Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν την Τετάρτη στην Ουάσιγκτον για να εξασφαλίσει μια πώληση όπλων αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων που περιλαμβάνει 40 μαχητικά αεροσκάφη Lockheed Martin Block 70 F-16 καθώς και αναβαθμίσεις στον τρέχοντα στόλο F-16 της Τουρκίας.

Ωστόσο, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη ενημερώσει επισήμως το Κογκρέσο για την πιθανή συμφωνία και ένας βασικός γερουσιαστής έχει δεσμευτεί να εμποδίσει τη συνέχισή της. Εάν η πώληση ακυρωθεί από το Κογκρέσο, η Τουρκία μπορεί να χρειαστεί ακόμα να περιμένει αρκετό χρόνο προτού παραλάβει τα νέα αεροσκάφη εν μέσω καθυστερημένης παραγωγής F-16.

Ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, έχει επανειλημμένα πει ότι θα χρησιμοποιήσει τη θέση του ως προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων για να εμποδίσει την πώληση και δεν έχει δείξει σημάδια υποχώρησης. "Αντιτίθεμαι σθεναρά στην προτεινόμενη από την κυβέρνηση Μπάιντεν πώληση νέων αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία", είπε ο Μενέντεζ σε δήλωση. "Ο Πρόεδρος [Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν συνεχίζει να υπονομεύει το διεθνές δίκαιο, να αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς κανόνες και να επιδίδεται σε ανησυχητική και αποσταθεροποιητική συμπεριφορά στην Τουρκία και εναντίον γειτονικών συμμάχων του ΝΑΤΟ. "Μέχρι ο Ερντογάν να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό - μεταξύ άλλων με την απελευθέρωση δημοσιογράφων και της πολιτικής αντιπολίτευσης - και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτήν την πώληση".

Αλλά μένει να δούμε πόσο γρήγορα θα μπορέσει ο κατασκευαστής των F-16 Lockheed Martin να κατασκευάσει αυτά τα τζετ για την Τουρκία.

"Έχουμε μια σημαντική καθυστέρηση ως προς τα F-16", είπε η Έριν Μόσλεϊ, αντιπρόεδρος στρατηγικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης της Lockheed Martin Aeronautics, σε μια συνέντευξη, τον Ιούλιο του 2022 στο Defense News στο Farnborough Airshow στην Αγγλία. Η Μόσλεϊ είπε επίσης ότι διεθνείς πελάτες έδειχναν "μαζικό ενδιαφέρον" για την αγορά νέων F-16.

Ο Οικονομικός Διευθυντής της Lockheed, Τζέι Μάλαβ, είπε επίσης σε μια κλήση εσόδων το περασμένο καλοκαίρι ότι το ανεκτέλεστο F-16 ήταν 128 μαχητικά. Για παράδειγμα, η Ταϊβάν περιμένει επίσης 66 F-16, τα οποία αποτελούν μέρος περίπου 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις συνολικές πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ στο ασιατικό έθνος που υπερβαίνει πλέον τα 14 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο Μάλαβ είπε επίσης σε ομιλία προς τους μετόχους της Lockheed ότθι η εταιρεία ενίσχυσε τις επιχειρήσεις παραγωγής F-16 στο Greenville της Νότιας Καρολίνας, με σχεδόν 50 υπαλλήλους, οι οποίοι μετακόμισαν από άλλο τμήμα της εταιρείας. Η Lockheed κατασκευάζει F-16 για ξένους πελάτες στη Νότια Καρολίνα από το 2019, όταν μετέφερε τη γραμμή παραγωγής από το Φορτ Γουόρθ του Τέξας.

To ελληνοαμερικανικό λόμπι πιέζει

Η Ελλάδα και η Τουρκία συνεχίζουν να ασκούν πιέσεις στις ΗΠΑ η μία εναντίον της άλλης εν μέσω συνεχιζόμενης έντασης μεταξύ των δύο μελών του ΝΑΤΟ.

"Αυτή η αμυντική ικανότητα δεν είναι μόνο κρίσιμη για τις προσπάθειες ενός αξιόπιστου συμμάχου του ΝΑΤΟ και διαρκούς εταίρου για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά επίσης ενισχύει τις ικανότητες των δύο εθνών μας να υπερασπίζονται κοινές αρχές, όπως η συλλογική μας άμυνα, η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η κράτος δικαίου", είπε ο Μενέντεζ για την πιθανή πώληση F-35 στην Ελλάδα.

Η πολιτεία καταγωγής του Μενέντεζ, το Νιου Τζέρσεϊ, διαθέτει τον έκτο μεγαλύτερο ελληνοαμερικανικό πληθυσμό στις ΗΠΑ και τον τέταρτο μεγαλύτερο πληθυσμό Αρμενίων Αμερικανών, καθιστώντας την Τουρκία ιδιαίτερα αντιδημοφιλή μεταξύ ορισμένων από τους ψηφοφόρους του.

