Η Μόσχα θέλει η Δύση να χαλαρώσει τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στην κρατική αγροτική τράπεζα Rosselkhozbank ώστε να διευκολύνθούν οι ρωσικές εξαγωγές σιτηρών, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που έχουν γνώση του αιτήματος, το οποίο διατυπώθηκε κατά τις διαπραγματεύσεις όσον αφορά τη συνέχιση της συμφωνίας για τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία.

Η Μόσχα ανέστειλε τη συμμετοχή της στον ασφαλή διάδρομο που δημιουργήθηκε για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα στα τέλη Οκτωβρίου, αλλά επανήλθε μετά από τέσσερις ημέρες, κατευνάζοντας τους φόβους για περαιτέρω διαταραχές στις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία, σε μια περίοδο ανεξέλεγκτου πληθωρισμού στις τιμές τροφίμων παγκοσμίως.

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες πιέζει τη Μόσχα να συμφωνήσει να παραταθεί η συμφωνία πέραν της προγραμματισμένης λήξης της στις 19 Νοεμβρίου.

Η Ρωσία δεν έχει παρουσιάσει δημόσια τα αιτήματά της, πέρα από τις εκκλήσεις να ξεμπλοκαριστούν τα ρωσικά λιπάσματα που έχουν κολλήσει σε ευρωπαϊκά λιμάνια και αποθήκες και να συνεχιστούν οι εξαγωγές αμμωνίας, ενός σημαντικού συστατικού των λιπασμάτων.

Οι τέσσερις ανώνυμες πηγές που επικαλείται το Reuters συνέκλιναν στο ότι η Ρωσία ζητά από τις δυτικές χώρες να επιτρέψουν στην κρατική τράπεζα Rosselkhozbank να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις ξένες τράπεζες παρά τις κυρώσεις.

Αυτό θα επέτρεπε στην τράπεζα, η οποία δεν είχε μέχρι σήμερα σημαντικό ρόλο στο διεθνές εμπόριο σιτηρών, να διεκπεραιώνει πληρωμές για ρωσικά σιτηρά και άλλα τρόφιμα, σημείωσαν δύο από τις πηγές. Πριν από τις τελευταίες κυρώσεις, οι πληρωμές αυτές διεκπεραιώνονταν από διεθνείς τράπεζες και θυγατρικές άλλων ρωσικών τραπεζών στην Ελβετία.

Οι πηγές δεν ανέφεραν ποια ήταν η απάντηση, εφόσν υπήρξε, που έλαβε η Ρωσία στις προτάσεις της.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας και η Rosselkhozbank δεν απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό.

Ο ΟΗΕ δήλωσε ότι "παραμένει δεσμευμένος να άρει τα εναπομείναντα εμπόδια στις εξαγωγές ρωσικών τροφίμων και λιπασμάτων". Δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό της ρωσικής πρότασης.

Πηγή από τον ΟΗΕ, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η διευκόλυνση των πληρωμών για ρωσικά τρόφιμα και λιπάσματα μέσω της Rosselkhozbank συζητείται με την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλα μέρη.

Κληθείς να σχολιάσει, εκπρόσωπος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΕ δήλωσε ότι οι κυρώσεις της ΕΕ έχουν σχεδιαστεί ώστε να μην στοχεύουν το εμπόριο ρωσικών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων και περιλαμβάνουν εξαιρέσεις όπου αυτός είναι σκόπιμο.

"Η Ρωσία χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο και αυτό είναι μια ακόμη παραποίηση των γεγονότων και διασπορά παραπληροφόρησης", δήλωσε ο εκπρόσωπος, αρνούμενος να κατονομαστεί. "Καλούμε όλα τα μέρη να ανανεώσουν τη συμφωνία".

Ο ρόλος της Rosselkhozbank μπορεί να διευρυνθεί

Η Μόσχα έχει δηλώσει ότι η συγκατάθεσή της για παράταση της Συμφωνίας της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά εξαρτάται από τη στήριξη στις δικές της εξαγωγών σιτηρών και λιπασμάτων. 

Η Ρωσία επέστρεψε στη συμφωνία για τα ουκρανικά σιτηρά στις 2 Νοεμβρίου με τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας. Δυτικός διπλωμάτης που ενημερώθηκε για τις πρόσφατες συνομιλίες υπογράμμισε ότι η Άγκυρα στήριξε τη Ρωσία ώστε να τηρήσει τη συμφωνία και ότι η Rosselkhozbank ήταν θέμα που τέθηκε στις συζητήσεις, αλλά δεν σχετίστηκε άμεσα με την αναστολή της συμφωνίας από τη Μόσχα ή τη συνέχισή της.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο ότι πρέπει να αρθούν οι δυτικές κυρώσεις σε βάρος της Rosselkhozbank, επειδή "εξυπηρετεί τη μερίδα του λέοντος όλων των συναλλαγών για λιπάσματα και τροφίμα".

Οι ελβετικές τράπεζες που παραδοσιακά χειρίζονταν τις συναλλαγές αυτές έχουν κρατήσει αποστάσεις από τότε που επιβλήθηκε το τελευταίο πακέτο κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας. Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Rosselkhozbank παρείχε δάνεια κυρίως σε Ρώσους αγρότες.

Ο Ντμίτρι Πατρούσεφ, γιος του γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας και συμμάχου του Πούτιν, Νικολάι Πατρούσεφ, ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας από το 2010 έως το 2018 και σήμερα είναι υπουργός Γεωργίας.

Η τράπεζα και τα δύο μέλη της οικογένειας Πατρούσεφ βρίσκονται υπό καθεστώς κυρώσεων. Το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών έχει επιβάλει ορισμένους περιορισμούς στους Αμερικανούς πολίτες που συναλλάσσονται με ομόλογα ή το μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας, αλλά δεν έχει εμποδίσει τις συναλλαγές με αυτήν.

Ειδικότερα έχει επιτρέψει ορισμένες συναλλαγές που σχετίζονται με γεωργικά προϊόντα και εξοπλισμό παρά τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Μόσχας. 

Εάν το αίτημα της Ρωσίας γίνει δεκτό, ο ρόλος της Rosselkhozbank στο εμπόριο σιτηρών της Ρωσίας θα μπορούσε να επεκταθεί σημαντικά.