Οι Τούρκοι βασίζονται όλο και περισσότερο σε πιστωτικές κάρτες για να αγοράσουν βασικά είδη καθώς ο ταχύτερα αυξανόμενος πληθωρισμός των τελευταίων 24 ετών πλήττει τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών.

Οι αγορές τροφίμων με πιστωτικές κάρτες αυξήθηκαν περισσότερο από 137% τον Αύγουστο και οι δαπάνες σε σούπερ μάρκετ και εμπορικά κέντρα αυξήθηκαν κατά 116%, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το Interbank Card Center με έδρα την Κωνσταντινούπολη, το οποίο παρακολουθεί τις δαπάνες πιστωτικών καρτών. 

Ο πληθωρισμός των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών - που αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο του καταναλωτικού καλαθιού - έχει υπερδιπλασιαστεί από τα τέλη του περασμένου έτους και ξεπέρασε το ετήσιο 99% τον Οκτώβριο. 

Συνολικά, οι καταναλωτές είχαν συγκεντρώσει χρέη από πιστωτικές κάρτες ύψους περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων καρτών έως τις 28 Οκτωβρίου, ένα ποσό που είναι σχεδόν διπλάσιο από το ποσό που είχε καταγραφεί πριν από ένα έτος, όπως απεικονίζουν στοιχεία που συνέταξε η τουρκική τραπεζική υπηρεσία επιτήρησης.

Το αυξανόμενο κόστος πάντων, από παντοπωλεία μέχρι βενζίνη, αναγκάζει πολλούς Τούρκους να χρησιμοποιούν τις πιστωτικές τους κάρτες για να τα βγάλουν πέρα. Η επιδίωξη μιας αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (TCMB) έχει ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στις τιμές καταναλωτή καθώς η τουρκική λίρα παραπαίει μετά από τρεις γύρους περικοπών επιτοκίων.

Ενώ χρησιμοποιούνται ως "δεκανίκι" ώστε κάποιος να εξακολουθήσει να ξοδεύει, οι πιστωτικές κάρτες γίνονται επίσης ουσιαστικά μια εναλλακτική λύση στον δανεισμό από τις τράπεζες οι οποίες προσφέρουν δυσβάσταχτα επιτόκια, σύμφωνα με τον Τσααντάς Ντογάν, διευθυντή ερευνών της Tera Yatirim με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

"Τα υπόλοιπα πιστωτικών καρτών αυξάνονται γρήγορα λόγω πολλών παραγόντων, όπως ο υψηλός πληθωρισμός των καταναλωτών, η αυξημένη προτίμηση για δόσεις και οι πελάτες που επιλέγουν να πληρώνουν μόνο την ελάχιστη απαίτηση, με άλλα λόγια, να δανείζονται αποτελεσματικά από τις τράπεζες με πολύ ευνοϊκό κόστος που κυμαίνεται περί το 20% ετησίως", είπε ο Ντογάν.

Ο ετήσιος πληθωρισμός ξεπέρασε το 85% τον περασμένο μήνα, μια αύξηση που σύμφωνα με την TCMB οφείλεται κυρίως στις τιμές των τροφίμων. 

Αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της τουρκικής İşbank, ο οποίος προ ολίγων ημερών σε συνέδριο, επέκρινε ανοιχτά τις πολιτικές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του οικονομικού του επιτελείου, ζητώντας παράλληλα μεταστροφή στον τρόπο λειτουργίας, ώστε να σωθεί η οικονομία.

Παράλληλα με τις μειώσεις επιτοκίων κατά 350 μονάδες βάσης από τον Αύγουστο, η TCMB έχει θέσει επίσης ανώτατα όρια στο πόσα μπορούν να χρεώσουν οι τράπεζες για δαπάνες πιστωτικών καρτών. Επίσης, περιορίζει τα επιτόκια για ληξιπρόθεσμες πληρωμές με κάρτα.

Στην τελευταία της τριμηνιαία έκθεση για τον πληθωρισμό την περασμένη εβδομάδα, η TCMB αύξησε την πρόβλεψή της για τον πληθωρισμό στο τέλος του έτους στο 65,2%, από 60,4% τον Ιούλιο. Και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Σαχάπ Καβτζίογλου είπε ότι οι προσπάθειές του ήταν "ανεπιτυχείς" στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Ωστόσο, οι υπάρχουσες πολιτικές και περαιτέρω αποφάσεις θα βοηθήσουν στον έλεγχο των τιμών, είπε.

Η TCMB μείωσε το βασικό της επιτόκιο για τρίτο συνεχόμενο μήνα στις 20 Οκτωβρίου. Στη δήλωσή της, η τράπεζα ανέφερε ότι θα τερματίσει τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων τον Νοέμβριο με μια τελική μείωση των επιτοκίων κατά 150 μονάδες βάσης στο 9,50%.

Πέτρος Κράνιας