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη εκδώσει επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο για την πώληση στην Ελλάδα, η οποία επίσης επιδιώκει να ενταχθεί στο πρόγραμμα συμπαραγωγής F-35 .

Οι ΗΠΑ απέβαλαν την Τουρκία από αυτό το πρόγραμμα το 2019 λόγω της αγοράς από την Άγκυρα του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400 . Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε επικαλεστεί ανησυχίες σχετικά με το προηγμένο ραντάρ του συστήματος και την πιθανότητα η παρουσία του στην Τουρκία θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να κατασκοπεύει μαχητικά F-35 stealth.

Ο βουλευτής Φρανκ Παλόουν από το Νιου Τζέρσεϊ, μέλος του Hellenic Caucus του Κογκρέσου, εξέδωσε επίσης μια δήλωση την Τετάρτη, επιτιθέμενος κατά της προτεινόμενης πώλησης F-16 από την κυβέρνηση Μπάιντεν στην Τουρκία. Ορκίστηκε να συνεργαστεί με τον Μενέντεζ για να εμποδίσει τη συνέχιση της συμφωνίας. Πιο συγκεκριμένα, επεσήμανε την "υπερβολική ρητορική του Ερντογάν που υποστηρίζει την εισβολή σε ελληνικό και κυπριακό κυρίαρχο έδαφος και ενθάρρυνε παράνομες υπερπτήσεις από τουρκικά αεροσκάφη". Κατηγόρησε επίσης τον Τούρκο πρόεδρο ότι κρατάει "όμηρους τις αιτήσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ μέχρι να ικανοποιηθούν τα παράλογα και άσχετα αιτήματά του".

Στο ίδιο κλίμα και οι δηλώσεις του Ρεπουμπλικανού βουλευτή Φρανκ Σαρμπάνης: "Δεν πρέπει να επιβραβεύουμε, να ανεχόμαστε ή να επιδιώκουμε να δελεάσουμε το καθεστώς Ερντογάν, δεδομένης της συνεχιζόμενης επίδειξης περιφρόνησής του για τα διεθνή πρότυπα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κυριαρχία των εθνών", ανέφερε ο Ελληνοαμερικανός από το Μέριλαντ σε ανάρτησή του στο Twitter.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ βρίσκεται σε συνομιλίες με το Κογκρέσο για την πιθανή πώληση των F-16, αλλά ο εκπρόσωπος του υπουργείου Νεντ Πράις αρνήθηκε να αποκαλύψει τις ιδιωτικές συνομιλίες της κυβέρνησης Μπάιντεν με τους βουλευτές. Ωστόσο, ο Πράις επεσήμανε τη συντριπτική υποστήριξη που υπάρχει στο Καπιτώλιο για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ - μια προσπάθεια ένταξης που ο Ερντογάν έχει μπλοκάρει καθώς φαινομενικά επιδιώκει την έκδοση πολιτικών αντιφρονούντων που η Τουρκία χαρακτηρίζει τρομοκράτες, συμπεριλαμβανομένων αρκετών Κούρδων, ως αντάλλαγμα στην έγκριση της πρότασης. Πίσω από τα φώτα, λέγεται ότι αυτή η πίεση υπάρχει για να επιταχύνει την πώληση μαχητικών στην Τουρκία ως αντάλλαγμα στην επικύρωση της συμφωνίας ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

"Οι εταίροι μας στο Hill, τουλάχιστον αρκετοί από αυτούς, δεν έχουν κρύψει την αντίθεσή τους σε αυτό", είπε ο Πράις στο Defense News σε συνέντευξη Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ την Τετάρτη, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την πώληση των F-16. "Ενθαρρύνουμε την Τουρκία, τη Φινλανδία [και] τη Σουηδία να βρουν έναν τρόπο να επιτύχουν αυτό που όλοι θα θέλαμε να δούμε, και αυτός είναι η γρήγορη ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας ως οι νεότεροι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Υπάρχει ισχυρή υποστήριξη εντός της συμμαχίας… υπάρχει ισχυρή υποστήριξη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ για τη Φινλανδία και τη Σουηδία να γίνουν τα νεότερα μέλη του ΝΑΤΟ".

Περαιτέρω περίπλοκα πράγματα είναι το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απειλήσει να εξαπολύσει άλλη μια μεγάλης κλίμακας επίθεση εναντίον δυνάμεων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία ενόψει των τουρκικών προεδρικών εκλογών τον Μάιο.

Το Συριακό Δημοκρατικό Συμβούλιο, το οποίο ελέγχεται επί το πλείστον από Κούρδους, άσκησε πιέσεις στην κυβέρνηση Μπάιντεν και στο Κογκρέσο πέρυσι κατά της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία, επισημαίνοντας ότι η Άγκυρα έχει χρησιμοποιήσει F-16 για να στοχεύσει μη στρατιωτικές υποδομές στη βορειοανατολική Συρία.

Πέτρος Κράνιας