Συνεχης ενημερωση

    Κυριακή, 15-Μαϊ-2022 09:52

    Βloomberg: Η "πίσω αυλή" της Ρωσίας ζυγίζει τις ευκαιρίες και τις απειλές από τον πόλεμο του Πούτιν

    Πουτιν
    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Με την εισβολή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία να καθυστερεί, άλλα πρώην σοβιετικά κράτη σταθμίζουν τις προοπτικές απομάκρυνσης από την τροχιά της Μόσχας, ακόμη και όταν φοβούνται τους κινδύνους από πιθανές συνοριακές συγκρούσεις, σύμφωνα με το Bloomberg.


    Ο πόλεμος προκαλεί δονήσεις κατά μήκος ενός τόξου αστάθειας που εκτείνεται από τη γειτονική της Ουκρανίας Μολδαβία και φτάνει έως τον Καύκασο και το Καζακστάν στην κεντρική Ασία. Οι προθέσεις του Πούτιν έχουν γίνει επείγον ζήτημα εθνικής ασφάλειας σε χώρες με τις λεγόμενες "παγωμένες συγκρούσεις" ή που έχουν μεγάλες φιλορωσικές μειονότητες. 

    Η Ρωσία μπορεί "να ανοίξει και άλλα μέτωπα σε περίπτωση που ο Πούτιν χρειάζεται να καμουφλάρει την αποτυχία του στην Ουκρανία μέσα σε μια μεγαλύτερη κρίση", δήλωσε ο Αλεξάντερ Μπάουνοφ, ειδικός σε θέματα ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στο Carnegie Moscow Center. "Ταυτόχρονα η ρωσική ηγεσία κατανοεί ότι οι πόροι δεν είναι απεριόριστοι και ήδη στην Ουκρανία δεν επαρκούν".

    Πρόκειται για μια περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα σε αντίπαλες δυνάμεις που σπρώχνονται για κυριαρχία. Η Τουρκία επιδιώκει να ενισχύσει την επιρροή της αφού βοήθησε τον σύμμαχό της Αζερμπαϊτζάν να νικήσει την Αρμενία σε έναν πόλεμο το 2020, η Κίνα επεκτείνει την παρουσία της κατά μήκος των εμπορικών οδών προς την Ευρώπη και το Ιράν έχει συμφέρον να ενισχύσει τη θέση του στην περιοχή της Κασπίας Θάλασσας. Οι "κυματισμοί" (σ.σ. της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία) γίνονται αισθητοί μέχρι τα Βαλκάνια, με τις πολιτικές διαιρέσεις στην Κροατία για τον πόλεμο και τη Σερβία να αντιμετωπίζει ευρωπαϊκές πιέσεις για να χαλαρώσει τους δεσμούς με το Κρεμλίνο.

    Με την Ουκρανία να αμύνεται σθεναρά, είναι ασαφές αν η Ρωσία μπορεί να επιτύχει τους στόχους της εκεί και αν έχει τη διάθεση να επεκτείνει μια σύγκρουση που έχει επιφέρει τεράστιες στρατιωτικές απώλειες και διεθνή απομόνωση, με ελάχιστα οφέλη. Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος είναι ο Πούτιν να κλιμακώσει αυτό που οι Ρώσοι αξιωματούχοι αποκαλούν αντιπαράθεση με τη Δύση δια πληρεξουσίου για να προσπαθήσει να κυριαρχήσει σε μεγαλύτερο μέρος της πρώην σοβιετικής αυτοκρατορίας της Μόσχας. 

    Τη Δευτέρα πρόκειται να πραγματοποιήσει σύνοδο κορυφής στο Κρεμλίνο με τους συναδέλφους ηγέτες του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας έξι πρώην σοβιετικών κρατών, συμπεριλαμβανομένων του Καζακστάν, της Αρμενίας και της Λευκορωσίας. Το Κρεμλίνο δεν απάντησε σε αίτημα να σχολιάσει αν ο Πούτιν θα ζητήσει την υποστήριξη της CSTO για αυτό που η Ρωσία αποκαλεί "ειδική στρατιωτική επιχείρηση" στην Ουκρανία.

