνεται ότι η Wagner ιδρύθηκε από τον Πριγκόζιν τον Μάιο του 2014 και έχει ένα ύποπτο νομικό καθεστώς στη Ρωσία. Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας έχει θέσει προθεσμία μέχρι την 1η Ιουλίου για όλες τις εθελοντικές μονάδες να υπογράψουν επίσημη σύμβαση με τον στρατό, μια εντολή που μέχρι στιγμής απορρίπτεται κατηγορηματικά από τον Πριγκόζιν.

Δεδομένου ότι η Wagner δεν είναι "φορολογικός κάτοικος" της Ρωσίας, διεξήγαγε πάντα τις επιχειρήσεις της σε μετρητά, ενώ λάμβανε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, σύμφωνα με τον Μαράτ Γκαμπιντούλιν, ο οποίος ήταν διοικητής σε μια πολιτοφυλακή στη Συρία που συνδέεται με την Wagner και συνεργάστηκε με τον Πριγκόζιν για τέσσερα χρόνια, συμπεριλαμβανομένου ενός πόστου στο γραφείο του στην Αγία Πετρούπολη μέχρι το 2019.

Οι συμβάσεις έχουν υπογραφεί με μια άλλη εταιρεία που ανήκει στον Πριγκόζιν και τα μετρητά παραδίδονται αρκετές φορές το μήνα με αυτοκίνητο σε μια βάση της Wagner στη νότια Ρωσία, δήλωσε ο Γκαμπιντούλιν από τη Γαλλία.

"Όλες οι εκταμιεύσεις, τα μπόνους, οι πληρωμές κηδειών και άλλα γίνονταν πάντα μόνο σε μετρητά, σε φακέλους - και τότε και τώρα", σημείωσε ο ίδιος.

Η οικονομία μετρητών που διαμορφώνεται είναι εμβληματική των αλλαγών στη Ρωσία, οι τράπεζες της οποίας πριν από τον πόλεμο ήταν μεταξύ των ηγετών της Ευρώπης στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών. Τώρα, μεγάλα τμήματα της οικονομίας χρειάζονται να λειτουργούν κρυφά.

"Η αύξηση των μετρητών αντανακλά την εκτίμηση των επιχειρηματικών κινδύνων και της αβεβαιότητας στην οικονομία", δήλωσε ο Σεργκέι Ντουμπίνιν, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας από το 1995 έως το 1998. "Αυτός είναι ο κύριος παράγοντας".