    Ο Πούτιν έδειξε την υπεροχή του στην πίσω αυλή της Ρωσίας μόλις τον Ιανουάριο στέλνοντας στρατεύματα στο Καζακστάν για να βοηθήσουν τον πρόεδρο Κασίμ-Γιομάρτ Τοκάγιεφ να καταστείλει μια βίαιη εξέγερση στη χώρα που έχει το μέγεθος της δυτικής Ευρώπης.

    Ο Τοκάγιεφ δεν υποστήριξε τον Πούτιν σε αντάλλαγμα, επικαλούμενος "την κρίσιμη ανάγκη να διασφαλιστεί η ασφάλεια, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα του κράτους μας", όπου το 1/5 των 19 εκατομμυρίων κατοίκων είναι Ρώσοι, οι οποίοι ζουν κυρίως κοντά στα κοινά τους σύνορα.

    "Φυσικά, η Ρωσία ήθελε να είμαστε περισσότερο με το μέρος της", δήλωσε ο αναπληρωτής επικεφαλής του επιτελείου του Τοκάγεφ, Τιμούρ Σουλεϊμένοφ, σε συνέντευξή του στην Euractiv στις 29 Μαρτίου. "Αλλά το Καζακστάν σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας".

    Το Αζερμπαϊτζάν έχει αμφισβητήσει τους Ρώσους ειρηνευτές που διαχωρίζουν τον στρατό του από τις αρμενικές δυνάμεις στο πλαίσιο μιας εκεχειρίας που ο Πούτιν μεσολάβησε προσωπικά για να σταματήσει ο πόλεμός τους για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. 

    Οι δυσκολίες του Κρεμλίνου στην Ουκρανία "μπορεί να λύσουν τα χέρια του Αζερμπαϊτζάν", δήλωσε ο Elxan Shahinoglu, επικεφαλής του ερευνητικού κέντρου Atlas με έδρα το Μπακού. "Η Ρωσία μπορεί να αντιτίθεται στην περαιτέρω προέλαση του αζέρικου στρατού στο Καραμπάχ, αλλά δεν είναι σε θέση να τη σταματήσει".

    Το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψε αμυντική συνθήκη με την Τουρκία πέρυσι και η Αρμενία φιλοξενεί τη μοναδική μόνιμη στρατιωτική βάση της Ρωσίας στον Καύκασο. Ο πρωθυπουργός Nikol Pashinyan έχει ξεκινήσει συνομιλίες μετά την ήττα της Αρμενίας για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία, τον ιστορικό εχθρό της.

    Ο Τοκάγεφ υπέγραψε συμφωνία "ενισχυμένης στρατηγικής εταιρικής σχέσης" που περιελάμβανε την εμβάθυνση των αμυντικών δεσμών με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 10 Μαΐου, κατά τη διάρκεια της πρώτης κρατικής επίσκεψής του στην Τουρκία αφότου έγινε ηγέτης του Καζακστάν το 2019. Οι δύο πλευρές υπέγραψαν επίσης συμφωνία για την παραγωγή τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών αναγνώρισης και κρούσης στο Καζακστάν.

    Ο ισχυρισμός του Κρεμλίνου ότι "προστατεύει" τους ρωσόφωνους στην Ουκρανία -ακόμη και όταν ο στρατός του έχει καταστρέψει πόλεις και κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου- κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στη Μολδαβία. 

    Ο πρόεδρος Maia Sandu ζήτησε την ενίσχυση του στρατού μετά τις εκρήξεις που συγκλόνισαν τον περασμένο μήνα την αποσχισθείσα φιλορωσική περιοχή της Υπερδνειστερίας που συνορεύει με την Ουκρανία και φιλοξενεί 1.500 Ρώσους στρατιώτες. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δεσμεύτηκε να παράσχει στρατιωτικό εξοπλισμό κατά την επίσκεψή του στις 4 Μαΐου στη Μολδαβία, η οποία επιδιώκει να γίνει μέλος της ΕΕ.

    Ο Πούτιν πιθανότατα στοχεύει να καταλάβει εδάφη στα ανατολικά και νότια της Ουκρανίας μέχρι την Υπερδνειστερία στο πλαίσιο ενός παρατεταμένου πολέμου, δήλωσε στις 10 Μαΐου η Διευθύντρια Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ Άβριλ Χέινς. Η εγκαθιδρυμένη από το Κρεμλίνο κυβέρνηση κατοχής στη νότια περιοχή Χερσώνα της Ουκρανίας δήλωσε ότι θα ζητήσει να ενταχθεί στη Ρωσία, ανέφερε η υπηρεσία ειδήσεων Tass στις 11 Μαΐου.

    Τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καταλάβει δύο περιοχές της Γεωργίας μετά τον πόλεμο του 2008, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Οσετίας, ο απερχόμενος πρόεδρος της οποίας δήλωσε την Παρασκευή ότι θα διεξαχθεί δημοψήφισμα στις 17 Ιουλίου για την ένταξή της στη Ρωσία. Το Κρεμλίνο δεν έχει δηλώσει αν υποστηρίζει την ψηφοφορία. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της περιοχής δεν δεσμεύτηκε για την ημερομηνία, λέγοντας ότι δεν συμφωνήθηκε μαζί του, αν και δήλωσε ότι υποστηρίζει να γίνει μέρος της Ρωσίας, σύμφωνα με το Tass.

    Οι γεωργιανές αρχές έχουν αντιδράσει προσεκτικά στην ώθηση της αποσχισθείσας περιοχής για δημοψήφισμα και έχουν φροντίσει να μην ανταγωνιστούν τη Μόσχα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ επιδιώκουν τους ίδιους στόχους με το Κίεβο για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου. 

    Η Ρωσία έχει κίνητρο να δεσμεύσει στενότερα τα υπόλοιπα μέλη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης υπό την ηγεσία της Μόσχας, όπως το Καζακστάν και η Αρμενία, καθώς αναζητά τρόπους για γκρίζες εισαγωγές ώστε να αποδυναμώσει τις πρωτοφανείς διεθνείς κυρώσεις.

    Εξίσου, χώρες από την κεντρική Ασία έως την Τουρκία εργάζονται για την ενίσχυση του εμπορίου κατά μήκος της διακασπικής οδού που παρακάμπτει τη Ρωσία μέσω Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν και Γεωργίας. Οι αγωγοί μεταφέρουν ενέργεια από τον Καύκασο στην Ευρώπη παρακάμπτοντας τη Ρωσία.

    Οι αμφιβολίες στο Καζακστάν σχετικά με την περαιτέρω ενσωμάτωση στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση τροφοδοτούνται από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η απόφαση του τότε προέδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς να σνομπάρει μια συμφωνία με την ΕΕ και να επιδιώξει στενότερους δεσμούς με το πρώην σοβιετικό μπλοκ πυροδότησε αρχικά την κρίση στην Ουκρανία, οδηγώντας στην ανατροπή του σε μια φιλοδυτική επανάσταση το 2014, την οποία ακολούθησε η προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν.

    "Οποιαδήποτε προσπάθεια εξόδου από την Ευρασιατική Ένωση θα θεωρηθεί από τη Ρωσία εχθρική", δήλωσε ο Dosym Satpayev, διευθυντής της ομάδας αξιολόγησης κινδύνων με έδρα το Αλμάτι.

    Η σύμμαχος της Ρωσίας Λευκορωσία αποτελεί το προειδοποιητικό παράδειγμα για άλλους πρώην σοβιετικούς γείτονες.

    Γιατί η Λευκορωσία βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με τη Ρωσία για την Ουκρανία: QuickTake

    Ο μακροχρόνιος κυβερνήτης Αλεξάντερ Λουκασένκο επέτρεψε στον Πούτιν να χρησιμοποιήσει τη Λευκορωσία ως ορμητήριο για την εισβολή στην Ουκρανία, αν και ο ίδιος δεν έχει στείλει στρατεύματα, και εξαρτάται όλο και περισσότερο από το Κρεμλίνο μετά τη συντριβή των διαδηλώσεων για τις αμφισβητούμενες εκλογές του 2020.

    "Όσο τα ρωσικά στρατεύματα βρίσκονται στη Λευκορωσία και ο Λουκασένκο είναι στη θέση του, η Λευκορωσία δεν είναι ελεύθερη", δήλωσε η εξόριστη ηγέτιδα της αντιπολίτευσης Σβιτλάνα Τσιχανουσκάγια. 

    Η Λευκορωσία "μπορεί να διατηρεί κάποια χαρακτηριστικά ανεξαρτησίας, αλλά ουσιαστικά ελέγχεται από το Κρεμλίνο", δήλωσε ο Joerg Forbrig, διευθυντής του German Marshall Fund για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